نوشته‌ها

روندها در فضای کتابخانه دانشگاهی: از قفسه‌های کتاب تا فضای مشترک یادگیری

چکیده

مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی باید با سازمان‌دهی مجدد فضاهای کتابخانه‌ای یا ساخت کتابخانه‌های جدید نقش مهم‌تری در محیط دانشگاهی ایفا کنند. نقشی که با شیوه‌های آموزشی جدید و سبک‌های یادگیری دانشجویان امروزی همسو باشد. هدف از این مطالعه ارائه و بحث درباره روندهای مرتبط با چگونگی بازتعریف ساختمان‌ها و فضاهای کتابخانه‌های دانشگاهی از سوی کتابداران است تا همسویی بهتری با شیوه‌های آموزش فعلی و با نیازها و سبک‌های یادگیری دانشجویان بوجود آید. ترجمه: دکتر مریم اسدی.

منبع:

Oliveira, Silas M. (2017). Trends in Academic Library Space From book boxes to learning commons. Proceedings of the IATUL Conferences. Available from: https://docs.lib.purdue.edu/iatul/2017/spaces/3

فایل اصل مقاله

مقدمه

امروزه یادگیری جایگاه برجسته‌ای در بحث های کتابخانه‌های دانشگاهی دارد. با یک جستجوی ساده در گوگل و وارد کردن عبارت‌های “یادگیری” و “کتابخانه‌های دانشگاهی” 741.000.000 صفحه بازیابی می شود. گوگل اسکالر 2.070.000 رکورد را بازیابی می کند. با استفاده از همان استراتژی جستجو در پایگاه اطلاعاتی Library Literature 103،  رکورد بازیابی می شود. وقتی اصطلاح “آکادمیک” حذف می شود، 1675 نتیجه بازیابی می شود، چون نتیجه جستجو را به عنوان محدود کردیم. اگر آن را به فیلد مشخصی محدود نکنیم، بیش از 10200 نتیجه بازیابی می شود.

به نظر می رسد یادگیری همیشه دغدغه اصلی کتابداران نبوده است. در اواخر دهه 80 این موضوع تبدیل به یک موضوع پرطرفدار در میان کتابداران شده است، اگرچه برخی مدعی اند، یادگیری یکی از اهداف کتابخانه ها بود.

در متون به عباراتی مانند مراکز یادگیری، فضاهای یادگیری، فضای مشترک اطلاعاتی، فضای مشترک یادگیری و فضاهای مشارکتی برخورد می‌کنیم. آیا همه این عبارت‌ها یکسان هستند؟ اگر نه، تفاوت‌های اصلی آنها چیست و این “مفاهیم” چگونه بر برنامه‌ریزی و تامین فضا تأثیر می‌گذارد؟

برای قرار دادن پاسخ‌ها در یک بافت منطقی، باید تاریخچه ساختمان‌ کتابخانه‌ها و به طور خاص، نقش‌ ساختارها و فضاهایشان را بررسی کنیم. همانطورکه هیکرسون (2013) به خوبی بیان کرده است: «فضاها و نقش ها دو روی یک سکه‌اند“.

به این ترتیب، تمرکز اصلی این مقاله توصیف جزئیات سبک‌های مختلف ساختمان نیست، بلکه بحث  روی نقش‌هایی است که فضاها قادر به ایفای آن‌ها هستند.

 

قفسه های کتاب-کمی تاریخچه

تا دهه 50، ویژگی تک کاربره ساختمان‌های کتابخانه‌های دانشگاهی در محوطه دانشگاه‌ها غالب بود. قبل از جنگ جهانی دوم، این ساختمان‌ها برای تحمل وزن مجموعه‌های کتاب در قفسه های چند لایه ساخته می‌شدند. این موضوع باعث جدایی بین بخش خوانندگان و بخش قفسه ها می شد. بنابراین، «استفاده از طبقات ساختمان تک کاربره، تا حد زیادی بستگی به هدفی داشت که در وهله اول برای آن طراحی شده است.» (Kaser, 1984, p. 68).

پس از جنگ جهانی دوم، طراحی ماژولار (طراحی پیمانه‌ای)  توسط کتابخانه‌های دانشگاهی پذیرفته شد و تا سال 1960، این سبک معماری به طور کامل پذیرفته شد. این سبک با مستطیل های مساوی مشخص می شود که در طبقه همکف تقسیم بندی شدند. کارایی و انعطاف پذیری دغدغه اصلی کتابداران در این سبک یا به عبارت بهتر هدف اصلی این سبک بود. اکنون کتابخانه‌ها می‌توانند «به راحتی» پلان طبقه همکف را همانطور که برای تطبیق با تغییرات نیاز دارند، اصلاح کنند.

با این حال، در اوایل دهه 60، کتابداران که از ظاهر ساده و خسته کننده “قفسه” ناراضی بودند، شروع به اتخاذ سبک معماری رمانتیک‌تری کردند و از دهلیزها، بناهای یادبود، نورپردازی خاص و اشکال غیر معمول استفاده کردند. همانطور که کاسر (1984) به خوبی اشاره کرد، “اکنون خوانندگان به اتاق‌های مطالعه بزرگ با ساختارهای طبقه‌ای محدود نیستند ” (ص. 268). خوانندگان اکنون به کتاب‌ها در قفسه‌های باز دسترسی مستقیم دارند.

حداقل برای دو دهه دیگر، این سبک‌ها نقش خود را ایفا کردند – مجموعه‌های چاپی فروشگاهی. ساختمان‌های کتابخانه دانشگاهی تک کاربره و طراحی مدولار تا اوایل دهه 80، فضاهای خود را با شمارش مجموعه هایشان و پیش‌بینی خریدهای سالانه خود در آینده برنامه‌ریزی کردند.

سیمن (2006) خاطرنشان کرد همانطور که او کتابخانه نورلین دانشگاه کلرادو را توصیف کرد:

با رشد مجموعه‌های چاپی، مخزن ها به‌طور تصادفی فضای کاربر را گرفتند و خدمات کلیدی را پشت قفسه ها پنهان کردند. نتیجه یک کتابخانه تاریک، ناراحت کننده و غیرمنطقی بود. فضای کاری بسیار کمی برای کاربران وجود داشت، فناوری به طور کامل در ساختمان ادغام نشده بود و فضای کلاس درس الکترونیکی، وجود نداشت.

این یک کتابخانه دانشگاهی معمولی از دهه 40 و تا دهه 70 و اوایل دهه 80 را به تصویر می کشد. بنابراین، این ساختارها غالب شدند، زیرا از نظر تاریخی، کتابخانه های دانشگاهی محدود به نگهداری منابع چاپی بودند. جالب است بدانید که در اواسط سال 2012، بوث، شولفیلد و تیفن (2012) هنوز به کتابداران هشدار می دهند که “هدف کتابخانه را صرفاً به یک انبار کتاب گسترش دهند“.

در قرن بیستم بیشتر، فضاهای کاری کارکنان، نمایش مبلمان، حجم، ذخیره سازی و دسترسی به مجموعه ، دغدغه اصلی کتابداران در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای کتابخانه دانشگاهی بود. طبق گفته سیل (2015)، “کتابخانه دانشگاهی معمولی از اواسط تا اواخر قرن بیستم مکانی آرام  و پاک بود.”

از آنجایی که برای چندین دهه کتابداران دانشگاهی ساختمان‌های کتابخانه خود را به عنوان پورتال‌های اولیه اطلاعاتی در نظر می‌گرفتند، کتابخانه‌ها تبدیل به مکانی خشک و فنی شدند (Demas, 2005).

این پارادایم منجر به ایجاد کتابخانه‌هایی شد که به‌جای اینکه کتابخانه‌ها برای پاسخگویی به نیازهای مشتری طراحی شوند، فقط مجموعه‌های کتابخانه را به طور کارآمد نگهداری می کردند. با این حال، در دهه 1990، تغییر اتفاق افتاد. “در نتیجه فناوری، این الگو اکنون با یک الگوی یادگیری محور جایگزین شد که در آن کاربران بار دیگر جایگاه مهمی در اختیار داشتند… به این معنی که کتابخانه اکنون آزاد است تا توجه خود را به کاربران و نیازهای آنها معطوف کند” (Heitsch & Holley). ، 2011، ص 66).

عبارت «کتابخانه به‌عنوان مکان» امروزه به این صورت تعریف می‌شود: « دانشجویان به دنبال تعامل فکری، تبادل اطلاعات و معاشرت در یک محیط آکادمیک هستند و حتی کتابخانه را به عنوان پناهگاهی می‌بینند که سرگرمی‌های شیک و صدای رسانه‌ها و ارزش های تجاری فراگیر بر آن حاکم است.» (Leighton and Weber, 1999, p. xxvii).

مدل جدید که در ابتدا به عنوان فضای مشترک اطلاعاتی شناخته می شود، دارای چهار ویژگی اساسی است: (1) فناوری در اشکال مختلف، (2) فضاهایی برای کار گروهی، (3) رسانه‌های دیجیتال و مجموعه‌های آنلاین، و (4) دسترسی به کتابدار و کارشناسان فناوری. بعدها در سال 1995، کتابخانه‌ها به ایجاد فضاهایی برای گفتگو و اجازه ورود غذا و نوشیدنی را در حد معقول شروع کردند.

عصر فضای مشترک اطلاعاتی

فهرستبرگه ها کنار گداشته شدند و ایستگاه های کامپیوتری در دهه 80 جایگزین شدند،  در سال 1990، شبکه جهانی وب توسط یک دانشمند کامپیوتر بریتانیایی به نام برنرز لی به دنیا معرفی شد و انقلابی در کتابخانه ها ایجاد کرد. کاربران می توانستند از هر کجا خانه، دفاتر کار، و خوابگاه های دانشگاه به منابع کتابخانه دسترسی داشته باشند. این امر «اکوسیستم اطلاعاتی را که ما می شناسیم» تغییر داد (هیکرسون، 2014، ص 15).

با معرفی این فناوری، کتابداران تحت فشار قرار گرفتند، زیرا مدیران دانشگاه‌ها و کالج‌ها، اساتید و دانشجویان شروع به این پرسش کردند که چرا کتابخانه‌ها مورد نیاز است و بسیاری پایان کتابخانه‌های دانشگاهی را پیش‌بینی کردند. مقاله معروفی به نام «کتابخانه متروک» که در نسخه 16 نوامبر 2001 کرونیکل آموزش عالی منتشر شد، انقراض کتابخانه ها را اعلام کرد.

به زعم  هیکرسون (2014)، که با بینش غنی این سناریو را توصیف کرد، اعلام کرد که “در زمان عبور از بحران، جنبش فضای مشترک اطلاعاتی به خوبی در جریان بود.” تلاش‌های قبلی در دانشگاه آیووا برای ادغام فناوری در کتابخانه دانشگاهی انجام شد تا دانشجویان بتوانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند، جمع‌آوری کنند، سازماندهی کنند، تجزیه و تحلیل کنند، مدیریت کنند، خلق کنند، ثبت کنند و اطلاعات را انتقال دهند. این «بازی اطلاعات» Information Arcade (www.lib.uiowa.edu/arcade/about/mission) نام داشت. دو سال بعد، در سال 1994، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی یک “فضای مشترک اطلاعاتی” 24 ساعته افتتاح کرد. سایر کتابخانه ها نیز به سرعت از آن پیروی کردند.

دانشگاه کالگری یکی از اولین دانشگاه ها در کانادا در سال 1999 افتتاح شد. هیکرسون (2014) اشاره کرد که “دانشجویان به سرعت به داخل ساختمان های ما بازگشتند. ترکیبی بی‌نظیر از فضاهای با تکنولوژی و با کیفیت بالا با ارائه خدماتی عالی توسط متخصص فنی و فکری ارائه شد» (ص 16).

با اجرای ایده‌هایی که برای اولین بار توسط کرت در سال 1994 اجرا شد و توسط بیگل در سال 1999 مفهوم‌سازی شد، کتابخانه‌های دانشگاهی به آرامی به سمت رویکرد فضای مشترک اطلاعاتی برای خدمات مرجع کتابخانه حرکت کردند. (Steiner and Holley, 2009, 316).

یک نظرسنجی در سال 2004 از اعضای ARL نشان داد که پنج کتابخانه از 74 کتابخانه ای که به نظرسنجی پاسخ دادند، پیش از سال 1995 فضای مشترک اطلاعاتی ایجاد کرده بودند. هشت فضای مشترک اطلاعاتی دیگر در طی سالهای 1996-2000 و نه مورد دیگر بین سالهای 2002 و 2004 تاسیس شد (هاس و رابرتسون، 2004).

پیدایش جنبش فضای مشترک اطلاعاتی «ریشه در دگرگونی‌های فیزیکی ایجاد شده توسط جنبش «کتابخانه به‌عنوان مکان» بود و با انقلاب دیجیتال شتاب گرفت» (رشد شبکه جهانی وب، پیشرفت در فناوری محاسباتی، محبوبیت رسانه‌های اجتماعی، ماهیت متغیر مجموعه دانشجویی، تغییر شیوه های آموزشی و تاکید جدید بر یادگیری مشارکتی» (اشتاینر و هالی، 2009، 316).

به گفته سیل (2015)، «از زمان پیدایش، این مفهوم تحت تأثیر رشد شبکه جهانی وب، پیشرفت‌های فناوری رایانه، محبوبیت رسانه‌های اجتماعی و تغییر فلسفه و شیوه های آموزشی بوده است» (ص 561).

تعریف فضای مشترک اطلاعاتی

تعریف فضای مشترک اطلاعاتی کار آسانی نیست. به گفته هارلند (2011)، هیچ تعریف مشترکی در بین کتابداران در موسسات مختلف وجود ندارد. با توجه به اینکه افراد و محققان مختلف آن را به طور متفاوتی تعریف می کنند، مفهومی لغزنده است.

مشکل در این واقعیت نهفته است که برخی فضای مشترک اطلاعاتی را همانند فضای مشترک یادگیری می دانند (هارلند، 2011؛ میلویچ، 2009؛ سیل، 2010)، در حالی که برخی دیگر معتقدند، دومین مفهوم، توسعه یافته مفهوم اولی است و اهداف کاملاً متفاوتی دارد. (Bonnand and Donahue, 2010; Somerville and Harlan, 2008; Accardia, Cordova, & Leeder, 2010؛ Roberts, 2007; Heietch & Holley, 2011).

تعاریف فراوان است. در حالی که بیگل (1999) بر نقش فضای مشترک اطلاعاتی در ارائه خدمات در محیط دیجیتال تأکید می‌کند که مستلزم طراحی یک کتابخانه به طور خاص است، مک وین (2003) آن را به عنوان مکانی در کتابخانه بیان می کند که در آن «فناوری و خدمات مرجع ترکیب می‌شوند» (ص 244). به طور مشابه، بنت (2005) تاکید کرد که فناوری دیجیتال می تواند منابع اطلاعاتی ظاهراً متفاوت را به عنوان یک کل” گرد هم آورد.

«فضای مشترک اطلاعاتی می تواند به سادگی به عنوان یک پورتال آنلاین برای کاربران کتابخانه باشد تا درباره سواد اطلاعاتی یا خدمات کتابخانه ای مانند وب سایت ها بیاموزند. همچنین می‌تواند خوشه‌ای از رایانه در کتابخانه باشد که به فهرست آنلاین سایر پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی دسترسی دارد» (رابرتس، 2007، ص 805).

فضای مشترک اطلاعاتی که به عنوان یک عامل یادگیری در نظر گرفته می شود نیز اشاره شده است. تعریف ارائه شده توسط Heitsch و Holley (2011) این واقعیت را برجسته می کند که فضای مشترک اطلاعاتی دانشجویان را آموزش می دهد و به آنها این توانایی را می دهد تا “اطلاعات را خودشان بیابند” (ص. 64). بیگل (2006) تأیید کرد که منابع آن “در حمایت از یادگیری سازماندهی شده اند” (ص. xviii)، در حالی که هارلند (2011، همانطور که در ترنر، ولش، و رینولدز، 2013 نقل شده است) آن را به عنوان مرکزی (هاب) می بیند که نیازهای یادگیری جامعه دانشگاهی  را برآورده می کند.

رایج ترین خدمات ارائه شده

دامنه خدمات ارائه شده در فضای مشترک اطلاعاتی بسیار گسترده است. کتابخانه ها خدمات مختلفی را ارائه می دهند. خدمات زیر رایج ترین آنها هستند:

  • نرم افزار مدیریت اطلاعات
  • نرم افزار چندرسانه ای
  • استودیوی چندرسانه ای
  • مشاوره های پژوهشی
  • آموزش نوشتن
  • تدریس خصوصی ریاضی
  • مبلمان ایستگاه های کاری که کار گروهی و فردی را تسهیل می کند
  • نرم افزار و ویرایش چندرسانه ای
  • آماده‌سازی پاورپوینت
  • اسکنرها
  • درایوهای DVD-R
  • چاپ رنگی
  • محیط دیجیتال
  • فضاهای یادگیری مشارکتی
  • ایستگاه های کاری چندرسانه ای
  • کلاس های درس با تکنولوژی پیشرفته
  • فضاهای مطالعه گروهی
  • انواع میزها
  • تدریس خصوصی و خدمات موفقیت تحصیلی
  • مرکز نگارش (رزومه، بازنگری در کاورلتر، دستنامه نوشتن و راهنمای سبک های نوشتن)
  • مشاوره آماری
  • فضاهای کاری مشترک
  • خدمات مرکز موفقیت تحصیلی
  • رویکردهای انعطاف پذیر به خدمات مرجع
  • آموزش پاورپوینت، ادوبی، فتوشاپ
  • اجاره دوربین های دیجیتال، دوربین فیلمبرداری و سه پایه
  • دیزاین استادیو
  • چاپ در مقیاس بزرگ
  • میز کمک کامپیوتر
  • جلسات کلاس انفرادی برای کلاس های فضای باز یادگیری مشارکتی (با اعضای هیئت علمی).
  • کلاس ها
  • کارگاه های آموزشی
  • فضاهای آموزشی
  • منطقه کاملا ساکت مطالعه
  • استند قهوه

این خدمات و محصولات با هدف ارائه “دسترسی به غنی ترین مجموعه ممکن از منابع اطلاعاتی” ارائه می شوند (بنت، 2005، ص 37). این موضوع به دانشجویان امکان می دهد ” نه تنها اطلاعات را بیابند، بلکه با آن کار کنند” (Seeholzer and Salem, 2010, p. 287). و اطلاعات را از نظر فکری و فناوری با کار خود ادغام کنند» (Seeholzer and Salem, 2010, p. 287).

حرکت به فضاهای یادگیری

با این حال، همه چیز تغییر کرده است. به گفته دیماس (2005)،

کتابخانه‌های دانشگاهی قرن بیست و یکم در پاسخ به کتابخانه‌های دیجیتال و تغییرات در یادگیری و آموزش، خود را دوباره اختراع می‌کنند. در سال‌های اخیر، دوباره به این واقعیت پی برده‌ایم که کتابخانه‌ها اساساً درباره مردم است- چگونه یاد می‌گیرند، چگونه آنها از اطلاعات استفاده می کنند و چگونه آنها در زندگی جوامع یادگیری مشارکت می کنند. بنابراین، شروع به توسعه کتابخانه‌هایی کرده‌ایم که به دنبال احیای بخشی از نقش تاریخی کتابخانه به عنوان یک نهاد یادگیری، فرهنگی و جامعه روشنفکری است.

در واقع، به نظر می‌رسد پژوهشگران همواره کتابخانه دانشگاهی را جزء مهم و ضروری دانشگاه و تجربه یادگیری خود تلقی کرده‌اند. اظهارات و مشاهدات گزارش شده در متون در چند دهه اخیر نشان می دهد که کتابخانه دانشگاهی به عنوان یک مکان، نقشی غیرقابل انکار و اجتناب ناپذیر در یادگیری دانشجویان آموزش عالی ایفا می کند.

به گفته ادواردز (2000)، کیفیت معماری و ساختار فیزیکی کتابخانه بازتابی است درباره اینکه دانشگاه چگونه خود را به عنوان یک موسسه آموزش عالی درک می کند. در همان سال استرنج و بنینگ (2000) مشاهده کردند که اولویت‌ها و ارزش‌های مؤسسه در رابطه با کارکردهای اصلی آن مانند یادگیری، پژوهش و آموزش را می‌توان با کیفیت کتابخانه و تخصیص فضای فیزیکی آن ارزیابی کرد.

نقش و ارزش کتابخانه به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از تجربه دانشگاهی توسط فریمن (2005) به خوبی خلاصه شده است. کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی نقش مهمی در الگوهای اجتماعی و آموزشی امروزی یادگیری، آموزش و پژوهش ایفا می کند. در حالی که اینترنت تمایل دارد افراد را منزوی کند، کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی دقیقا برعکس عمل کرده است. در یک مؤسسه، به عنوان یک منبع یادگیری پویا و تقویت‌شده، کتابخانه می‌تواند بار دیگر به مرکزی برای ایجاد جامعه فکری و موسسه علمی تبدیل شود. (ص 2 و 5)

اخیراً، کتابخانه های دانشگاهی توسط Bilandzic و Foth (2013) به چالش کشیده شدند تا برنامه ریزی فضایی خود را برای پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر دانشگاه و تبدیل شدن به تسهیل کنندگان واقعی آموزش و یادگیری تغییر شکل دهند.

کتابخانه ها واقعاً در حال تبدیل شدن به مراکز یادگیری هستند. بنت (2003) با بررسی مفهوم «کتابخانه‌هایی که برای یادگیری طراحی شده‌اند»، در آغاز قرن استدلال کرد که کتابداران و سایر کارکنان دانشگاه مسئول پروژه‌های ساخت و ساز و نوسازی پردیس باید بپرسند که آیا فضای کتابخانه در موسساتشان می‌تواند «ماموریت‌های اصلی یادگیری و آموزش» را پیش ببرد. از » (ص.1). ون نوت چیس (2006) پاسخ داد. او معتقد بود که «وقتی فضاها را با در نظر گرفتن یادگیری طراحی کنیم، می‌توانیم یادگیری عمیق‌تر و غنی‌تر را تسهیل کنیم».

طبق گفته فریمن (2005)، ” در ایالات متحده و خارج از کشور کتابخانه های دانشگاهی در طول 200 سال گذشته با هدف مکان هایی برای گردآوری، دسترسی و نگهداری مجموعه های چاپی توسعه یافته اند” (ص. 1). با این حال، او ادامه داد،

تغییر عمده ای نیز از مطالعه مستقل به یادگیری مشارکتی و تعاملی به دلیل استفاده از پایگاه های داده الکترونیکی، فرمت های دیجیتالی و رسانه های تعاملی رخ داده است. یک دانشجو می تواند به مکانی به نام “کتابخانه” رفته و آن را به عنوان یک توسعه منطقی کلاس درس ببیند. و به این ترتیب، فضای کتابخانه نیاز به تغییر شیوه های آموزشی جدید، از جمله روش های یادگیری مشارکتی و تعاملی دارد.

در طول دهه گذشته، محققان دیگر نیز از بازنمایی کتابخانه های دانشگاهی به عنوان فضاهای یادگیری دانشجومحور حمایت کرده اند(جمیسون، 2005، 2009؛ بنت، 2009) و این امر تلاش های کنونی را برای تجسم مجدد شکل فیزیکی و عملکرد آن سوق داده است.  بنابراین، ایده پردیس به عنوان یک محیط یادگیری مستلزم آن است که کتابخانه های دانشگاهی به فضایی تبدیل شوند که آموزش دانشجومحور را تسهیل می کند. (کنی و کنی، 2005). بعلاوه، وبستر (2009) حتی ادعا کرد که کتابخانه “فراهم کننده کلیدی فضای آموزشی در دانشگاه” است (ص. 33).

همانطور که کتابخانه ها اهمیت بیشتری پیدا کردند، آنها بخشی از ابتکارات “فضاهای یادگیری” استراتژیک در سطح دانشگاه شدند (Appleton, Stevenson, & Boden, 2011, p. 355) تا اطمینان حاصل شود که از مأموریت های آموزشی و یادگیری اولیه موسسه پشتیبانی می کنند (Dillon, 2008). .

بر اساس این مفهوم، کتابخانه‌های دانشگاهی باید خود را با آخرین روش‌های پژوهشی و آموزشی (Kehrwald, Head, & Harper, 2013) مانند دانش آموزان می توانند به طور مستقل یاد بگیرند و از طریق یادگیری ترکیبی به خالقان دانش تبدیل شوند (اپلتون، 2013؛ الیسون، 2016). کلاس های درس واژگون (الیسون، 2016)؛ و یادگیری تجربی و مشارکتی (اسپنسر و واتسون، 2017)، که منجر به “محیط های یادگیری شخصی متنوع” می شود (الیسون، 2016، ص 294). (Oblinger، 2006)

بنابراین، استارک و سامسون، (2010) از این واقعیت دفاع کردند که «کتابداران باید روش‌هایی را که کاربران با جستجو و یادگیری اطلاعات درگیر می‌شوند، در حالی که فضای فیزیکی خاصی را اشغال می‌کنند، یا در داخل آن قرار می‌دهند، به دقت بازنگری کنند» (ص. 260). سیمن (2006) توصیه کرد که “فضای کتابخانه باید از فعالیت های آموزشی دانشگاه پشتیبانی کند” (ص. 7). و Bilandzic و Foth، (2013)  نتیجه می گیرد که کتابخانه‌های دانشگاهی باید برنامه‌ریزی فضایی خود را برای برآوردن نیازهای متغیر دانشجویان تغییر دهند و به تسهیل‌کننده‌های آموزش و یادگیری تبدیل شوند.

در نتیجه، ادبیات نشان می‌دهد که دانشجویان برای هر هدفی از کتابخانه استفاده می‌کنند، نمی‌توانند نقش آن را به عنوان فضای یادگیری که در آن می‌توانند تجربه یادگیری خود را افزایش دهند نادیده بگیرند.

به گفته تروانیمی، پوتانن و لاهدماکی (2015)، «فضای مشترک اطلاعاتی، به دلیل پیشرفت‌های فناورانه و آموزشی و توسعه نقش های کتابخانه‌ها، شکل آن‌ها را به طور فزاینده‌ای به فضای مشترک یادگیری تغییر می‌دهد» (ص 306).

جدول زمانی که روندهای فضای کتابخانه دانشگاه را از قبل از 1970 تا 2000 ارائه می کند توسط چایلدز، متیوز و والتون (2013) ارائه شده است. علاوه بر کتابخانه ها، فضاهای یادگیری رقیب، از تغییر آموزش پشتیبانی می کنند، مانند فضای بحث گروهی، فضای اجتماعی بیشتر، فضای مشترک یادگیری و مواردی از این دست به عنوان روندهای دهه 2000 شناسایی شدند.

فضای مشترک یادگیری

با توجه به کاهش استفاده از مواد چاپی و سبک‌های جدید یادگیری، امروزه کتابخانه‌های دانشگاهی ملزم به بازنگری و تغییر کاربری فضای خود به منظور تطبیق آن با انواع مختلف سبک های کاری و یادگیری دانشجویان هستند. » (تروانیمی و همکاران، 1394، ص 306). از نظر رابرتز (2007)، فضای مشترک یادگیری این بود که کتابخانه‌ها چگونه پاسخ می‌دهند، «همانطور که اساتید و مدیران تشخیص دادند که دانشجویان به روش‌های پویا یاد بگیرند» (ص 803).

دیماس (2005) به طور کامل از این استراتژی حمایت کرد، زیرا برای او، کتابخانه ها اساساً در مورد افرادی بودند که “چگونه یاد می گیرند، چگونه از اطلاعات استفاده می کنند، و چگونه در زندگی یک فرهنگ یادگیری و جامعه فکری شرکت می کنند” (ص 25).

تفاوت بین فضای مشترک اطلاعات و فضای مشترک یادگیری

در استفاده از اصطلاحات “فضای مشترک اطلاعاتی” و “فضای مشترک یادگیری” اختلاف نظر وجود دارد. گاهی اوقات، آنها حتی به جای هم استفاده می شوند. در حالی که نویسندگانی وجود دارند که “فضای مشترک اطلاعاتی” و “فضای مشترک یادگیری” را از نظر هدف و نقش یکسان می دانند (مونتگومری، 2014، ص 304)، برخی دیگر مانند Milewicz (2009) علاقه به یادگیری در کتابخانه، صرفاً «بازگشت» به اصولی است که « فضای مشترک اطلاعاتی” بر آن پایه گذاری شده است.(ص. 11).

با این حال، رابرتز (2007) تاکید کرد که این دو مفهوم متفاوت است و یک پیشرفت طبیعی از فضای مشترک اطلاعاتی است. متون  شواهد قانع کننده ای از تفاوت بین این دو رویکرد ارائه می دهند. طبق گفته استارک و سامسون (2010)، “انتقال از یک مرکز اطلاعاتی به یک فضای مشترک یادگیری مستلزم تمرکز بر عناصر طراحی است تا رویکرد کاربرمحور را فراتر از خدمات به ملاحظات جدید درباره نحوه تعامل کاربران با اطلاعات  در یک فضای فیزیکی خاص گسترش دهد “

برای بیلی و تیرنی (2008)، محیطی که ایجاد دانش و یادگیری خودراهبر را تقویت می کند، بیشتر از نوع فضای مشترک یادگیری است. هایچ و هالی (2011) با این نظر موافق بودند. این نوع فضا بیشترین انتقال اطلاعات از متخصصان اطلاعاتی به مشتریان را فراهم می کند.

طبق گفته Bonnand و Donahue (2010, p. 231) “فضای مشترک یادگیری” به مفهوم پیچیده تری نسبت به پیشینیان خود یعنی فضای مشترک اطلاعاتی تبدیل شده اند. سامرویل و هارلان (2008) و آکاردیا، کوردووا و لیدر (2010) همگی موافق بودند. با این وجود مهم است که به یاد داشته باشید که همانطور که رابرتز (2007) اشاره کرد، تفاوت های مهمی در فناوری، آموزش و طراحی فضایی مدل های مختلف وجود دارد.

هولمگرن (2010) در حالی که سعی داشت این تمایز را روشن کند، از این هم فراتر رفت: «اگرچه فضای مشترک یادگیری از نظر نام شبیه به فضای مشترک اطلاعاتی است، اما فضای مشترک یادگیری نشان دهنده تغییر قابل توجهی در تصور ما از کتابخانه است، تغییری که ناشی از درک در حال تکامل ما از کتابخانه است. نقش کتابخانه به دانشجویان کمک می کند تا یاد بگیرند» (ص 177). « مانند یک فضای مشترک اطلاعاتی، مهم است که فضای کتابخانه را چیزی فراتر از مکانی برای جستجوی اطلاعات بدانیم.» (تروانیمی و همکاران، 2015، ص 306).

به گفته هولمگرن (2010)، “اگرچه از نظر نام مشابه با فضای مشترک اطلاعاتی است، اما فضای مشترک یادگیری نشان دهنده تغییر قابل توجهی در تصور ما از کتابخانه است، تغییری که ناشی از درک در حال تکامل ما از نقش کتابخانه در حمایت از یادگیری دانشجویان است” ص 177).

علاوه بر این، برای اطمینان از اینکه تفاوت در نام این دو فضای مشترک فقط معنایی نیست، محیط های یادگیری باید به طور خاص به عنوان فضاهایی طراحی شوند که یادگیری در آن صورت می گیرد و در نتیجه دانش ایجاد می شود (Bennett, 2008, pp. 183-84). هولمگرن (2010) موافق بود. او معتقد بود که این امر به دلیل این واقعیت ضروری است که

پارادایم آموزش و یادگیری مان از تمرکز بر انتقال اطلاعات به تمرکز بر ساخت فعال دانش توسط یادگیرنده تغییر می کند. فضاهای یادگیری جدید منعکس کننده این تکامل هستند: بسیاری از کلاس های درس، آزمایشگاه ها، استودیوها و فضاهای آموزشی غیررسمی معاصر برای تقویت تعاملات مشترک بین یادگیرندگان و اساتید طراحی شده اند، تعاملاتی که با افزایش یادگیری مرتبط است. (ص 177-8)

بیگل (2010) توضیح داد که “تفاوت اساسی بین فضای مشترک اطلاعاتی و یادگیری این است که اولی از ماموریت سازمانی پشتیبانی می کند در حالی که دومی آن را اجرا می کند” (ص. 10).

فضای مشترک یادگیری چیست؟

سیمن (2006) گفت که فرآیند برنامه ریزی فضا در کتابخانه نورلین (دانشگاه کلرادو) “مبتنی بر چاپ نیست، بلکه مبتنی بر کاربر و تمرکز بر تأثیرات یادگیری به جای خدمات کتابخانه سنتی خواهد بود” (ص. 5). این “فلسفه” به جای اینکه صرفاً خود را با مدیریت اطلاعات مشغول کنند، دانشجویان را تشویق می کند تا یادگیری خود را مدیریت کنند.

همانطور که بیگل (2004) اظهار داشت، “به جای برجسته کردن دسترسی به کامپیوتر، نرم افزار، و پشتیبانی چند رسانه ای، فضای مشترک یادگیری بر طیفی از برنامه ها و خدمات برای حمایت از دانشجویان در وظایف یادگیری آنها تاکید دارد” (ص 243). بیگل (2010) چند سال بعد تصویر واضح تری از این مفهوم ارائه کرد. او اظهار داشت که

فضای مشترک یادگیری به طور بالقوه “پیوستار خدمات” را ارائه می دهد که دانشجویان می توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند، بازیابی کنند، تفسیر کنند، پردازش کنند، و دستکاری کنند، همچنین دانش جدید را فراتر از دسترسی و بازیابی اطلاعات توسعه، بسته بندی و ارائه دهند. (ص 10)

در این مدل جدید، نقش کتابخانه پشتیبانی و تسهیل یادگیری و ایجاد دانش است (Seal, 2015). این کاملاً متفاوت از مدل‌های سنتی است که بر مصرف دانش تأکید داشتند. به گفته لورتشر و مارکو (2015)، «اولین منفعل تر است. دومی فعال تر» که همکاری، خلاقیت و نوآوری بیشتری را تقویت می کند (ص 8).

همه اینها از طریق فعالیت های یادگیری گروهی در فضاهای غیررسمی “وام گرفته شده از کافه های اینترنتی تجاری، سالن های فرودگاه، مراکز خرید و محیط های اداری مدرن” انجام می شود (اپلتون، استیونسون و بودن، 2011، ص 345). این بسیار متفاوت از فضاهایی است که با ردیف های طولانی میزهای مطالعه و آزمایشگاه های کامپیوتری جدا شده مشخص می شود. الیسون، (2016) این فضاها را بیشتر توضیح داد:

برای همسازی با این دستور جدید، کتابخانه‌ها فضاهای خود را به گونه‌ای اصلاح می‌کنند که «شامل یک سرسرای بزرگ باشد. طیف وسیعی از محیط ها با هدف پذیرایی برای مطالعه گروهی و فردی، و همچنین انواع سبک های یادگیری. فضای بیشتر برای تعامل اجتماعی؛ کمتر برای کتاب و کارکنان. اتصال Wi-Fi خوب و در دسترس بودن کامپیوتر؛ ارائه ابزارهای مشارکتی و کافه همه جا. (ص 296)

این محیط یکپارچه، مطالعه اجتماعی خاموش و اجتماعی را ترویج می کند (Heitsch & Holley، 2011)، مردم را برای همکاری در پروژه ها گرد هم می آورد (Bennett و CLIR، 2003، ص 38).

چان و وانگ (2013) تصویر بسیار واضحی از آنچه در نهایت فضای مشترک یادگیری به نظر می رسد ارائه می دهد:

فضای مشترک یادگیری  به طور خاص برای حمایت از سبک‌ها و گرایش‌های یادگیری جدید، با تاکید بر صفحه‌نمایش بزرگ، محیط غنی از فناوری، و فضاهای متنوع برای شیوه های مختلف یادگیری، آرامش و معاشرت طراحی شده است. دانش‌جویان می‌توانند به راحتی از مطالعه در محیط آرام به فضای مطالعه آزاد برای استراحت در مکان تفریحی حرکت کنند؛ یا از صحبت با همسالان در در مکان تفریحی شروع کنید تا یک بحث پروژه بداهه در یک اتاق مطالعه گروهی تشکیل دهید. وای فای آنها را قادر می سازد تا با امکانات چاپ و اسکن در گوشه و کنار، متصل بمانند. فضای مشترک یادگیری  در جهت تطبیق سبک های یادگیری و نیازهای این نسل جدید در چشم انداز یادگیری مدرن تنظیم شده است. به طور خلاصه، فضای مشترک یادگیری   به تبدیل فضای کتابخانه به مکانی الهام بخش و مشارکتی کمک کرده است. (ص 47)

مثال های گزارش شده توسط Seeholzer و Salem (2010) و Roberts (2007) به خوبی چگونگی اجرای فضای مشترک یادگیری  را در کتابخانه ها خلاصه می کند.

طبق گفته Seeholzer و Salem (2010) در دانشگاه ایالتی کنت، کتابخانه به جای اینکه صرفاً فضایی برای تعامل با اطلاعات در تمام مراحل چرخه زندگی خود ارائه دهد، اکنون کتابخانه فضاها و خدماتی را ارائه می دهد که از انواع یادگیری در محوطه دانشگاه پشتیبانی می کند. فضاهای یادگیری مشترک، میزهای مطالعه انفرادی، مناطق مطالعه آرام، و آزمایشگاه های کامپیوتری بزرگ همگی فراهم شده اند… کتابخانه اکنون فضاهایی را برای همکاران دانشکده ما فراهم می کند تا فرصت هایی برای یادگیری در کتابخانه ایجاد کنند. (Seeholzer and Salem, Jr., 2010, p. 291)

رابرتز (2007) تأیید کرد که این تمایز بین دانش جویی و خلق دانش مهم است و به برنامه ریزی و اجرای فضای مشترک یادگیری کمک می کند. نمونه‌ای از فضای مشترک یادگیری که اتاق مطالعه گروهی/انفرادی ذکر شده در بالا را ارائه می‌دهد می‌تواند شامل یک کامپیوتر با پروژکتور بالای سر باشد تا گروه‌ها یا افراد مطالعه بتوانند ارائه‌ها را تمرین کنند یا روی ارائه پروژه‌های خود کار کنند. مثال دیگر اتاق های تولید/ویرایش ویدیو با تجهیزاتی است که برای استفاده فردی یا گروهی در دسترس است. (ص 805).

فعالیت ها و خدمات خاص انجام شده، ابزارهای ارائه شده و انواع فضاهای ارائه شده در فضای مشترک یادگیری در متون ذکر شده است (اپلتون، استیونسون، و بولدن، 2011: دانشگاه جان مورز لیورپول و دانشگاه کالدونین گلاسکو؛ هولمگرن، 2010؛ چان و وانگ، 2013: دانشگاه علم و صنعت هنگ کنگ؛ لورسچر و مارکو، 2015؛ الیسون، 2016: دانشگاه چیچستر؛ اندروز، رایت و راسکین، 2016: دانشگاه کرنل، کتابخانه مان؛ استارک و سامسون، 2010: دانشگاه مونتانا، کتابخانه منسفیلد؛ اشمیت و کافمن، 2007: دانشگاه گوئلف یادگیری مشترک؛ ماسیس، 2010).

مشهودترین اعمال عبارتند از:

  •  میزهای بزرگ برای کار بر روی پوستر
  • منطقه بندی واضح و جداسازی مطالعه گروهی با مناطق مطالعه ساکت
  •  زمینه هایی برای تسهیل مقررات مربوط به غذا، نوشیدنی و استفاده از تلفن همراه
  • فضاهای فعالیت گروهی برای یادگیری غیررسمی
  •  بدون میز کمک. بلکه کارکنان در حال گردش در منطقه هستند
  • فضاهای انعطاف پذیر (ریزمحیط ها)
  •  منطقه کاری گروهی کوچک
  • فضاهای یادگیری اجتماعی
  •  صندلی های یکنفره راحتی
  •  پشتیبانی فناوری
  •  مرجع کتابخانه
  • فضاهایی برای تدریس خصوصی
  • خدمات برای دانشجویان دارای معلولیت
  •  برنامه هایی برای دانشجویان سال اول
  •  نشیمنگاه نرم
  • اتاق های مطالعه گروهی / مناطق
  • میزهای مطالعه سنتی
  • خلیج های چند رسانه ای Multimedia bays
  • میزهای دو یا سه نفره روی کامپیوتر
  •  فضاهای اجتماعی، سالن استراحت، معمولی
  • همکاری در میزهای پروژه
  • کارکنان فناوری یا رسانه
  • مکان هایی برای الهام بخشیدن به یادگیری با انواع سبک های نشستن
  • فناوری اطلاعات/فضاهای غنی از فناوری
  • نیاز به حریم خصوصی در فضای باز برای استفاده از صفحه نمایش، سایبان،دیوارهای تاسیساتی و ایگلوهای بادی برای غربال کردن مناطق برای مشاوره، مصاحبه و حمایت علمی
  • منطقه آرام برای مطالعه
  • ایستگاه های پلاسما
  •  تخته های هوشمند
  • پانابوردها
  • مصورساز سند
  • مجموعه/رسانه های ویرایش ویدیو
  • میکسر ویدئو و صدا
  • دوربین های فیلمبرداری
  • پروژکتورهای سه بعدی
  • مجموعه عکاسی
  • قسمت های بالکن با میزهای کوچک
  • فضاهایی برای مکالمات گروهی
  • امکانات کلاس درس
  • ویدئو کنفرانس
  • فناوری سمپوزیوم
  • مناطق مطالعه باز
  • طراحی گرافیکی
  • منطقه استراحت
  • منطقه تدریس
  •  مبلمان قابل جابجایی
  • صفحه نمایش های بزرگ
  • پروژکتورهای تعاملی برای ارائه و به اشتراک گذاری گروهی
  • شیوه های ارائه آموزشی
  • مشاوره دانشجویی
  • مصاحبه های Mock-up
  • آموزش های ریاضی / زبان / سواد رسانه ای
  • کلاس های آموزش الکترونیکی
  • تست های آنلاین
  • یادگیری درسی
  • توسعه مهارت
  •  فعالیت های مرتبط با تحقیق
  • انعطاف پذیری قفسه های کتاب برای ایجاد اتاق هایی برای یادگیری های مختلف پیکربندی
  • انعطاف پذیری فضاهای کلاس برای ارائه حداکثر هر دو نفر و فضاهای کار گروهی
  • اتصالات اینترنتی قوی
  • فضاهایی برای ساخت و ایجاد پروژه ها (برنامه ریزی شده یا خود به خود)
  •  بیشتر در مورد دسترسی نسبت به آنچه متعلق به آن است – دسترسی چند رسانه ای آنلاین و دیجیتال
  • همه مشارکت می کنند، از آنها مراقبت می کنند و یاد می گیرند که با هم زندگی کنند
  • کارکنان متشکل از افراد حرفه ای دیگر هستند
  • جریان مداوم تجارب یادگیری مشترک
  • فضاهای منعطف که به فراگیران اجازه می دهد تا به اطراف بروند، حرکت کنند و از کمک چندین حرفه ای لذت ببرند
  • مرکز یادگیری تجربی – فضای سازندگان
  • یادگیری مجازی
  • محوطه کافه
  • سازندگان فضاها
  • منطقه/اتاق آموزش ارائه
  • خدمات پشتیبانی آموزشی
  • خدمات یادگیری – مهارت های خود مدیریتی (موضوعات: یادگیری از سخنرانی ها، آمادگی برای امتحان، بهبود تمرکز، خواندن انتقادی، کار گروهی موثر، مسائل مربوط به خود مدیریتی… تعلل… استرس… مدیریت زمان.
  •  کمک پژوهشی و سواد اطلاعاتی
  • برنامه گروه های آموزشی پشتیبانی شده
  • جلسات مطالعه گروهی که تجربه یادگیری دانشجویان را غنی می کند
  • حوزه های معلم خصوصی
  • خدمات پشتیبانی آموزشی

با این حال، برخی دیگر انواع فضاهایی را که فضای مشترک یادگیری برای تطبیق بسیاری از این ویژگی ها فراهم می کند، توصیف می کنند. Choy و Goh (2016) چهار نوع فضا را پیشنهاد کردند:

فضاهای پناهگاه، فضاهای تعاملی، فضاهای اجتماعی و فضاهای مشارکتی. بیرد و دیل (2010) “ایجاد فضاهای یادگیری که انعطاف پذیر و پاسخگو به نیازهای در حال تغییر کاربران باشد” ارزش قائل شدند و بنابراین پنج منطقه را پیشنهاد کردند که هر کدام “برای حمایت از تمرکز آموزشی یا یادگیری متفاوت طراحی شده اند: جمع آوری اطلاعات فردی با اقامت کوتاه مدت. کار گروهی انعطاف پذیر در فضای باز؛ فضای آرام مطالعه فردی؛ کار مشارکتی عمدی گروه کوچک؛ و آموزش و یادگیری ساختارمند» (ص 480). علاوه بر این، الیسون (2016) گزارش داد که مرکز منابع یادگیری Bognor Regis در دانشگاه چیچستر به پنج منطقه اصلی تقسیم شده است: منطقه A – دو اتاق فناوری اطلاعات. منطقه B – یک کافه؛ منطقه C – اتاق‌ها و غرفه‌های مطالعه فردی، گروهی و منطقه یادگیری اجتماعی. منطقه D – مناطق مطالعه آرام (کار گروهی مجاز است). و منطقه E – منطقه مطالعه ساکت با فضای میز و میزهای مطالعه فردی.

همکاری با سایر خدمات دانشجویی در سطح دانشگاه

یکی دیگر از نقش های برجسته و متمایز فضای مشترک یادگیری، ماهیت مشارکتی آن با ارائه دهندگان خدمات یادگیری خارجی در محوطه دانشگاه است، که لزوماً توسط فضای مشترک اطلاعاتی ارائه نمی شود. Seeholzer و Salem (2010) دفاع کردند که این مشارکت با رویکرد یادگیرنده “به انتقال کتابخانه از فضای مشترک اطلاعاتی در عمل به یک فضای مشترک  یادگیری کمک کرد” (ص. 296). بیگل (2010) گزارش داد که دانشگاه فلوریدا جنوبی (Tampa) پس از افزودن خدمات خود مانند مراکز نوشتن، تدریس خصوصی و یادگیری، نام فضای مشترک اطلاعاتی خود را به فضای مشترک یادگیری تغییر داد.

بنابراین، مشارکت با سایر طرح‌های دانشجومحور و در سطح دانشگاه، تمایز مشخصی بین فضای مشترک یادگیری و فضای مشترک اطلاعاتی است. این مفهوم به شدت توسط بیلی و تیرنی (2008) دفاع می شود. تروانیمی و همکاران (2015)؛ مونتگومری (2014)؛ و بیگل (2010)، در میان دیگران. بوث، اسکوفیلد و تیفن (2012) حتی تاکید کردند که “حرکت به کتابخانه جدید” در پردیس شهر UTS “فرصت های بیشتری را برای ارائه خدمات مشارکتی فراهم می کند” (ص. 38).

همانطور که بیگل (2006) تاکید کرد، “فضای مشترک اطلاعاتی زمانی به یک فضای مشترک یادگیری تبدیل می شود که منابع آن با پشتیبانی سایر واحدهای دانشگاهی ، یا همسو با نتایج یادگیری تعریف شده از طریق یک فرآیند مشارکتی سازماندهی شوند” (ص. xviii). این همکاری تعداد متنوعی از خدمات ضروری یادگیری دانشجویی را در دسترس قرار می دهد.

معمولی ترین خدمات دانشجویی که کتابخانه های دانشگاهی در فضای مشترک یادگیری گنجانده اند عبارتند از:

  •  مراکز نوشتن
  •  خدمات مشاوره
  •  خدمات به معلولان
  •  مرکز گفتار
  •  مرکز پشتیبانی فناوری
  •  مرجع کتابخانه
  •  مرکز توسعه شغلی
  •  مرکز یادگیری دانشجویی (موفقیت دانش آموزی)
  •  امور دانشجویی
  •  یادگیری مجازی
  •  خدمات تدریس خصوصی
  •  خدمات محاسباتی و ارتباطی
  •  خدمات پشتیبانی آموزشی
  •  مرکز کتابخانه برای دانشجویان دارای معلولیت
  •  خدمات ESL
  •  مرکز تنوع
  • چندین مزیت از مشارکت کتابخانه در این ابتکارات مشارکتی از طریق فضاهای چند منظوره حاصل می شود. به عنوان مثال، آن
  •  نقش کتابخانه را گسترش می دهد (تروانیمی و همکاران، 2015).
  •  تجربه یادگیری دانشجویان را افزایش می دهد.
  •  کتابخانه را از نظر استراتژیک با چشم انداز و مأموریت سازمانی همسو می کند (ترنر، ولش و رینولدز، 2013).
  •  خدمات کتابخانه را با سایر واحدهای پردیس با پیوندهایی با موفقیت دانشجو حفظ و گنجاندن جمعیت های متنوع ادغام می کند (Sutton, 2008).
  •  به دانشجویان اجازه می دهد تا “مسئولیت کنترل یادگیری خود را بر عهده بگیرند” (بیگل، 2010).
  •  پل زدن به تجربه در کلاس دانشجویان(اشمیت و کافمن، 20017).
  •  ادغام یادگیری سواد الکترونیک را ترویج می کند (بیتی و وایت، 2005).
  •  شمول اجتماعی را ترویج می کند (بیگل، 2006، ص 35).
  • ایجاد دانش را با همکاری با کارشناسان آموزش تسهیل می کند (Somerville & Harlan, 2008).
  •  هم افزایی را در میان مجموعه خدمات پشتیبانی به ارمغان می آورد (Demas, 2005).
  • می تواند برای دانشجویان کارآمدتر و رضایت بخش تر باشد (اپلتون، استیونسون و بولدن، 2011).
  • تغییرات دگرگون کننده را ترویج می کند (سالیوان، 2010).
  •  به دانشجویان کنترل یادگیری خود را می دهد (سینکلر، 2007، ص 4). و
  •  منجر به خلق دانش می شود (هورلی، 2002، ص 614).

امروزه، دانشجویان از فضاهای یادگیری انعطاف‌پذیر، خودگردان، غیررسمی و تعاملی/مشارکتی/اجتماعی برای مطالعات گروهی یا فردی/آرام در یک محیط جمعی یا سرپناه استفاده می‌کنند (Hunter & Cox, 2014) که با انواع میزها چیده شده است. و صندلی، محیطی با مشخصات بالا که ساختاری برای نزدیکی ایجاد می کند (DeClercq & Cranz, 2014) و اتاق ها و ابزارهای تولید رسانه و فناوری پیشرفته.

بسیاری از کتابخانه‌های دانشگاهی نیز فضای مشترکمجازی ایجاد می‌کنند تا با پیشرفت‌های تکنولوژیکی هماهنگ باشند و سبک‌ها و انتظارات یادگیری دانشجویان را برآورده کنند (Santos & Hill، 2016). اشتراک فضا با خدمات دانشجویان دانشگاهی، تجربه یادگیری را افزایش می دهد و تولید دانش را در کتابخانه های دانشگاهی امروزی تسهیل می کند.

با این حال، آینده چه چیزی در انتظار شماست؟ اندروز و همکاران به ما نگاهی اجمالی به آینده داد. تأمل کردند:

بازاندیشی در مورد فضای مشترک ممکن است شامل در نظر گرفتن سایر فضاهای کتابخانه به عنوان فضای مشترک یادگیری کوچکتر باشد. با توجه به اینکه فضاهای مشترک عموماً حول مدل خدمات پشتیبانی، محتوا و فناوری ترکیب شده در یک مکان به راحتی قابل دسترسی طراحی شده اند، منطقی است که یک مکان یا فضای خاص به عنوان فضای مشترک یادگیری تعیین شود. دانشجویان یا سایر مشتریانی که در این فضا کار می‌کنند، دسترسی آسانی به نقاط خدمات، فناوری و انواع خاصی از محتوا دارند. با این حال، چت) در دسترس بودن تسویه حساب لپ‌تاپ و چاپ بی‌سیم، و همچنین انتقال مجموعه‌های مرجع به پشته‌های معمولی، حضور فیزیکی مشتریان در فضای معمولی سنتی برای استفاده از خدمات، محتوا و فناوری ضروری نیست. . دانشجویان می‌توانند یک لپ‌تاپ را بررسی کنند، با دوستان خود در محل کتابخانه مورد علاقه خود ملاقات کنند، پیام فوری ارسال کنند یا به یک کتابدار پیام ارسال کنند. برای ردیابی یک مرجع کمک بگیرید، پیام فوری به میز کمک رایانه برای پیکربندی یک برنامه نرم افزاری، دسترسی به منابع مرجع آنلاین یا به دست آوردن منبع مرجع مورد نیاز از پشته ها، ارسال پروژه تکمیل شده خود برای چاپ از طریق شبکه بی سیم، و هرگز پا در آن نگذارید. موارد معمول به جز انتخاب یک کار چاپ قبل از رفتن به خانه در ساعات اولیه صبح. (ص 281)

بنابراین، به منظور تقویت فرآیند کشف چند رشته‌ای، کتابخانه‌ها به آزمایشگاه‌ها و فضاهای سازنده نوآوری تبدیل خواهند شد و «بازسازی فضای لازم برای همکاری‌های جدید مستلزم تغییر کاربری مداوم فضاها خواهد بود» (هیکرسون، 2014، ص 17).

همانطور که فالین (2016) پیش‌بینی کرده بود، کاملاً ممکن است که این «مصرف مجدد فضاها» در واقع باعث شود تا فضای مشترک یادگیری به فضای مشترک آکادمیک هدایت شود.

نتیجه‌گیری

امروزه دانشگاه ها بخش بالایی از منابع و تلاش های خود را برای ارتقای بعد اجتماعی یادگیری متمرکز و اختصاص می دهند. با این کار، کتابخانه می‌تواند به‌عنوان یک عامل دگرگون‌کننده، از مشارکت‌کنندگان صرف تغییر تا شرکا در ایجاد دانش معنادار، و نه صرفاً آماده‌سازی دانشجویان برای تبدیل شدن به مصرف‌کنندگان اطلاعات عمل کند.

فضاهای کتابخانه‌های دانشگاهی امروزه نه تنها برای تحریک و حمایت از «خلاقیت، تأمل، کاوش، و نوآوری، بلکه بر یادگیری تأثیر می‌گذارد» (اسپنسر و واتستاین، 2017، ص 389) طراحی می‌شوند.

همانطور که هولمگرن (2010) به خوبی بیان کرد، “ظهور فضای مشترک یادگیری به عنوان یک عنصر مرکزی در طراحی کتابخانه معاصر فرصتی را برای تبدیل نقش کتابخانه در محوطه دانشگاه از یک ارائه دهنده اطلاعات به یک تسهیل کننده یادگیری ارائه می دهد” (ص 177).

در یک فضای مشترک یادگیری که فضاهای یادگیری انعطاف پذیر و چند منظوره را فراهم می کند، تعامل بین دانشجویان، اساتید، متخصصان در بسیاری از حوزه های موضوعی و خدمات دانشجویی در سطح دانشگاه غالب است. این محیط مشارکتی نه تنها قابلیت دانش جویان را برای مدیریت و ایجاد دانش خود آزاد می کند، بلکه به غنی سازی یادگیری و زندگی اجتماعی فرد کمک می کند.

یک فضای آموزشی عالی نه تنها از برنامه درسی پشتیبانی می‌کند، بلکه خدمات زیادی را نیز برای دانشجویان فراهم می‌کند» (Massis، 2010، ص 161) مانند «اتاق استودیویی که به آنها امکان می‌دهد سخنرانی‌ها را با فشار دادن یک دکمه ضبط کنند و با خود حمل کنند. نتایج را روی یک درایو فلش دور کنید» (اندروز و همکاران، 2016، ص 668). همچنین فرصت‌هایی را برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند تا کارهای خود را به نمایش بگذارند، ارائه‌های خود را تمرین کنند، از کلاس‌های خود مستقیماً به مناطق یادگیری انعطاف‌پذیر حرکت کنند، با همسالان خود ارتباط برقرار کنند، با یک معلم در یک محیط غیررسمی آرام و راحت با غذا و نوشیدنی تعامل داشته باشند، یا شاید فضایی سازنده با اتصال برق و شبکه عالی.

در این فضای چند منظوره، دانشجو همچنین می‌تواند از «اتاق‌های کار با پشتیبانی زمان واقعی، تعامل چند دستگاهی، تا محاسبات گرافیکی پیشرفته و پشتیبانی کامل از رسانه‌های صوتی و تصویری» استفاده کند. Hickerson، 2014، ص. 16).

این محیط‌ها باید پاسخگوی سبک‌های یادگیری و توانایی‌های متنوع دانش‌آموزان باشند که می‌توانند به آسانی توسط تیمی از کارکنان شناور که درک جامعی از تأثیر این فضاهای یادگیری بر دستیابی به اهداف یادگیری دانش‌آموز دارند، کمک کنند.

از آنجایی که کتابخانه‌های دانشگاهی فضاهای خود را با هدف پیشبرد یادگیری خودراهبری طراحی مجدد می‌کنند، تمرکز بر یادگیرنده‌محوری بیشتر است. آنها “باید بر نقش حمایت و کمک … استفاده از اطلاعات و تبدیل آن به دانش تمرکز کنند” (Anglada, 2014, p. 609).

بنابراین، ضروری است که در این محیط یادگیری فشرده، کتابداران درک و دانشی جامع از نحوه یادگیری دانشجو در فضاهایی که ترجیح می دهند استفاده کنند و اهداف یادگیری آنها چیست، داشته باشند.

به گفته لورتشر و مارکو (2015)، الگوی فضای مشترک یادگیری، نشان‌دهنده یک تغییر عمده در هدف از مصرف به خلقت است. منفعل به فعال; محیطی به مرکزی؛ بسیار جالب تا [یک] کاملاً ضروری» (ص 9) تسهیلاتی در دانشگاه که یادگیری را به عنوان هدف نهایی خود ترویج می کند.

Loading

روندهای مهم در کتابخانه‌های دانشگاهی: بررسی روندها و موضوعات

چکیده

این مقاله روندهای مهم کتابخانه های دانشگاهی را در دو سال گذشته خلاصه می کند، دوره ای که همراه با تحولات و تغییرات عظیم از جمله ظهور بیماری همه‌گیر، نابرابری های نژادی و جنگ بین دولت‌ ها و ملت ها است. تغییرات سریع و نبود قطعیت ناشی از این رویدادها، تغییرات درخور توجهی را در کتابخانه های دانشگاهی، آموزش عالی و به طور کلی جامعه ایجاد کرده است. چنین تغییراتی دیدگاه‌ها و نوآوری‌های جدیدی را در نحوه رویکرد کتابداران به ارائه خدمات، پشتیبانی از دانشجویان، مدیریت کارکنان و فضاهای فیزیکی، پذیرش فناوری های جدید و مدیریت داده‌ها ایجاد کرده است. در این گزارش سعی شده است تصویری از این تحولات ارائه شود. این مقاله از سوی ACRL Research Planning and Review Committe تهیه شده است. ترجمه و خلاصه: دکتر مریم اسدی

منبع:

McAllister, A. D. et al. (2022). Top Trends in Academic Libraries: A review of the trends and issues. ACRL Research Planning and Review Committee. University of North Florida, UNF Digital Commons

فایل اصل مقاله

روندهای مرتبط با کووید 19

تأثیر همه‌گیری کووید19 بر خدمات کتابخانه های دانشگاهی شایان توجه بوده است و در بسیاری موارد،  این تغییرات ادامه دارد. علاوه بر موضوعات پرداخته شده در این مقاله، کتابخانه‌ها با تغییرات اساسی روبرو هستند که به آینده و فراتر از همه‌گیری گسترش خواهد یافت. در اوایل سال 2020، تقریباً تمام کتابخانه‌های دانشگاهی  و کتابخانه های عمومی  به طور موقت بسته شدند و به سمت خدمات مجازی رفتند. با وجود بسته بودن کتابخانه ها، آنها به ارایه خدمات آنلاین ادامه دادند و کاربران خود را مطلع ساختند، و برای سازگاری با شرایط متغیر، همکاری‌ها و فن‌آوری‌هایی نواورانه ای تدارک دیدند. این تعطیلی ها و تغییرات نهادی، تأثیرات مهم و متنوعی بر فعالیت های کتابخانه ها از جمله بازنگری در رویکردهای پیشین،  افزایش استرس حرفه ای مربوط به بودجه های سازمانی،  و قابلیت کار از راه دور داشته است. این بیماری همه گیر همچنین نابرابری ها و عدم دسترسی به کتابخانه ها را آشکار کرد. با وجود دغدغه های ناشی از تعطیلی و بسته شدن کتابخانه ها، انها به ارائه خدمات اصلی و راه‌حل‌های خلاقانه، از جمله مرجع مجازی با پیچیدگی زیاد، تمرکز مجدد بر سواد دیجیتال با افزایش یادگیری آنلاین، و توسعه مجموعه‌های دیجیتالی‌زاد همت گماشتند.

چالش های تامین نیروی انسانی کتابخانه

از اوایل سال 2020، همراه با اعتراضات نابرابری نژادی و همه گیری، توجه زیادی را به چندین روند در تامین نیروی انسانی کتابخانه ها و آموزش عالی جلب کرده است. نابرابری بین کتابداران و سایر کارکنان کتابخانه افزایش یافت. یک مطالعه نشان داد که کارکنان کم درآمد و در سطوح پایین تر نسبت به کتابداران متخصص و مدیران، ملزم به حضور فیزیکی بودند. نادیده گرفتن این تناقض بسیار سخت است؛ با توجه به اینکه این پست‌ها، پست های «خط مقدم» و «ضروری» بودند، و  دستمزد کمتری دریافت می کردند. اغلب، این کارکنان  وظایفی را که قبلاً توسط کتابداران متخصص انجام می شد، به خوبی انجام می دادند. علاوه بر این، اداره آمار کار آمریکا خاطر نشان می کند کارگران رنگین پوست 25 درصد از نیروی کار آموزش عالی را تشکیل می دهند، در حالی که بیش از نیمی از افرادی که در طول کووید19 شغل خود را از دست داده اند، همین رنگین پوستان بودند.  اثرات طولانی مدت همه گیر، مانند کاهش بودجه و توقف در استخدام، منجر به کمبود نیروی انسانی شده است در حالیکه، میزان خدمات تا حد زیادی به سطح قبل از همه گیری بازگشته است. پایین بودن انگیزه، همچنان یکی از نگرانی‌های حوزه کتابداری، به‌ویژه برای کتابداران رنگین پوست، کارکنان غیرکتابدار، و اعضای گروه‌هایی که نمایندگی کمتری دارند است. همه گیری چالش های زیادی را از جمله مسائل روحی و روانی و رفاهی به خصوص برای زنان ایجاد کرده است. در حال حاضر این کارکنان فرسودگی شغلی را با نرخ های بالاتری تجربه می کنند. پژوهش های آینده در مورد استخدام و تامین نیروی انسانی ممکن است مزایا و معایب کارمندانی که دورکاری می کنند و می خواهند به این کار ادامه دهند باشد.

استفاده از فضا

طی دو سال گذشته، کووید، فضای فیزیکی کتابخانه‌ها و اکثر امکانات دانشگاهی را در خط مقدم آگاهی اساتید، کارکنان و دانشجویان قرار داده است. نیاز به تعادل در تقاضا برای فضاهای فعلی، افزایش قیمت‌ ساخت‌وساز و همسویی بودجه‌های فعلی با این واقعیت‌ها همچنان بر تصمیم‌گیری‌ها در مورد چگونگی تحول فضاهای فعلی در آینده تأثیر می‌گذارد.

فراتر از حفظ فاصله گذاری مناسب یا فراهم کردن بهداشت کافی، کتابدارانی که از امکانات فیزیکی بهره می‌برند سؤالاتی می‌پرسند، از جمله اینکه آیا و چگونه فضاهای همکاری غیرحضوری را به طور ایمن (هم برای کاربران و هم برای کارکنان) اداره کنند، چگونه منابع را به طور مداوم در طول موج‌های باز و بسته شدن فراهم کنند، و چگونه سطوح آسایش مشتری و کارکنان را  در یک فضای فیزیکی ارزیابی و بیان کنند.  تغییرات در ارائه خدمات، دسترسی به اطلاعات و ذخیره‌سازی منابع  سؤالاتی را ایجاد می کند که ممکن است اتکا به مجموعه های متمرکز و فردی را تغییر دهد. همزمان، روندهای کلیدی در طراحی کتابخانه همچنان ارزیابی می شود و ممکن است به مطلع ساختن کتابداران در آینده نزدیک کمک کند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که توسط دانشگاه نبراسکا-لینکلن منتشر شده است، استدلال می‌کند که فضاهای کتابخانه‌ها به جای استفاده مناسب برای کارهای آکادمیک فشرده، بیش از حد توسط فضاهای یادگیری مشارکتی اشغال می‌شوند.

Daejin Kim، Sheila C&RL News ، قبل از COVID، نحوه استفاده از فضاهای همکاری را بررسی کردند و دریافتند که مبلمان یا فضاهایی که برای چند نفر در نظر گرفته شده است اغلب توسط افراد تکی استفاده می شود. مطالعات مشابهی که در مورد نیازهای مشتریان دقیق‌تر انجام می‌شود، نشان می‌دهد که، دقیقاً مانند روندهای در حال تحول در محل کار، کاربران طیف گسترده‌ای از انواع فضاها را با نیازهای صوتی، حریم خصوصی و فناوری متفاوت با توجه به کار انجام شده می‌خواهند. گرایش های متعددی بر بحث های پیرامون فضا حاکم است. بر این اساس، واضح است که عوامل نهادی محلی از بودجه گرفته تا موارد استفاده متفاوت همچنان بر نحوه تخصیص، ساخت و استفاده از فضا تأثیر خواهند گذاشت.

مجموعه‌  های اشتراکی و رشد چاپ اشتراکی

در حالی که سابقه طولانی همکاری کتابخانه‌ها برای حفظ و فراهم کردن دسترسی به مجموعه‌های غنی وجود دارد، همکاری پیرامون برنامه‌های چاپ اشتراکی به سرعت در سال‌های اخیر شتاب گرفته است.

این برنامه‌ها با ایجاد مجموعه‌ای اشتراکی، که «مفهوم مجموعه کتابخانه را به مقیاس‌هایی بالاتر از یک مؤسسه تکی ارتقا می‌دهد، مرزهای آن را گسترش می‌دهد تا منابع متمرکز در میان گروهی از کتابخانه‌ها را در بر گیرد»، این برنامه‌ها به کتابخانه‌های پژوهشی کمک می‌کنند تا مأموریت خود را برای حفظ گنجینه علمی در عصر استفاده های متغیر، سرمایه محدود و محدودیت‌های فضا انجام دهند.

با تمرکز اولیه بر مجلات چاپی، برنامه های چاپ اشتراکی رشد کرده و تکامل یافته اندکه به تازگی شامل تک نگاری های چاپی نیز می شود. به گفته سوزان استرنز و آلیسون وولرز، بیش از 300 کتابخانه دانشگاهی و پژوهشی در ایالات متحده و کانادا در برنامه چاپ اشتراکی شرکت می کنند و متعهد می شوند که ده ها میلیون تک نگاری و صدها هزار عنوان نشریات چاپی را بایگانی یا نگهداری کنند. ” یکی از عوامل مهم در رشد طرح‌های تک نگاری چاپی اشتراکی، راه‌اندازی برنامه چاپ مشترک HathiTrust بود که «اکنون تعهداتی را در مورد بیش از 5.4 میلیون عنوان که در کتابخانه دیجیتال HathiTrust نگهداری می‌شوند تضمین کرده است».

با این حال، با رشد این برنامه‌ها، نیاز به هماهنگی های بیشتر، استانداردها و زیرساخت‌ها است. چندین گروه در سال های اخیر برای حل این مسائل راه اندازی شده اند. در سال 2015، Rosemont Shared Print Alliance تشکیل شد تا برنامه مجله چاپ اشتراکی منطقه ای را هماهنگ کند تا عناوین بیشتری را بایگانی کند و از نگهداری نسخه های کافی اطمینان حاصل کند. هدف آن کاهش هزینه های نگهداری سوابق علمی و توسعه و ترویج بهترین شیوه های مبتنی بر شواهد است. اخیراً کتابخانه دیجیتال کالیفرنیا، مرکز کتابخانه‌های تحقیقاتی و HathiTrust همکاری خود را در زمینه زیرساخت چاپ اشتراکی با هدف توسعه استانداردها، گردش کار، و ابزارهایی برای پشتیبانی از کار اشتراکی و گنجاندن کارهای چاپ اشتراکی در چرخه عمر توسعه و مدیریت مجموعه اعلام کردند.

در نهایت، شایان ذکر است که امانت دیجیتال کنترل‌شده (CDL) یک روند نوظهور است که در آن کتابخانه‌ها «نسخه‌های دیجیتالی موقت کتاب‌های چاپی خود را با نسبت یک به یک «قرض داده شده به صاحب» منتشر می‌کنند و نسخه چاپی را از تیراژ حذف می‌کنند. در حالی که نسخه دیجیتال در حال استفاده است. ACRL بیانیه ای را در حمایت از امانت دیجیتال کنترل‌شده امضا کرده است. با این حال، قانونی بودن امانت دیجیتال کنترل‌شده به عنوان یک سوال باز باقی می ماند.

همه چیز را باز کن

جنبش دسترسی آزاد (OA) برای “در دسترس قرار دادن آثار علمی به صورت رایگان و قابل استفاده مجدد” همچنان برای کتابداران، اساتید و مدیران در آموزش عالی مهم است. با این حال، همانطور که آنجل بورگو، لوئیس آنگلادا، و ارنست ابادال بیان می کنند، « چشم انداز ارتباطات علمی با افزایش هزینه ها و دسترسی محدود به خروجی تحقیقات مشخص می شود. موانع متعددی از اقتصاد گرفته تا سیاست وجود دارد که از پذیرش گسترده در آموزش عالی از اجرای استراتژی‌های ارتباطی علمی که دسترسی آزاد تلقی می‌شوند، جلوگیری می‌کند. مسائل مربوط به افزایش هزینه های اشتراک مجلات دانشگاهی به خوبی مستند شده است. در حالی که کتابداران معمولاً باورهای مطلوبی را در مورد دسترسی آزاد گزارش می‌کنند، فقدان خط مشی دسترسی آزاد مشهود است.

همه‌گیری کووید 19 فرصت‌هایی را برای انواع مختلف محتوای دسترسی باز فراهم کرده است تا به طور گسترده‌تر در دسترس قرار گیرند. به عنوان مثال، منابع دسترسی آزاد برای فراهم کردن دسترسی خارج از دانشگاه به مواد کتابخانه ای در برخی از کشورهای در حال توسعه مهم تلقی می شدند. برخی از ناشران به دلیل اهمیت بهداشت عمومی، عرضه اطلاعات به موقع مرتبط با کووید-19 را تشخیص دادند و متعهد به انتشار دسترسی آزاد مقالات در زمان همه گیری شدند.

ائتلاف انتشارات علمی و منابع آکادمیک (SPARC) لغو “معامله بزرگ Big Deal ” را دنبال می کند. به عنوان مثال، دانشگاه پردو یک قرارداد 3.3 میلیون دلاری برای سال 2020 را لغو کرد و به جای آن قرارداد یک ساله عنوان به عنوان را برای سال 2021 انتخاب کرد. برخی از دانشگاه‌ها و کنسرسیوم‌ها به دنبال «توافق‌نامه‌های تحول آفرین» هستند که انتشار دسترسی آزاد توسط نویسندگان خود را ترویج می‌کند و به آن نویسندگان اجازه می‌دهد حق چاپ را حفظ کنند. توافق‌نامه‌های تحول‌آفرین فرآیند صدور مجوز مجلات  را تسهیل می‌کنند و هدف آن تغییر تمرکز بر «مجوز مجلات علمی از کنترل هزینه به انتشارات با دسترسی آزاد» است.

بسیاری از جنبه های جنبش دسترسی آزاد همچنان در حال توسعه هستند. از آنجایی که کتابخانه‌ها به مذاکرات تهاجمی‌تر برای اشتراک مجلات ادامه می‌دهند، که ممکن است شامل توافق‌های تحول آفرین و همچنین لغو احتمالی معامله بزرگ باشد، سؤالات بیشتری در مورد آینده دسترسی به مطالب علمی ایجاد خواهد شد. این چند متغیره از جمله داده‌های باز، منابع آموزشی باز و سیاست‌ها، ابزارها و حمایت از دسترسی آزاد است. همراه با نتایج آزمایش‌های پیش‌بینی نشده ناشی از کووید 19، دسترسی آزاد همچنان یک نقطه کانونی برای کتابداران و مدیران دانشگاهی است.

هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI) به طور فزاینده ای در ابزارها و خدمات کتابخانه های دانشگاهی تعبیه شده است. تشخیص الگو،  تشخیص متن مبتنی بر هوش مصنوعی، رونویسی، و جستجوی اسناد تاریخی  نمونه های برجسته ای هستند که جستجو و کشف را تسهیل می کنند. Keenious، که توسط برنامه Horizon 2020 اتحادیه اروپا تأمین می شود، یک ابزار تحقیقاتی برای تجزیه و تحلیل اسناد و نوشتار است که تلاش می کند تحقیقات آنلاین را آسان تر کند. Cactus Communications (CACTUS) اخیراً یک ابزار جدید مبتنی بر هوش مصنوعی به نام Paperpal Preflight را اعلام کرد. بهبود تجربه انتشارات علمی برای محققان، داوری همتا، و سردبیران مجلات» در طول فرآیند ارسال مقاله را فراهم می کند.

پذیرش هوش مصنوعی در خدمات مرجع مجازی، الگوی آنلاین جدیدی را برای کتابخانه‌ها با استفاده از «ربات‌های گفتگو» ارائه می‌کند. تلاش‌های اخیر برای خودکارسازی عملیات استاندارد کتابخانه، مانند فهرست‌نویسی، از طریق سیستم‌های خبره، بر وظایف ساده‌تری مانند فهرست‌نویسی توصیفی متمرکز شده‌اند. تیمی از محققان از کتابخانه ملی نروژ آزمایشی را توصیف می کنند که از روش های هوش مصنوعی برای گروه بندی خودکار مقالات و اختصاص رده دیویی برای کمک به فهرست نویسان استفاده می کند.

کتابخانه کنگره در حال آزمایش با شبکه های عصبی و استفاده از بینایی کامپیوتری است. هدف، ایجاد نمونه‌های اولیه جستجوی آنلاین جدید است که می‌توانند مقادیر زیادی از داده‌ها را به روش‌های جدید دسته‌بندی کنند، مانند بررسی و متنی کردن میلیون‌ها آیتم دیجیتالی که انسان به تنهایی قادر به انجام آن نیست.

آسف تزاچور و همکاران نگرانی‌های ناشی از فوریت در پذیرش این فناوری‌ها همراه با مسائل اخلاقی چالش‌برانگیز و خطراتی را که می‌تواند در یک بحران به وجود بیاید، ابراز کرد – پیشگیری و پاسخ به همه‌گیری کووید19 یک مثال است. در عین حال، پتانسیل هوش مصنوعی تا حد زیادی در میان کتابخانه های تحقیقاتی استفاده نشده باقی مانده است.

داده

آموزش عالی با افزایش علاقه به داده های بزرگ با چالش های فزاینده ای مواجه است. نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان ماهر، افزایش ظرفیت مخزن، و تعیین و شفاف‌سازی مسئولیت‌ها همچنان حیاتی است زیرا کتابخانه‌ها و کتابداران همچنان نقش‌های رهبری را بر عهده می‌گیرند و خدمات داده ارائه می‌کنند. آن دسته از کتابخانه‌های پیشتاز که برای اولین بار خدمات ارائه کردند، شروع به ارزیابی برنامه‌ها، خدمات و ابزارها کرده و تنظیماتی را با تمرکز بر قابلیت استفاده برای صاحب داده‌ها برای آپلود و اشتراک‌گذاری مجموعه داده‌ها و قابلیت کشف آن مجموعه‌های داده برای کاربر نهایی، انجام داده‌اند. مجموعه آثار مرتبط با خدمات مدیریت داده‌های پژوهشی در کتابخانه‌ها و توسعه مهارت به جایی رسیده است که مرور ادبیات و بررسی محدوده‌ای برای نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادهایی برای پیشبرد این حوزه و نقش کتابخانه‌ها به گذشته نگاه می‌کند.

داده کاوی خود را به عنوان یک زمینه نوظهور نیز ثابت می کند، به خصوص زمانی که به اینترنت اشیا (IoT) مرتبط باشد. مطالعه اخیر با استفاده از Clarivate Analytics Web of Science و Sciverse Scopus نشان داد که کشف دانش در پایگاه‌های داده راه را برای معنادارتر کردن داده‌ها هموار می‌کند. در نتیجه، «انتظار می‌رود فعالیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۳ پنج برابر شود» که می‌تواند به ظرفیت بیشتر «برای ذخیره داده‌ها به شیوه‌ای مقرون‌به‌صرفه و به‌دست آوردن بینش عملی‌تر از داده‌های اینترنت اشیا» تبدیل شود.

در نهایت، با توجه به اهمیت روزافزون داده‌ها، مهارت‌های تجسم داده همچنان از ارزش بالایی برخوردار است و نتایج بصری را می‌توان به عنوان محصول تحقیقاتی و شکل بیان تفسیر کرد. کتابخانه‌ها به تجسم داده‌ها علاقه بیشتری نشان می‌دهند، زیرا به دنبال روایت داستان خود هستند، از جمله ارزیابی، ارزش کتابخانه، تجزیه و تحلیل مجموعه، و ظرفیت‌سازی داخلی.

کتابداری انتقادی

کتابداری انتقادی همچنان یک دیدگاه نظری مهم برای متخصصان اطلاعات است. کتابداری انتقادی که ریشه در نظریه انتقادی دارد (در ابتدا به گروهی از فیلسوفان مارکسیست اشاره می کند، اما با گذشت زمان محققان در بسیاری از زمینه ها اکنون از نظریه انتقادی یا رویکردهای انتقادی استفاده می کنند)، کتابداری انتقادی مفاهیم سنتی در کتابداری را به چالش می کشد.

به عنوان مثال، کتابداری انتقادی استدلال می‌کند که کتابخانه‌ها بی‌طرف نیستند و کتابداران را به چالش می‌کشد تا گام‌های فعالی هم به نفع کاربران و هم به نفع خود این حرفه در جهت اقدامات ضد نژادپرستانه و ظلم‌ستیزی بردارند. محققانی که با کتابداری انتقادی آشنا هستند از کارکنان کتابخانه‌ها می‌خواهند که آموزه‌های کتابداری انتقادی را در فعالیت های روزانه خود بگنجانند که به آن پراکسیس نیز گفته می شود-

به ویژه در میان فشار برای دسترسی بیشتر و استقبال بیشتر از کتابخانه ها.

کتابداری انتقادی ادعا می کند که فرصت های متعددی برای کتابداران وجود دارد تا از طریق اقدامات مشخص با نابرابری، نژادپرستی، جنسیت گرایی و سایر مشکلات مبارزه کنند، حتی با وجود تنوع اندک در حرفه کتابداری و انتقادات فراوان از رویکردهای رایج سواد اطلاعاتی، مانند چارچوب ACRL برای اطلاعات. سوادآموزی برای آموزش عالی حذف ساختارهای قدرت اساسی جامعه دانشگاهی است.

یکی از جنبه های کتابداری انتقادی و آموزش انتقادی، سواد اطلاعاتی انتقادی (CIL) است. متون سواد اطلاعاتی انتقادی به این موضوع می‌پردازد که چرا و چگونه متخصصان اطلاعات باید درباره پویایی قدرت در دانشگاه، دسترسی برابر به اطلاعات و انگیزه‌های اقتصادی پیرامون نحوه ایجاد، ذخیره و استفاده اطلاعات و داده‌ها سؤال بپرسند. دانش سواد اطلاعاتی انتقادی همچنین خود دانشگاه را نقد می کند. مانند سایر نظریه های تدریس و یادگیری، سواد اطلاعاتی انتقادی دائماً در حال تحول است و باید برای دانشجویان در سطوح مختلف درسی و در موضوعات درسی مختلف تطبیق داده شود. مارگارت رودز ترل اجرای سواد اطلاعاتی انتقادی را در سراسر برنامه درسی خود در نظر گرفت و برگزاری چندین جلسه را برای دانشجویان تأکید کرد.

مارسیا راپچاک سواد اطلاعاتی انتقادی را برای دانشجویان کارشناسی به کار گرفت که “میل به شرکت در مباحث کلاس بودند.  ارین فیلدز و آدیر هارپر CIL و آموزش باز را در یک دوره دانشگاهی گنجانیدند و دریافتند که با استفاده از منابع غیر آکادمیک و کار دانشجویی، دانش آموزانشان توانمندتر می شوند. رویکردهای انتقادی به کتابداری و سواد اطلاعاتی احتمالاً حوزه ای برای کاوش برای محققان کتابداری خواهد بود.

نکته نهایی

چالش های متعددی را در چند سال آینده ، از جمله کاهش بودجه و همچنین سوالاتی در مورد بازگشت به دفتر فیزیکی پس از یک دوره طولانی کار مجازی پیش بینی می کنیم. همچنین خوشحالیم که فرصت‌های همکاری جدید، افزایش علاقه به دیدگاه‌های انتقادی، و رویکردهای جدید برای مدیریت مجموعه‌های اشتراکی، کتابداران دانشگاهی را قادر می‌سازد تا به پیشروی در موفقیت دانشجویان، تأثیر سازمانی، و پژوهش های دقیق علمی ادامه دهند.

 

فایل اصل مقاله

Loading

بازآموزی کتابداران در کتاخانه‌های دانشگاهی

وقتی قرار است حرف از آینده بزنیم، بدون توجه به کیفیت نیروی انسانی (آموزش دیده، چابک، ورزیده، علاقمند به یادگیری و توانمد، آشنا با مهارت‌ها و دانش روز) دست نیافتنی است. موضوع بازآموزی و آموزش حرفه‌مندان دو طیف دارد: 1) نگاه مدیران به نیروی انسانی و دیدن نیروی انسانی به عنوان عامل توسعه و تحول در سازمان است. هر تحولی اگر قرار است اتفاق بافتد از بالا آغاز می‌شود. در کتابخانه هم، کلیه خدمات در پیوند مستقیم با منابع انسانی است. 2) نگاه دوم مربوط به حرفه‌مندان به رشته و حرفه خود است. نگاه یادگیرنده و خلاق به وظیفه و حرفه خود. بی‌شک اگر هر یک از دو طرف طیف وظیفه خود را به خوبی انجام ندهند، تاب‌آوری لازم را برای رسیدن به اهداف کتابخانه در آینده نخواهیم داشت. با سازمانی خمود و بی‌ثمری مواجه خواهیم بود که کنار گذاشته می‌شود یا حذف خواهد شد.

متاسفانه در بافت اغلب کتابخانه‌های دانشگاهی کشور شاهد نوعی عقب گرد هستیم. از یک طرف شاهد انتخاب غیرمتخصصان در پست‌های مدیریتی کتابخانه و از سوی دیگر شاهد بی‌انگیزگی کتابداران و موانع استخدام در جذب نیروهای جدید و خلاق هستیم. اگر نیروی انسانی کارآمد و به روزی نداشته باشیم یا آنها را کارآمد نکرده باشیم؛ نمی‌توان از تمام ظرفیت‌ها برای پیاده‌سازی الگوهای جدید در کتابخانه استفاده کنیم.

همچنین با نگاه سطحی به بافت کتابخانه‌های دانشگاهی کشور، اکثر کتابدارن از سطح دانشی و مهارتی مطلوبی برخوردار نیستند و از تغییراتی که در تمام کارکردهای کتابداری به مدد فناوری اتفاق افتاده است بی‌اطلاع یا کم‌اطلاع هستند. این مسئله به تدریج ماهیت خدماتی کتابخانه دانشگاهی را در دانشگاه کم رنگ کرده است. به اذعان بسياري از متخصصان علوم تربيتي و فعالان حوزه آموزش عالي، هم اكنون محيط‌هاي غيرآكادميك در حال اشغال محيط‌هاي دانشگاهي هستند. بي‌ترديد، بر اساس آخرين رهنمودهاي سازمان‌هاي بالادستي همچون فدراسيون موسسات و انجمن هاي كتابداري (ايفلا) و سازمان يونسكو، ايفاي نقش كتابخانه بايستي بر اساس نيازهاي روز و مبتني بر روش‌هاي جذب مخاطب حداكثري باشد. به بيان ساده، كتابخانه دانشگاهي كه ارگانيسم پويا نداشته باشد در جلب مخاطب از يك سو و ارائه خدمات از سوي ديگر ضعيف عمل خواهد كرد.

فرهنگ اغلب کتابخانه های دانشگاهی کشور فرهنگ یادگیری و دانش‌افزایی نیست و ارزیابی کتابداران و حتی مدیران براساس دانش، توانایی ها و مهارت های آنها صورت نمی‌گیرد. همچنین در ساختار مدیریتی در کتابخانه‌ها نیز مدیریت مشارکتی، دانش‌افزایی و مهارت‌آموزی تشویق نمی‌شود. در حاليكه كتابخانه به عنوان مركزي براي پشتيباني از آموزش‌هاي رسمي و ارائه برنامه‌هاي جانبي فوق برنامه در تمامي جهان شناخته شده است. در هر حال برای خروج از این وضعیت روزآمد سازی علمی و مهارتی مداوم کتابداران ضروری است.

اين روزها، كميته آموزش انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران با تشكيل كارگروه ويژه‌اي با انجام مطالعات الگوسنجي موسسات خارج از كشور و نيازسنجي داخل كشور در حال تدوين سند تحول آموزشي در اين حوزه است. یکی از محورهایی که در سند کمیته آموزش در حال نگارش است تحت عنوان آموزش های ادواری و بازآموزی حرفه‌مندان و کتابداران است.  سوال اینجاست در نهایت فارغ‌التحصیل رشته به عنوان کتابدار در کتابخانه‌ها فعالیت می‌کند یا در موسسات و مراکز اطلاعاتی مشغول می‌شود که به یکسری مهارت‌هایی بسته به موقعیت زمانی و تغییراتی که در علم اتفاق می‌افتد نیاز دارد.

پس به دو نوع بازآموزی نیاز است: 1) بازآموزی های ادواری که مهارت های نو و مکمل است، مهارت هایی که در دانشگاه فرا نگرفته و بسته به تغییرات بوجود آمده است و 2) شکل دوم بازآموزی این است که اطلاعاتی را که قبلاً به دست آورده در دانشگاه یا دوره های آموزشی گذشته، و همچنین با توجه به تغییراتی که اتفاق می‌افتد نیاز است، دوباره آنها کسب کنند و تکمیل کند. با این دو نگاه تا حدودی مشخص می شود چه دوره هایی را طراحی کنیم.

شیوه های آموزشی می تواند در چهار شیوه کلی طراحی شود: 1) بسته‌های آموزشی و ترویجی، 2)حضوری، 3)برخط و 4)کارگاهی تا بسته به علاقمندی افراد از یکی از این بسترها استفاده کنند.

در مورد سطح‌بندی در  بازآموزی‌ها؛  قالب تعیین سطح برای آن پیش بینی شده است.  بسته به اینکه فرد در چه دوره ای فارغ التحصیل شده  و در طول تحصیل خود چه مهارت های کسب کرده و برای تکمیل مهارت ها و دانش خود نیاز به چه دوره هایی دارد یا نیاز به بازآموزی دانش گذشته خود دارد این سطح بندی ها انجام خواهد شد. همچنین سابقه و موقعیت فرد هم در نظر گرفته خواهد شد. در واقع، بر اساس آخرين الگوي مطرح در حيطه آموزشي، ارائه خدمات آموزشي براي هر فرد به نسبت نياز وي شخصي سازي خواهد شد، لذا آموزشي را دريافت مي‌كند كه كاملاً با نيازهاي او انطباق دارد.

درباره ویژگی‌های کتابداران و نحوه پذیرش، به شاخص رتبه بندی QS نگاهی شده است. 50 دانشگاه رتبه بندی شده در این شاخص رتبه بندی گروه علوم کتابداری و علوم اطلاعات را استخراج شد و سرفصل های ده دانشگاه او در این لیست بررسی شد و این سوال مطرح شد چه ویژگی هایی لازم است باعث می شود فرد وارد حرفه شود و به عنوان کتابدار فعالیت کند؟ ویژگی ها و مهارت های کتابدار در کتابخانه دانشگاهی چیست؟ به یک جدولی دست پیدا کردیم که بصورت درصدی مشخص می کرد چه مهارتهایی لازم است و درصد آن را مشخص می کرد. برای مثال ۳۲ درصد مهارت فناورانه؛ سی و پنج درصد حوزه آی‌تی؛ مهارت‌های زبانی، مهارت‌های ارتباطی، تعامل با دیگران و کار گروهی، مهارت های تصمیم گیری، علوم شناختی و امثال اینها.  این یکی از بخش هایی است که می توان در بازآموزی‌ ها توجه کرد و خیلی نقش درخشانی را ایفا می‌کند.

در مورد پذیرش ایده ها این سوال مطرح می شود که حرفه‌‎مند ما چگونه می تواند خودش را به روز نگه دارد؟ خودش را در معرض اخبار و علوم جدید و تغییرات فناوری قرار دهد؟ همه اینها می تواند بحث بازآموزی حرفه مندان را هدایت کند.  دوره های بازآموزی سالیانه اجباری باشد. براساس شرح وظایف افراد

کتابخانه ها دوره های آموزشی خود را به تصویب واحدهای طرح و برنامه برسانند تا هر گونه آموزش‌هایی که از طریق کتابخانه خودشان یا انجمن انجام گرفته بپذیرند. درباره مدرسان باید از تمام ظرفیت های استفاده کرد و از هر کسی که می تواند دانش کاربردی را به خوبی منتقل کند استفاده کرد.

می توان بر اساس الگويی که استخراج خواهد شد، نيازهاي حرفه‌مندان در كتابخانه هاي دانشگاهي را برای نمونه به این پنج دسته تقسیم کرد:

مجموعه سازی، فهرستنویسی و خدمات دهی

مجموعه سازی منابع الکترونیکی و اسناد

فهرستنویسی و رده بندی پایه . پیشرفته (استانداردهها فار داده ای)

مصورسازی و الکوهای استفاده

انتخاب نرم افزار

نمایه سازی

سازماندهی منابع الکترونیکی

مرجع و پژوهش

ابزارهای پژوهش

اخلاق پژوهش

مهارت های پژوهشی

نگارش علمی

روش تحقیق

نحوه آموزش به کاربران و محتواهایی که باید ارائه شود

ابزارهای کاربردی

اخلاق کتابداران

توانایی توسعه منابع یادگیری و ابزارهای آن

آموزش سواد اطلاعاتی

شیوه جستجو و پروفایل

آرشیوها و حفظ و نگهداری

فنون اسکن

دیجیتالی کردن منابع

نظام های مدیریت مجموعه

وب و رسانه های اجتماعی

تولید محتوا

مدیریت رسانه های اجتماعی

طراحی وب سایت

بازاریابی محتوایی

کارآفرینی

برندسازی شخصی برای کتابداران

Loading

اشاعه اطلاعات پاشنه آشیل کتابخانه‌های دانشگاهی در شیوع همه‌گیری کووید 19

نقش کتابخانه دانشگاهی در شرایط بحرانی و شیوع همه‌گیری‏ها در چارچوب خدمات پشتیبانی آموزشی و پژوهشی و اشاعه‏‌دهندگان اطلاعات در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بسیار حائز اهمیت است. کتابداران به دلیل دسترسی به اطلاعات و منابع معتبر به‌عنوان رابط و تسهیل‏گران در فرآیند برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه نقش مهمی در اشاعه اطلاعات علمی دارند. این نقش در زمان بحران و شیوع همه‌گیری ها بسیار حیاتی‏‌تر می‏شود.

بدلیل بسته شدن کتابخانه‌ها و عدم ارائه خدمات حضوری، بازبینی و بازنگری خدمات و فعالیت‌های کتابخانه‌ها، بهره‏‌گیری از تمامی امکانات، ظرفیت‏‌های رسانه‌های مجازی و مجراهای متنوع اطلاعاتی و پاسخ سریع به شرایط اضطراری و استفاده از آن‌ها در جهت آموزش و آگاهی بخشی به کاربران از سوی کتابخانه‌های دانشگاهی ضروری است. این مقاله با هدف آگاهی بخشی و اطلاع‌رسانی به کتابداران و حرفه‏‌مندان اطلاعاتی برای تطبیق خدمات‏شان با شرایط حاضر، استفاده از فرصت‏‌های فضای مجازی و اقدامات خلاقانه برای ادامه خدمات کنونی و بازطراحی و شناسایی خدمات جدید برای کتابخانه‌های دانشگاهی نگاشته شده است. در این مقاله علاوه بر مروری بر ادبیات موجود، به بیان ویژگی‌های کتابخانه‌های دانشگاهی در قرن حاضر و فناوری‌های نوین برای اشاعه اطلاعات خواهیم پرداخت و در پایان نیز به بایدهای کتابخانه‌های دانشگاهی برای رویارویی و پاسخ‌دهی به شیوع همه‌گیری کرونا توجه خواهیم کرد.

این مقاله در نشریه الکترونیکی شناسه منتشر شده است. برای مطالعه متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه کنید:

http://www.shenasehmag.ir/index.php/blog/2017-08-26-14-05-26/309-19

 

Loading

توانمندسازی و آموزش مداوم کتابداران دانشگاهی و استفاده از ظرفیت‌های آنان

بیانیه هم اندیشی کتابخانه‌های دانشگاهی چهارمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات 26-27 آبان ماه 1397-تهران-کتابخانه ملی دبیر نشست: دکتر مریم اسدی

هم اندیشی کتابخانه‌های دانشگاهی چهارمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، با موضوع توان مند سازی و آموزش مداوم کتابداران دانشگاهی و استفاده از ظرفیت های آنان، در تاریخ 27 آبان ماه 1397 برگزار شد. اینک که چهارمین گام درراه بیان مسائل مبرم کتابخانه‌های دانشگاهی کشور برداشته‌شده است، ضروری است تجارب و پیشنهادهای حاصل از این هم اندیشی در دسترس همگان قرار گیرد تا در آینده امکان پیگیری و بازنگری آن فراهم باشد. ازاین‌رو، موارد زیر به‌اختصار بیان می‌شود:

1.     با نفوذ و گسترش فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی از یک سو و کاهش منابع مالی و تعدیل نیروی انسانی از سوی دیگر، بازنگری تعربف و جایگاه کتابداران دانشگاهی ضروری است تا با ایفای نقش های جدید در چرخه پژوهش و ارتباط علمی، به‌ویژه آموزش و پژوهش، کتابخانه دانشگاهی را به نهادی اثرگذار در دانشگاه تبدیل کرد.

2.     از توانایی و مهارت کتابداران می‌توان در بخش‌ها و ادارات مختلف دانشگاه از قبیل دفتر تخلفات پژوهشی، امور و خدمات پژوهشی، ارزیابی‌های پژوهشی، بخش نشریات، اداره یا مرکز انتشارت، توسعه و بازنگری برنامه‌های درسی، مراکز آموزش‌های آزاد و تحصیلات تکمیلی، مرکز انفورماتیک یا امور رایانه‌ای، آموزش و مهارت افزایی کارکنان و …استفاده کرد. لذا از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران انتظار می‌رود به‌عنوان نماینده جامعه علمی و حرفه‌ای کتابداری ایران، نامه‌ای برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز سایر سازمان‌های هم‌ردیف تهیه و ارسال کند و از آن‌ها درخواست شود که متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی را مدنظر قرار دهند.

3.     با توجه به تجمیع کتابخانه‌های دانشکده‌ای در کتابخانه مرکزی، استفاده از کتابدار رابط (پژوهش‌یار) می‌تواند موجب هویت­بخشی مثبت به کتابداران و ارائه خدمات بهینه كتابخانه‌اي می‌شود. ازاین‌رو از مدیران و کتابداران دانشگاهی انتظار می‌رود به این امر اهتمام بورزند.

4.     از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌عنوان متولی رشته انتظار می‌رود به برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی تخصصی به توانمندسازی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی اهتمام بورزد و آن را جدی بگیرد.

5.     اقبال به برخی رویکردها و نگرش‌ها ازجمله ایده «سازمان‌های یادگیرنده» و پیاده‌سازی آن‌ها در کتابخانه‌های دانشگاهی، باهدف افزایش میل به یادگیری و کسب دانش و مهارت‌های جدید و متناسب با تحولات فناوری‌های اطلاعاتی و دانشی به‌ویژه فناوری‌های مورداستفاده در محیط‌ مراکز و سازمان‌های آموزشی و پژوهشی توصیه می‌­شود. برای پیاده‌سازی ازاین‌گونه رویکردها، بهره‌گیری از روش‌ها و راهکارهایی چون ایجاد انگیزه و احساس نیاز به یادگیری در کتابداران، ترغیب به ارتقاء سطوح تحصیلی، انجام پروژه‌های مبتنی بر فناوری‌های نوین در قالب کارهای گروهی، تشویق به شرکت فعالانه در برنامه‌ها و رخدادهای آموزشی، توزیع وظایف بخش‌های گوناگون کتابخانه و انجام آن‌ها توسط همه کتابداران و پذیرش کارهای خاص و جدید سازمان مادر توسط کتابخانه که در برخی از کتابخانه‌های دانشگاهی کشور تجربه‌شده‌اند، مناسب خواهند بود.

Loading