چطور یک پروپوزال پژوهشی بنویسیم: عناصر کلیدی

پیشنهاده پژوهش یا  پروپوزال چیست؟

پروپوزال یا پیشنهاده پژوهش (Proposal) ناظر بر موضوعی است که از طرف پژوهشگر بصورت طرح پژوهشی به واحد سازمانی ارائه می شود یا در نظام دانشگاهی قرار است بصورت موضوع پایان نامه یا رساله مطرح شود یا واحد پژوهشی برای حمایت مالی آن تصمیم گیری کند.  به عبارتی پژوهشگر پروپوزال را با هدف متقاعد کردن هیات داوران قبل از شروع رسمی پژوهش تهیه می کند.

هر پروپوزال شامل بخش ها و قسمت های مشخصی است که بایستی براساس اطلاعات درست و ضوابط علمی دقیق تکمیل شود. در برخی از دانشگاه ها برای نگارش پروپوزال، فرم های پیش فرضی تهیه شده و دانشجویان موظف اند برای بیان موضوع پایان نامه خود از این فرم ها استفاده کنند.

ساختار متداول پروپوزال

• عنوان : عنوان باید خاص، تمام‌نما و قابل‌فهم باشد و حاوی مفاهیم اصلی پژوهش تان باشد؛ به‌گونه‌ای که همه بتوانند موضوع پژوهشی را که قرار است انجام دهید تا حد ممکن حدس بزنند.
• مقدمه: شامل توضیحاتی در مورد حوزه مورد پژوهش و موضوع مورد توجه است. مقدمه باید به خواننده کمک کند تا بفهمد که پژوهشگر در چه موضوعی به پژوهش خواهد پرداخت و آن موضوع از چه ویژگی و جایگاهی برخوردار است. روش بیان مطالب در مقدمه از کل به جز است.
• بیان مساله و بیان خلاء پزوهشی: در واقع چه ابهام و خلائی در این موضوع وجود داشت که ذهن پژوهشگر را مشغول کرده و خواسته است به آن پاسخ دهد.
• پیشینه پژوهش یا بررسی متون: جستجو، بررسی و بیان پژوهش هایی است که مرتبط با موضوع پژوهش شماست. در این مرحله لازم نیست بررسی متون جامع باشد بلکه مهمترین و مرتبط ترین منابع مورد توجه قرار گیرد.
• بیان اهداف اصلی و فرعی
• بیان ضرورت یا اهمیت پژوهش: شما در این بخش سعی خواهید کرد خوانندگان را از تاثیر بالقوه پژوهش تان متقاعد و توجیه می کنید و اینکه پژوهش شما چه سودی دارد و نقاط قوت آن را بیان می کنید.
• بیان پرسش ها یا فرضیه های پژوهش
• تعاریف مفهومی و عملیاتی
• روش پژوهش: قرار است پژوهش خود را چگونه انجام دهید؟
• جامعه مورد پژوهش و نمونه
• ابزار گردآوری داده ها
• ابزار تجزیه و تحلیل داده ها
• نتایج: شما در پیشنهاده پژوهش نتایجی ندارید، بلکه فقط باید بصورت خلاصه بیان کنید که شما پیش بینی می کنید به چه نتایجی برسید.
• فهرست منابع و ماخذ: منابع مورد استفاده در بخش های بیان شده در بالا در انتها آورده می شود. در ارائه منابع ضرویست از یکی از شیوه نامه ها که معمولا APA است استفاده شود.

پروپوزال  باید به سه پرسشی ضمنی پاسخ دهد

• چه چیزی می خواهید انجام دهید؟ پاسخ پرسش همان عنوان و بخش مقدمه است.
• چرا می خواهید این پزوهش را انجام دهید؟ پاسخ پرسش همان بخش بیان مساله، پیشینه پژوهش، بیان اهداف و بیان ضرورت و اهمیت پژوهش است.
• چگونه قصد دارید این پژوهش را انجام دهید؟ پاسخ پرسش همان بخش روش و ابزار گردآوری و تجزیه و تحلیل پژوهش است.

نه اشتباه متداول در نوشتن پروپوزال

• ضعف در بیان خلاء پزوهشی (بیان مساله)
• ضعف در بیان پژوهش های مهم پیشین برای اینکه نشان دهد که واقعا خلا پزوهشی در حوزه مورد بررسی وجود دارد
• ضعف در بیان پرسش های پژوهش
• تاکید بر مباحث بی اهمیت و غفلت از بیان مباحث مهم و اصلی
• استفاده از منابع پژوهشی نادرست
• خیلی کوتاه نوشتن یا خیلی بلند نوشتن
• عدم استفاده از سبک استنادی مناسب و مورد قبول
• ضعف در نگارش

در ادامه راهنمای تکمیل پروپوزال و فرم نمونه در قالب فایل پی دی اف و ورد آمده است.

راهنمای تکمیل اجزاء پیشنهاده پژوهش

فرم نمونه پروپوزال

 4,517