در این دسته مباحث مربوط به مباحث پژوهشگری از قبیل ایجاد پروفایل، انتخاب مجله، ….پرداخته می شود.

توانمندسازی و آموزش مداوم کتابداران دانشگاهی و استفاده از ظرفیت‌های آنان

بیانیه هم اندیشی کتابخانه‌های دانشگاهی چهارمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات 26-27 آبان ماه 1397-تهران-کتابخانه ملی دبیر نشست: دکتر مریم اسدی

هم اندیشی کتابخانه‌های دانشگاهی چهارمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، با موضوع توان مند سازی و آموزش مداوم کتابداران دانشگاهی و استفاده از ظرفیت های آنان، در تاریخ 27 آبان ماه 1397 برگزار شد. اینک که چهارمین گام درراه بیان مسائل مبرم کتابخانه‌های دانشگاهی کشور برداشته‌شده است، ضروری است تجارب و پیشنهادهای حاصل از این هم اندیشی در دسترس همگان قرار گیرد تا در آینده امکان پیگیری و بازنگری آن فراهم باشد. ازاین‌رو، موارد زیر به‌اختصار بیان می‌شود:

1.     با نفوذ و گسترش فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی از یک سو و کاهش منابع مالی و تعدیل نیروی انسانی از سوی دیگر، بازنگری تعربف و جایگاه کتابداران دانشگاهی ضروری است تا با ایفای نقش های جدید در چرخه پژوهش و ارتباط علمی، به‌ویژه آموزش و پژوهش، کتابخانه دانشگاهی را به نهادی اثرگذار در دانشگاه تبدیل کرد.

2.     از توانایی و مهارت کتابداران می‌توان در بخش‌ها و ادارات مختلف دانشگاه از قبیل دفتر تخلفات پژوهشی، امور و خدمات پژوهشی، ارزیابی‌های پژوهشی، بخش نشریات، اداره یا مرکز انتشارت، توسعه و بازنگری برنامه‌های درسی، مراکز آموزش‌های آزاد و تحصیلات تکمیلی، مرکز انفورماتیک یا امور رایانه‌ای، آموزش و مهارت افزایی کارکنان و …استفاده کرد. لذا از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران انتظار می‌رود به‌عنوان نماینده جامعه علمی و حرفه‌ای کتابداری ایران، نامه‌ای برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز سایر سازمان‌های هم‌ردیف تهیه و ارسال کند و از آن‌ها درخواست شود که متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی را مدنظر قرار دهند.

3.     با توجه به تجمیع کتابخانه‌های دانشکده‌ای در کتابخانه مرکزی، استفاده از کتابدار رابط (پژوهش‌یار) می‌تواند موجب هویت­بخشی مثبت به کتابداران و ارائه خدمات بهینه كتابخانه‌اي می‌شود. ازاین‌رو از مدیران و کتابداران دانشگاهی انتظار می‌رود به این امر اهتمام بورزند.

4.     از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌عنوان متولی رشته انتظار می‌رود به برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی تخصصی به توانمندسازی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی اهتمام بورزد و آن را جدی بگیرد.

5.     اقبال به برخی رویکردها و نگرش‌ها ازجمله ایده «سازمان‌های یادگیرنده» و پیاده‌سازی آن‌ها در کتابخانه‌های دانشگاهی، باهدف افزایش میل به یادگیری و کسب دانش و مهارت‌های جدید و متناسب با تحولات فناوری‌های اطلاعاتی و دانشی به‌ویژه فناوری‌های مورداستفاده در محیط‌ مراکز و سازمان‌های آموزشی و پژوهشی توصیه می‌­شود. برای پیاده‌سازی ازاین‌گونه رویکردها، بهره‌گیری از روش‌ها و راهکارهایی چون ایجاد انگیزه و احساس نیاز به یادگیری در کتابداران، ترغیب به ارتقاء سطوح تحصیلی، انجام پروژه‌های مبتنی بر فناوری‌های نوین در قالب کارهای گروهی، تشویق به شرکت فعالانه در برنامه‌ها و رخدادهای آموزشی، توزیع وظایف بخش‌های گوناگون کتابخانه و انجام آن‌ها توسط همه کتابداران و پذیرش کارهای خاص و جدید سازمان مادر توسط کتابخانه که در برخی از کتابخانه‌های دانشگاهی کشور تجربه‌شده‌اند، مناسب خواهند بود.

Loading

صلاحیت مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی

بیانیه نشست کتابخانه‌های دانشگاهی سومین کنگره متخصصان علوم اطلاعات 14 – 15 آبان ماه 1396-تهران-کتابخانه ملی: دبیر نشست دکتر مریم اسدی

سومین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، نشست کتابخانه‌های دانشگاهی با موضوع صلاحیت مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی در تاریخ 14 و 15 آبان ماه 1396 به پایان رسید. اینک که سومین گام درراه بیان مسائل مبرم کتابخانه‌های دانشگاهی کشور برداشته‌شده است، ضروری به نظر می‌رسد تجربیات و پیشنهادهای حاصل از این نشست در بیانیه‌ای مستند شود تا هم در دسترس همگان قرار گیرد و هم در آینده امکان پیگیری و بازنگری آن فراهم باشد. ازاین‌رو، موارد زیر به‌اختصار بیان می‌شود:

1.       به اعتقاد ما، مدیریت کتابخانه های دانشگاهی یک اشتغال تمام‌وقت است که ‌نیاز مند تجربه غنی و توان مدیریتی است. مدیریت کتابخانه به عنوان یک اشتغال پاره وقت توسط عضو هیئت‌علمی‌ که وظیفه و دغدغۀ آموزش و پژوهش دارد، سیاست ناکارآمدی است که شایسته است ترک شود.

2.       کتابخانه‌های دانشکده‌ای به‌عنوان شعبه‌های کتابخانه مرکزی و بخشی از سامانه یکپارچه خدمات کتابخانه‌ای دانشگاه عمل کنند. رابطه آن‌ها با دانشکده مربوطه از نوع رابطه خدمت دهنده –خدمت گیرنده، تحت مدیریت کتابخانه مرکزی، باشد.

3.       کتابداران با توجه به تغییرات مهم در دانشگاه‌ها و تحول چرخه آموزش و پژوهش، نیاز به بازتعریف جایگاه خوددارند، لذا می‌توانند با تعریف پست‌های سازمانی جدید در دانشگاه نقش مهم خود را در چرخه پژوهش و ارتباط علمی، به‌ویژه آموزش و پژوهش به جامعه علمی نشان دهند. این مشکلی است که گریبان گیر کتابخانه‌های دانشگاهی کشورهای بسیاری است و با مدیریت تغییر، می‌توان کتابخانه دانشگاهی را به نهادی اثرگذار در دانشگاه تبدیل کرد.

4.       ارائه خدمات پژوهش ۲.۰ یکی از فرصت‌های ارزش‌آفرینی در این کتابخانه‌های دانشگاهی و از وظایف جدید کتابداران دانشگاهی برشمرد. پژوهش ۲.۰ انجام فرایند پژوهش در فضای مجازی و با استفاده از ابزارهای دیجیتال است. کتابخانه‌ها و کتابداران دانشگاهی می‌توانند نقش مهمی در آموزش مهارت‌ها و ارائه خدمات پژوهش ۲.۰ ایفا کنند و بر رونق کتابخانه‌های دانشگاهی بیفزایند.

5.       پیشنهاد و طراحی نقش‌های جدید به کتابخانه‌های دانشگاهی کشور از سوی کمیته با توجه به کم‌رنگ شدن جایگاه خدماتی کتابخانه و تحولات صورت گرفته

6.       با توجه به‌ضرورت ایجاد و مدیریت حافظه سازمانی در سازمان‌ها، اهتمام کتابداران دانشگاهی به این امر موجب اعتلای جایگاه آن‌ها در سازمان متبوع خود می‌شود.

7.       از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌عنوان متولی رشته انتظار می‌رود به برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی تخصصی به توانمندسازی مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی اهتمام بورزد و آن را جدی بگیرد.

8.       از انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران انتظار می‌رود به‌عنوان نماینده جامعه علمی و حرفه‌ای کتابداری ایران، نامه‌ای برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز سایر سازمان‌های هم‌ردیف در مورد اصلاح سیاست‌های تعیین مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی تهیه و ارسال کند و از آن‌ها درخواست کند رسیدگی و اقدام در مورد آن را مدنظر قرار دهند.

Loading

هفت دستورالعمل آسان برای تهیه جداول و تصاویر برای مقاله

جداول و تصاویر نقش مهمی در افزایش کیفیت و تأثیر پژوهش دارند. بنابراین، لازم است اطمینان حاصل شود که جداول و تصاویر موجود در نسخه تحقیق شما بی عیب و نقص ، مؤثر و جذاب است.

ابتدا تصمیم بگیرید که جدول ، شکل یا متن، کدام یک بهترین قالب برای ارائه داده های شما هستند. سپس برای تهیه جداول و تصاویر مؤثر در هنگام نوشتن مقاله، این دستورالعمل های عمومی را دنبال کنید:

  1. اطمینان حاصل کنید که جداول و تصاویر در مقاله تان، گویا و روشن و مستقل از متن، قابل درک است.
  2. محتوای جداول و تصاویر خود را در متن تکرار نکنید. بلکه، از متن برای تاکید بر اهمیت نکات کلیدی جداول و شکل های خود استفاده کنید.
  3. به تصاویرو جداول در داخل متن ارجاع دهید (شماره گذاری نمایید) و داده های آن را توصیف و تفسیر نمایید
  4. مقادیر و جزئیات موجود به طور یکدست در جداول و متن (به عنوان مثال ، اختصارات ، نام گروه ها،..) باشد.
  5. عناوین واضح و دقیق برای جداول و تصاویر خود بنویسید،. عنوان ستون ها، برچسب های محورها، برچسب های شکل و غیره را به طور واضح و مناسب بنویسید.
  6. دستورالعمل های مجله هدف را برای تهیه جداول و تصاویر، به ویژه از نظر تعداد جداول و تصاویر، در نظر بگیرید.
  7. اگر از جدول یا تصویری استفاده می کنید که قبلاً منتشر شده، به منبع اصلی استناد دهید.

جداول و تصاویر خوب آماده شده در یک مقاله تحقیقی، به شما کمک می کنند داده ­های پیچیده را به روشی کوتاه و بصری جذاب ارائه دهید و به داوران مجلات، ویراستاران و خوانندگان بعدی این امکان را می دهید تا بررسی سریعتری، به یافته های تحقیق شما کنند.

Loading

هفت نوع متداول داوری همتا

داوری همتا یا همترازخوانی به فرایند ارزیابی و سازنده مقاله های علمی ارائه شده به مجلات توسط افراد متخصص یا همتراز با نویسنده مقاله در همان رشته اشاره دارد.
برای اولین بار در ایران، میرزایی و همکاران (۱۳۸۵) واژه همترازخوانی را به عنوان معادل واژه peer review به کار بردند.

همانطورکه می دانید یکی از مهمترین بخش های انتشار یک مقاله علمی، فرایند داوری (Peer review Process) آن است. در این مقاله به هفت نوع متداول داوری همتا اشاره می کنیم. امیدوارم مفید باشد.


هفت نوع متداول داوری همتا

1) داوری همتا یک سو کور یا داوری پنهان 

نویسندگان نمی‏دانند داوران چه کسانی هستند. اما داوران از هویت نویسندگان در زمانی که تصمیم می‏گیرند مقاله را برای داوری قبول یا رد کنند و آن را به فرایند داوری بفرستند آگاه هستند.

2) داوری همتا دوسو کور

هم نویسندگان و هم داوران، گمنام هستند و یکدیگر را نمی‌شناسند. هر دو طرف از هویت یکدیگر آگاه نیستند. تمام نشانه‏های هویتی مانند نام‏ها، وابستگی سازمانی و غیره حذف می‏شوند.

3) داوری همتا باز

نویسندگان و داوران هویت هریک را می‏دانند. این نظام امکان می‏دهد نظرات داوران و نیز پاسخ‏های نویسندگان به همراه نسخه نهایی منتشر شود. 

4) داوری همتا مشارکتی

این نوع از داوری‏ها در پلتفرمی انجام می‏شود که از سوی ناشر مجله فراهم شده و در شرایطی که نویسندگان و داوران می‏توانند درباره اینکه چگونه مقاله می‏تواند بهبود یابد بحث می‏کنند. اغلب، هویت‏های داوران از نویسندگان پنهان است اما در زمان انتشار آشکار می‏شود.

5) داوری همتا شخص ثالث

نویسندگان ابتدا مقاله خود را قبل از ارسال مقاله به مجله هدف، به مراکز خدمات مستقل داوری همتا ارسال کرده و داوری آن را دریافت می‏کنند. بر مبنای داوری‏ها، تغییراتی در مقاله خود ایجاد کرده و سپس به مجله هدف ارسال می‏کنند.

6) داوری همتا پس از انتشار 

ناشر مجله پلتفرمی همانند یک گروه بحث برای کامنت‏گذاری بر روی مقاله،  پس از انتشار فراهم می‏کند. وقتی که مقاله منتشر شده بر روی پلترفرم قابل دستر س می‏شود، هر کسی که مقاله را می‏خواند می‏تواند نظرات و دیدگاه‏های خود را درباره مقاله پست کند

7)داوری همتا آبشاری

وقتیکه مقاله بعد از داوری رد می‏شود بدلیل آنکه آن اولویت کمتری برای مجله در آن لحظه دارد یا بدلیل آنکه برای مخاطبان مجله هدف جالب نیست، سردبیر مجله ممکن است پیشنهاد دهد که مقاله همراه با داوري‌های انجام شده به مجله ديگري براي چاپ شدن ارسال شود و در آنجا داوري ديگري صورت مي‌گیرد. اين نوع داوري‏ها در مجموعه يك ناشر مستقل (مانند الزوير) صورت مي‌گیرد.

Loading

هشت دلیلی که چرا مجلات مقالات را رد می کنند؟

به دلایل زیر برای رد مقالات نگاه کنید، مطمئن هستیم که برای مقاله بعدیتان از این اشتباهات اجتناب خواهید کرد. در ادامه هم کارهایی که باید انجام دهید، بیان می شود.

اشتباه ها برای رد مقالات چه هستند…

  1. ناهمخوانی مقاله با دامنه و هدف مجله
  2. فقدان اصالت، تازگی و اعتبار نتایج و اغراق آمیز نشان دادن نتایج
  3. طراحی ضعیف مطالعه و تدوین ضعیف پرسش های پژوهش و روش شناسی و آزمون های آماری نامناسب
  4. ضعف در ساختار مقاله
  5. ضعف در زبان و درست نوشتن
  6. ضعف در عناصر بصری ارایه شده مثل شکل، نمودار، جدول و تصویر
  7. مباحث اخلاقی غیرعمدی مثل سرقت علمی
  8. عدم توجه و پیروی از رهنمودهای مجله برای ارایه مقاله

چه باید انجام دهید…

  1.  یافتن مجله هدف مناسب برای مقاله تان
  2.  تضمین کنید نتایج تان قابلیت تعمیم است و کاربردهای عملی، نظری یا بالینی دارد.
  3.  انجام بررسی متون عمیق و جامع برای انتخاب بهترین روش شناسی پژوهش
  4.  دنبال کردن ساختار IMRAD (مقدمه، مواد و روش، نتایج، و بحث) برای آماده سازی یک مقاله خوب ساختاریافته
  5.  اجتناب از زبان نامفهوم، بیان ساده و روشن، و کنترل کلمات و جملات
  6.  تضمین اینکه تصاویر، جداول، اشکال و نمودارها درست هستند و دارای زیرنویس و راهنماهای دقیق و روشن هستند.
  7.  اجتناب از سرقت علمی و دنبال کردن تمام رهنمودهای اخلاق نشر
  8.  خواندن، درک کردن و دنبال کردن تمام رهنمودهای مجله برای ارایه مقاله

مقالات همچنین می توانند به دلایل دیگری همچون محدودیت فضا، اشتباه در انجام آزمایش، عدم دسترس پذیری به داوران همتا، اندازه و حجم مقاله، سیاست تصمیم گیری مجله، وجود چند مقاله در همان موضوع رد یا ریجکت شوند.
تحقیقات نشان می دهد مقالاتی که از ایران به نشریات خارجی ارسال می شود بیشترین دلیل رد آنها، زبان ضعیف و ضعف در مقدمه و بحث و اغراق آمیز کردن نتایج است.

Loading