چگونه یک موضوع خوب انتخاب کنیم؟

 همواره یکی از مهم ترین چالش های پیش روی علاقه مندان به فعالیت های پژوهشی، یافتن فهرستی از موضوعات مطرح در یک شاخه علمی و انتخاب یکی از این موضوعات برای پژوهش بیشتر است. در صورتی که طرح تحقیقاتی پیرامون یک موضوع معین یا به سفارش یک سازمان باشد، گام اول یعنی «انتخاب موضوع» برداشته شده است. در غیر این صورت، لازم است پیش از هر اقدامی، موضوع مورد نظر انتخاب و پژوهش های پیشین در آن موضوع موردبررسی قرار گیرد. انتخاب یک موضوع مناسب برای پژوهش در یک رشته از علوم، مستلزم آشنایی با «مبانی مفهومی»، «نظریه های علمی تشکیل دهنده آن رشته» و همچنین «شناسایی آخرین پیشرفت های آن علم» است.

راهبردهای انتخاب موضوع

•  مطالعه عمیق و تحلیلی متون در ارتباط با موضوع موردعلاقه
•  حضور در کنفرانس ها، همایش ها و سخنرانی های علمی و مرور در فهرست مقالات آنها
•  مرور محورهای پیشنهادی همایش های ملی و جهانی
•  جستجو در پایگاه های اطلاعاتی Web of Science & Scopus (تنظیم آن براساس بیشترین استناد)
•  جستجو در وب تحت عبارت
  “موضوعات پژوهشي” (research topics)
  ”اولويت هاي پژوهشي” (research priorities)
  “مباحث پژوهشي” ( issues for research)
  ”پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر” (further research) + حوزه هاي دلخواه

مثال:

Immigration research topics

Research issues in immigration

Further research in immigration

Research priorities in immigration

•  مرور و کنجکاوی در فهرست مندرجات مجلات علمی
•  جستجو در Google Trends برای آگاهی از روند موضوع
•  جستجو در وبگاه های دانشگاه های معتبر (Research area)
• بررسی”پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر” در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
• مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح
• توجه به علاقه و نیاز جامعه

در این ویدئو با صدای من، تعدادی راهکارها که حاصل بررسی هاو مصاحبه با پژوهشگران است، پیشنهاد می شود. بی شک آشنایی با این راهکارها و استفاده از آن ها کمک خواهد کرد، موضوع مناسب و خوبی را با توجه به علاقه خود تعریف کنید. تبحر و مهارت در انتخاب موضوع با تمرین راهکارهای بیان شده، حاصل خواهد شد.

همچنین دو ویدئو دیگر با عنوان چگونه موضوع خود را گسترش دهیم؟ و انتخاب موضوع پژوهش در زیر آمده است که بصورت کاربردی و با مثال نحوه محدود کردن موضوع را بیان می کند.

تمرین: موضوعی در حوزه خود بصورت کلی و عام در نظر بگیرید و از راهکارهای بیان شده، برای تعیین موضوع مناسب و شسته رفته استفاده کنید. برای مثال مقالات هسته را در پایگاه های استنادی شناسایی کنید،  دانشگاه های معتبر در حال انجام چه تحقیقاتی در حوزه موردنظر هستند، موضوع را در گوگل ترند بررسی کنید، محورهای همایش ها را ببینید، نشریات تخصصی خود را شناسایی کنید و فهرست مندرجات آن را ببینید…