روش پژوهش

برگزارکننده: انجمن علمی دانشجویی آموزش و پرورش دانشگاه علامه طباطبایی مدرس: دکتر مریم اسدی

منابع مرجع منابعی هستند که در ابتدای فرایند پژوهش و بدست آوردن دانش موضوعی استفاده می‌شوند. منابعی هستند که از اول تا آخر خوانده نمی‌شود و فقط براساس نیاز اطلاعاتی بخش‌هایی از آن را مطالعه می‌کنیم. منابع مرجع انواع مختلفی دارند که فرهنگ‌ها، دایره المعارف‌ها، دستنامه‌ها و ...جز منابع مرجع هستند.

شناخت و اطلاع از واژگان نگارش مقاله کمک می کند تا درک درست و دقیقی از فعالیت‌ها و فرایندهای کاری مربوط به نگارش مقاله داشته باشید و شما را از سردرگمی رها خواهد کرد. در این مقاله به تعدادی از واژه‌ها خواهم پرداخت و به تدریج به آن اضافه خواهم کرد.

یکی از روش‌های «یافتن موضوع‌های داغ پژوهشی» بسته به اینکه در چه مقطع تحصیلی هستید، استفاده از عبارت‌های جستجویی است که می‌تواند به شما در یافتن وبگاه‌های مفید کمک کند. در ادامه تعدادی از عبارت‌های جستجوی کاربردی برای «یافتن موضوع‌های داغ پژوهشی» را بیان می‌کنم.

مقالات مروری Review Paper مقالاتی هستند که بر اساس مقالات منتشر شده نگاشته می‌شوند. این مقالات حاصل پژوهش میدانی یا آزمایشگاهی نیستند. به عبارتی مقالات مروری به منظور بررسی و تبیین وضعیت موجود درباره یک موضوع یا مسئله، متون را بررسی و تحلیل می‌کنند.

فرایند پژوهش یک فرایند تکاملی است. انجام پژوهش عمل خطی نیست، بلکه همواره باید برای بازنگری در روش‌ و اندیشه‌های خود، به هر یک از اجزای این فرایند رفت و برگشت کنیم. در این میان نقش متون و پیشینه‌های پژوهش در فرایند پژوهش، نقشی کلیدی و حیاتی است. به عبارتی متون و پیشینه بر تمام اجزای فرایند پژوهش سایه انداخته است. در زیر به تعدادی از نقش‌های متون در فرایند پژوهش اشاره می‌کنم:

یکی از روش‌های «یافتن موضوع‌های روز و فعال رشته خود» استفاده از عبارت‌های جستجویی است که می‌تواند به شما در یافتن وبگاه‌های مفید کمک کند.

در این مقاله به شش تکتیک یا فنون استراتژی جستجو اشاره خواهد شد و در ادامه …

مفاهیم اصلی یا کلیدواژه‌های اصلی پژوهش خود را با استفاده از سوال یا مساله پژوهش شناسایی و استخراج می‌کنید. باید فهرستی از کلمه‌ها و عبارت‌ها برای هر یک از مفاهیم اصلی داشته باشید. برای مثال:

جستجوی ادبیات موضوع (literature Review)، جستجویی نظام‌مند (سیستماتیک) و جامع در تمام انواع منابع منتشر شده درباره موضوع پژوهش است. هدف کشف و تعیین گستردگی و عمق منابع مرتبط و هسته درباره موضوع است. به عبارتی جستجوی ادبیات موضوع، جستجویی سنجیده و سازمان‌یافته‌ای است که برای یافتن منابع هسته و اصلی درباره موضوع است

سوال یا پرسش پژوهش یکی از مهمترین قسمت های یک طرح تحقیقاتی، رساله یا پایان‏ نامه است. قبل از شروع کار، لازم است زمانی را برای ارزیابی و تعریف سوالات پژوهش خود صرف کنید. این مقاله کمک می کند این مفهوم برای شما روشن تر شود و بتوانید براساس مساله پژوهشی خود، سوال پژوهش را تدوین کنید.

فرضیه گزاره ای است که با پژوهش علمی قابل آزمون است. اگر می خواهید رابطه ای بین دو یا چند متغیر را آزمایش کنید، لازم است قبل از شروع آزمایش یا جمع آوری داده ها، فرضیه هایی بنویسید. همه پژوهش ها، همیشه حاوی فرضیه نیستند. برای مثال پژوهش های کیفی فرضیه ندارند و امکان ارائه فرضیه منتفی است، بلکه براساس پرسش های پژوهشی کلی بیان می شود.

مساله شکاف دانشی و وضعیت نامطلوب در موضوع موردنظر است. در این فی…

فرضیه گزاره ای است که با پژوهش علمی قابل آزمون است. اگر می خواهید رابطه ای بین دو یا چند متغیر را آزمایش کنید، لازم است قبل از شروع آزمایش یا جمع آوری داده ها، فرضیه هایی بنویسید. همه پژوهش ها، همیشه حاوی فرضیه نیستند. برای مثال پژوهش های کیفی فرضیه ندارند و امکان ارائه فرضیه منتفی است، بلکه براساس پرسش های پژوهشی کلی بیان می شود.

نوشتن سوالات به خودی خود کار دشواری نیست، ممکن است سوال پژوهش را خوب مطرح کرده باشید ولی پاسخ به آن و حل آن دشوار باشد. سوالات پژوهش بر کل پروژه شما سایه می اندازد، بنابراین مهم است که زمانی را برای تدوین و تنظیم آنها صرف کنید. در مفاهیم پژوهش: چگونه سوال پژوهشی را بنویسیم؟ این مفهوم را باز کردیم و گفتیم سوال یا پرسش پژوهش یکی از مهمترین قسمت های یک طرح تحقیقاتی، رساله یا پایان‏‏‏ نامه است.

در این مقاله به یکی دیگر از مفاهیم پژوهش خواهیم پرداخت. سوال یا پرسش پژوهش یکی از مهمترین قسمت های یک طرح تحقیقاتی، رساله یا پایان‏ نامه است. قبل از شروع کار، لازم است زمانی را برای ارزیابی و تعریف سوالات پژوهش خود صرف کنید. این مقاله کمک می کند این مفهوم برای شما روشن تر شود و بتوانید براساس مساله پژوهشی خود، سوال پژوهش را تدوین کنید.

مساله پژوهش یک موضوع خاص و تخصصی، دشوار، متناقض یا شکاف دانشی است که با هدف حل آن بیان می شود. مساله ممکن است به دنبال دانش و حل مسائل کاربردی باشد که به آگاهی، دانایی و توانایی ذینفعان پژوهش اضافه می کند و به آنها کمک می کند تغییر و بهبودی در وضعیت موجود دهند، یا مساله ممکن است به دنبال حل مسائل نظری با هدف گسترش و تولید دانش نو باشد.

در مقاله روش شناسی پژوهش چیست؟ با انواع روش شناسی پژوهش با ت…

در مقاله روش شناسی پژوهش چیست؟ با انواع روش شناسی پژوهش با ت‏‏وجه به معیارهای مختلف آشنا شدید. در  مقالاتی قصد دارم به تعدادی از مفاهیم مرتبط با روش پژوهش (تحقیق) بپردازم. بی شک آشنایی با مفاهیم و فلسفه آن ها، علاوه بر شفاف‏ سازی به شما درک صحیحی برای انجام پژوهش به شیوه علمی خواهد داد.

همواره برای پژوهشگران تازه کار دشوار است که چگونه و از چه من‏ظری پژوهش خود را آغاز کنند. به زعم پوپر علم محصول ذهن انسان است و نقطه شروع آن همیشه با طرح مساله یا بروز یک موقعیت مسئله آفرین همراه است. سپس به دنبال آن راه حل های به کار گرفته می شود تا مساله را حل کنیم. این راه حل ها می تواند نظریه ها، فرضیه ها یا حدس ها باشد. سپس با حذف خطاهایمان و راه حل های نادرست، مساله را حل می کنیم و یاد می گیریم.

پروپوزال یا پیشنهاده پژوهش (Proposal) ناظر بر موضوعی است که از طرف پژوهشگر بصورت طرح پژوهشی به واحد سازمانی ارائه می شود یا در نظام دانشگاهی قرار است بصورت موضوع پایان نامه یا رساله مطرح شود یا واحد پژوهشی برای حمایت مالی آن تصمیم گیری کند.  به عبارتی پژوهشگر پروپوزال را با هدف متقاعد کردن هیات داوران قبل از شروع رسمی پژوهش تهیه می کند.

هنگامی که مجبورید یک پایان نامه یا مقاله بنویسید، اکثر افراد نمی دانند از کجا شروع کنند و برایشان کار سختی است. اما باید بدانید که مراحل مشخصی وجود دارد که می توانید دنبال کنید. فرایند پژوهش اغلب با یک ایده کلی که دوست دارید بیشتر درباره آن بدانید آغاز می شود.

حوزه پژوهش مستلزم تلاش و پشتکار زیادی است. اکثر پژوهشگران برای انجام و مستندسازی تحقیقات خود شب ها بی خوابی می کشند. در دنیای رقابتی دانشگاهی، از پژوهشگر انتظار می رود منتشر کند. مهم است در مورد انواع مختلف مقالاتی که در نشریات منتشر می شوند آگاهی داشته باشید.

در ابتدا این پرسش مطرح می‌شود که پژوهش علمی چیست؟ بسته به اینکه این پرسش را از چه کسی می‌پرسید، به احتمال زیاد پاسخ‌های متفاوتی از سوی افراد دریافت خواهید کرد. برخی خواهند گفت که آنها به طور مرتب در وبگاه‌های مختلف تحقیق و جستجو می‌کنند تا بهترین مکان برای خرید کالاها یا خدمات مورد نظر خود را بیابند.