راه حل 12 مرحله‌ای برای انجام یک پژوهش علمی

در ابتدا این پرسش مطرح می‌شود که پژوهش علمی چیست؟ بسته به اینکه این پرسش را از چه کسی می‌پرسید، به احتمال زیاد پاسخ‌های متفاوتی از سوی افراد دریافت خواهید کرد. برخی خواهند گفت که آنها به طور مرتب در وبگاه‌های مختلف تحقیق و جستجو می‌کنند تا بهترین مکان برای خرید کالاها یا خدمات مورد نظر خود را بیابند. شبکه‌های تلویزیونی ظاهراً تحقیقاتی را از صاحبنظران یا مردم درباره موضوعات مختلف اجتماعی و سیاسی مانند انتخابات آینده یا پروژه‌های مختلف دولتی انجام می‌دهند. دانشجویان برای انجام تکالیف خود یا برای انجام مقالات ترم ، اطلاعات مورد نیاز خود را از اینترنت می‌یابند. مشاغل و مشاوران، راه‌حل‌های مختلفی را برای رفع مشکلات سازمانی مانند تنگناهای زنجیره تأمین یا شناسایی الگوهای خرید مشتری جستجو و تحقیق می‌کنند.

با این حال، هیچ یک از موارد فوق را نمی‌توان “پژوهش علمی” نامید، مگر اینکه:

1) به بدنه علم کمک کند

2) از روش علمی پیروی کند.

پس پژوهش علمی  ( Scientific Research) به معنای یافتن پاسخ یا حل مساله با یک روش شناخته شده علمی است. آشنایی با گام‌های پژوهش علمی موجب ساختارمند شدن ذهن و کاهش اضطراب و سردرگمی پژوهشگر خواهد شد. در این نوشته یک راه حل 12 مرحله‌ای به همراه رهنمودهای کاربردی انجام آن را خواهیم گفت.

دوازده گام برای انجام یک پژوهش علمی

1. شناسایی حوزه پژوهشی مورد علاقه خود
2. جستجوی تمام حوزه‌های پژوهشی حوزه مورد علاقه در پایگاه‌های اطلاعاتی و مجراهای اطلاعاتی از قبیل وب
3. یافتن حداقل 50 چکیده و استفاده از کلیدواژه های آن برای جستجو در منابع اطلاعاتی
4. استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی استنادی از قبیل اسکوپوس، ای اس ای و گوگل اسکالر و تنظیم مقالات براساس تعداد استناد (نشان دهنده اعتبار و  اهمیت مقاله است)
5. دانلود یا امانت مقالات و کتاب‌های مرتبط و انتخاب شده و مطالعه دقیق و هدف‌مند آنها
6. یافتن مقالات دیگر از طریق فهرست ماخذ مقالات دانلود شده
7. تهیه رئوس مطالب و برنامه زمان‌بندی (دقیقا مشخص کنید چه چیزی می‌خواهید انجام دهید و چگونه)
8. در صورت نیاز تماس با نویسندگان و صاحب نظران برای تبادل نظر
9. در صورت امکان تقاضا برای گرفتن کمک هزینه و تقاضا برای گرفتن امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی (از قبیل نرم افزار، دستگاه آزمایش، مواد و ابزار آزمایشگاهی و …)
10. اجرای پژوهش
11. ثبت نتایج و جزئیات در طول فرایند اجرای پژوهش
12. نگارش پژوهش و انتشار آن در قالب مقاله، پایان نامه یا گزارش فنی

 رهنمودها

• در حین پژوهش گروه‌های تحقیقاتی که مشابه با موضوع مورد پژوهش شماست شناسایی کنید و به آنها بپیوندید مثلا گروه های بحث، فروم ها و …
• هر دو هفته یکبار کارهایی که انجام داده‌اید را دقیقا بنویسید و ثبت کنید. این روش به کار شما نظم و ساختار می‌دهد.
• حوزه‌های پژوهشی را برای پژوهش خود انتخاب کنید که مورد علاقه شماست . مطمئن شوید در طول پژوهش موضوع برای شما ملال‌انگیز و کسل‌کننده نمی‌شود.
• تمام فعالیت‌های خود را ثبت کنید. این به شما کمک می‌کند برای توجیه نتایج خود به راحتی کارهایی که انجام داده‌اید را به خاطر آورید.

ابزارهایی که در طول پژوهش علمی به آن نیاز دارید:

رایانه

ایده‌ها و نظرات دیگران (پژوهش‌های مرتبط با حوزه)

منابع کتابخانه

اینترنت

ذهن خلاق و کنجکاو

زمان

 3,480