هر پژوهشی با هدف پر کردن یک خلاء در دانش انجام می‌شود. خلاء پژوهشی عبارت است از کمبود یا نبود اطلاعات، دانش، یا دیدگاهی است که در یک حوزه خاص وجود دارد. این خلاء ممکن است به دلیل محدودیت‌های موجود در پژوهش‌های قبلی، تغییرات در روش‌ها و فناوری‌ها، یا حتی نیازهای نوظهور جامعه و علوم باشد. خلاءهای پژوهشی را می‌توان به انواع مختلفی دسته‌بندی کرد. اینفوگراف زیر، انواع خلاءهای پژوهشی به همراه تعریف آنها را نشان می‌دهد.
شکل‌ها و جداول اغلب سریع‌ترین راه برای انتقال مقادیر زیاد از اطلاعات پیچیده هستند. بسیاری از خوانندگان فقط به اشکال موجود در مقاله نگاه می‌کنند و متن اصلی مقاله را نمی‌خوانند؛ بنابراین، انتخاب و طراحی شکل‌ها و جداول خود را بادقت انجام دهید تا مقاله‌ی شما با خوانندگان، خوب ارتباط برقرار کند.
در مقالات پژوهشی، استفاده مؤثر از جداول و شکل‌ها برای ارائه داده‌ها به خواننده به شکلی جذاب و قابل‌فهم بسیار مهم است. اگر نتوانید داده‌های خود را در یک یا دو جمله ارائه دهید، بهتر است از جدول استفاده کنید. برای ارائه داده‌ها در جداول و شکل‌ها، قوانین ساده‌ای وجود دارد که باید رعایت شوند.
در وبیناری که از سوی Researcher Academy Elsiever در اکتبر 2020 برگزار شده است؛ مت پاولوویچ، تام دورش، استیسی چین و کت استفان[1]، ویراستاران Cell Press Journals درباره “چگونگی طراحی موثر تصاویر و اشکال برای مقاله پژوهشی” نکات مهم و قابل توجهی بیان کردند.
[1] – Presented by Stacey Chin, Thomas Dursch, and Matthew Pavlovich
همواره یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی علاقه‌مندان به فعالیت‌های پژوهشی، یافتن فهرستی از موضوعات مطرح در یک شاخه علمی و انتخاب یکی از این موضوعات برای پژوهش بیشتر است. در صورتی که طرح تحقیقاتی پیرامون یک موضوع معین یا به سفارش یک سازمان باشد، گام اول یعنی «انتخاب موضوع» برداشته شده است. در غیر این صورت، لازم است پیش از هر اقدامی، موضوع موردنظر انتخاب و پژوهش‌های پیشین در آن موضوع مورد بررسی قرار گیرد. انتخاب یک موضوع مناسب برای پژوهش در یک رشته از علوم، مستلزم آشنایی با «مبانی مفهومی»، «نظریه های علمی تشکیل دهنده آن رشته» و همچنین «شناسایی آخرین پیشرفت های آن علم» است.
آیا انتخاب موضوع مناسب برای پایان‌نامه یا پروژه پژوهشی برای شما چالش‌برانگیز است؟
در این مقاله، شما را با یک فرایند هفت‌مرحله‌ای آشنا می‌کنم تا به شما در انتخاب موضوع پژوهش کمک کند. علاوه بر این، دو ابزار رایگان هوش مصنوعی را در انتهای این مقاله معرفی می‌کنم تا به شما در ایجاد و پیشنهاد موضوع‌ها و فرضیه‌های پژوهش کمک کند. بریم شروع کنیم…
موضوعی را شناسایی کنید که با علایق شما همسو باشد. این کار باعث می‌شود که فرایند پژوهش برای شما جذاب‌تر شود و منجر به کارهای خلاقانه‌تر و پرشورتر شود. ایده‌های خود را بنویسید. با یک نقشه ذهنی، موضوع اصلی و موضوع‌های فرعی و مرتبط آن را تعیین کنید. می‌توانید نقشه ذهنی خود را روی کاغذ بیاورید یا از نرم‌افزارهای مربوط به ترسیم نقشه ذهنی استفاده کنید (برای مثال نرم‌افزار XMind).
به‌عنوان یک پژوهشگر، درک دامنه پژوهشتان بسیار مهم است. این دامنه شامل توجه به امکانات و منابع در دسترس، توجه به زمان پژوهش، هدف و عمق پژوهش است.
موضوعات بالقوه را طوفان فکری کنید و آنها را با دوستان، اساتید یا در جامعه تخصصی که عضو آن هستید به بحث بگذارید. این می‌تواند بازخورد ارزشمندی را ارائه دهد و جرقه ایده‌های جدیدی را ایجاد کند.
برای امکان‌سنجی موضوع خود یک جستجوی اولیه انجام دهید. این شامل جستجوی کلیدواژه‌های مهم پژوهشتان در پایگاه‌های اطلاعاتی دانشگاهی و مطالعه متون رشته‌تان است. با این جستجو متوجه می‌شوید آیا موضوع شما دارای پیشینه‌ای است یا خیر؟ و پژوهش‌های گذشته از چه دریچه‌ای و با چه روشی به مسئله شما پرداخته‌اند.
با جستجوی اولیه‌ای که انجام دادید، می‌توانید بر جنبه خاص موضوع خود تمرکز کنید و محدوده آن را مشخص‌تر و روشن‌تر کنید. برای مثال توجه به دیدگاه‌های مختلف، یا تمرکز بر یک دوره زمانی خاص، موقعیت جغرافیایی، فرهنگ، فرد یا گروه خاص.
ممکن است مدتی زیادی طول بکشد تا یک موضوع پژوهش جدید پیدا کنید که به آن علاقه دارید. تسلیم نشوید به جستجو ادامه دهید و به یادگیری ادامه دهید.
اکنون می‌توانید از هوش مصنوعی برای یافتن ایده‌های موضوعی استفاده کنید.
یکی از ابزارهای رایگان هوش مصنوعی که به شما امکان می‌دهد این کار را انجام دهید، بینگ چت است. PDF هر مقاله را آپلود کنید و از هوش مصنوعی بخواهید بخش هدف و محدودیت‌ها را بخواند. ممکن است بتوانید ایده‌هایی به دست بیاورید.
یکی دیگر از ابزارهای رایگان هوش مصنوعی که می‌تواند به شما در یافتن موضوعات و ایجاد فرضیه کمک کند، InsightAI نام دارد. InsightAI به پایگاه‌های اصلی جستجوی پیشینه و ادبیات موضوع وصل است و می‌تواند چندین مقاله را بخواند و به شما در ایده‌پردازی کمک کند.
به یاد داشته باشید، به‌عنوان یک پژوهشگر، انعطاف‌پذیری و سازگاری عنصر کلیدی است. موضوع شما ممکن است با مطالعه بیشتر و جستجو تکامل یابد و این بخشی عادی از فرایند پژوهش است.
امیدوارم این راهنما مفید بوده باشد.
من در یک گروه تخصصی خدمات کتابخانه‌ای در لینکدین عضو هستم. در این گروه هر بار راجع به خدمات کتابخانه، پرسش‌هایی مطرح می‌شود. در ابتدا برای پاسخ به هر پرسش، مقاله‌ای با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و متخصصان انجمن لینکدین نوشته و منتشر می‌شود. سپس کتابداران دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را در ارتباط با هر بخش از مقاله بیان می‌کنند.
اگر کتابدار متخصص و باتجربه باشید،در وهله اول وقتی پرسش را مشاهده می‌کنید، پرسش به نظر بدیهی می‌رسد و پاسخ پرسش را سریع در ذهن‌تان مرور می‌کنید. وقتی مقاله و تجربه‌های دیگران را می‌خوانید، متوجه این موضوع می‌شوید، این گونه پرسش‌ها از یک سو به شما کمک می‌کند چگونه به یک سوال تخصصی و مربوط به حرفه خود، پاسخ علمی و ساختاریافته بدهید؛ از سوی دیگر به شما کمک می‌کند از ایده‌ها و تجربیات دیگران بهره ببرید. متوجه می‌شوید روش‌ها و ایده‌های دیگری در این ارتباط وجود دارد که ممکن است به آن توجه نکرده‌اید و از آن غفلت کرده‌اید.
در این پست به یکی از پرسش‌ها و دیدگاه‌های کتابداران نسبت به آن پرسش پرداختم. پرسش چه بود “مؤثرترین روش‌ها برای آموزش مهارت‌های پژوهشی به کاربران چیست؟“… خوب… حالا میریم به سراغ پاسخ پرسش:
اولین قدم در هر پروژه پژوهشی، تعریف سوال یا موضوع پژوهش است. این کار همیشه آسان نیست، به خصوص برای پژوهشگران تازه کار که ممکن است ایده‌های مبهم یا وسیعی داشته باشند. می‌توانید با بررسی معیارهایی از قبیل هدف، مخاطب، دامنه، بافت و علاقه، به کاربران کمک کنید، سوالات پژوهش خود را محدود کنند. همچنین می‌توانید آنها را راهنمایی کنید تا از ابزارهایی مانند نقشه ذهنی، نقشه مفهومی یا طوفان فکری برای تولید و سازماندهی ایده‌هایشان استفاده کنند.
دیوید مارتین (نظر و تجربه کتابدار پژوهشی و پژوهشگر)
من همیشه به افراد می‌گویم که به موضوع پژوهش خود مانند یک بازی کلمات فکر کنند – مانند جدول کلمات متقاطع یا چرخ ثروت. از مترادف‌ها، تشابه‌ها یا روش‌های متفاوت برای بیان پرسش خود استفاده کنید. نتایج شما را افزایش می‌دهد. همچنین، از گوگل فقط به عنوان نقطه شروع استفاده کنید. از نتایج گوگل و از زبان و اصطلاحات آن برای ساختن عبارت جستجوی خود استفاده کنید
مارتین ناماچکیکا (نظر و تجربه متخصص مدیریت دانش و مدیر کتابخانه)
آموزش مهارت های پژوهش به مراجعان بخش اساسی نقش کتابدار است و راه‌های موثری برای انجام این کار وجود دارد. کمک یک به یک، کارگاه‌های آموزشی و استفاده از منابع دیجیتال همه روش‌های ارزشمندی برای کمک به مشتریان برای توسعه مهارت‌های پژوهشی هستند. با تهیه راهنماها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی ساختاریافته و منابع دیجیتال، کتابداران می‌توانند مراجعان را به پژوهشگران مستقل تبدیل کنند و از این طریق آنها را برای یافتن اطلاعات قابل اعتماد و مرتبط در زمینه‌های مختلف توانمند سازند.
قدم بعدی انتخاب منابع مناسب برای سوال پژوهش است. بسته به رشته، موضوع و سطح پژوهش، مراجعان ممکن است نیاز به استفاده از انواع مختلف منابع مانند کتاب، مجلات، پایگاه‌های اطلاعاتی، وب‌سایت‌ها یا رسانه‌ها داشته باشند. شما می‌توانید با آموزش نحوه شناسایی ویژگی‌ها، نقاط قوت و محدودیت‌های هر منبع، به کاربران کمک کنید تا بهترین منابع را انتخاب کنند. همچنین می‌توانید برای ارزیابی کیفیت و اعتبار منابع، معیارهای ربط، اعتبار، دقت، روزآمدی و پوشش محتوایی و زمانی منابع را به آنها معرفی کنید.
بریتانی دی. (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه دانشگاهی)
من همیشه از دانشجویان درباره مشخصات تکلیفشان می‌پرسم – بسیاری باید انواع خاصی از منابع اطلاعاتی را پیدا کنند تا تکلیف را با موفقیت انجام دهند. هنگام آموزش ارزیابی اطلاعات، من روش خواندن جانبی را دوست دارم، که به دانشجویان می‌آموزد که خارج از منبعی که به دنبال آن هستند برای تأیید اطلاعات استفاده کنند.
هنگامی که کاربران منابع خود را انتخاب کردند، باید استراتژی‌های جستجوی موثری را برای یافتن اطلاعات مورد نیاز خود توسعه دهند. این شامل استفاده از کلمات کلیدی، عملگرهای جستجو، فیلترها و سایر ویژگی‌ها است. این استراتژی‌ها نتایج جستجو را اصلاح و گسترش می‌دهند. می‌توانید با نشان دادن نحوه استفاده از ابزارهای جستجوی مختلف، مانند فهرست‌ها، نمایه‌ها، موتورهای جستجو، یا راهنمای موضوعی، به کاربران کمک کنید تا استراتژی‌های جستجوی خود را توسعه دهند. همچنین می‌توانید نحوه استفاده از مترادف‌ها، عبارات مرتبط، یا عبارات عام‌تر و خاص‌تر را برای تغییر و بسط عبارات جستجوی خود به آنها آموزش دهید.
دیانا روسا (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه)
یک مثال برای توسعه استراتژی‌های جستجو، که شخصاً آن را مؤثر می‌دانم، انجام تمرین‌های عملی است که در آن کاربران می‌توانند مستقیماً استراتژی‌های جستجو را اعمال کنند. استفاده از مثال‌های تحقیق واقعی برای نشان دادن اینکه چگونه استراتژی‌های جستجو به طور مؤثر اعمال می‌شوند، می‌تواند به کاربران کمک کند تا ارتباط و کاربرد عملی مهارت‌هایی را که یاد می‌گیرند، ببینند.
پس از اینکه مشتریان اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کردند، باید آن را تحلیل و ترکیب کنند تا به سؤال پژوهش خود پاسخ دهند. این شامل خواندن، خلاصه کردن، مقایسه، بیان تضادها، و ادغام اطلاعات از منابع مختلف است. می‌توانید با راهنمایی آنها به استفاده از سازمان‌دهنده‌های گرافیکی، مانند جداول، نمودارها یا ماتریس‌ها، به کاربران کمک کنید تا اطلاعات را تحلیل و ترکیب کنند و به آنها در مقایسه و سازماندهی اطلاعات کمک کند. همچنین می‌توانید آنها را تشویق کنید که از مهارت‌های تفکر انتقادی، مانند پرسش، استدلال، و استدلال‌های مبتنی بر شواهد برای تفسیر و ارزیابی اطلاعات استفاده کنند.
دیانا روسا (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه)
برخی از راه‌های موثر برای آموزش مهارت‌های پژوهش، تجزیه و تحلیل و ترکیب، شامل ارائه مثال‌های عملی مانند تشویق به مشارکت فعال، استفاده از منابع آنلاین و ارائه بازخورد سازنده در مورد روش‌های پژوهش کاربران است. علاوه بر این، راهنمایی آنها در ارزیابی انتقادی منابع و ترویج تفکر تحلیلی مفید است.
مرحله نهایی در فرآیند پژوهش، برقراری ارتباط و استناد اطلاعات در قالب و سبک مناسب است. بسته به هدف و مخاطبان پروژه تحقیقاتی، کاربران ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های مختلف ارتباطی مانند گزارش، مقاله، سخنرانی یا پوستر داشته باشند. می‌توانید با آموزش نحوه استناددهی و نحوه تهیه گزارش، مقاله و پاور سخنرانی و پوستر به آنها کمک کنید. همچنین می‌توانید آنها را با ابزارهای استناددهی، مانند تولیدکننده‌های استناد citation generators، نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات علمی (اندنوت و مندلی) managers یا راهنماها آشنا کنید تا استناددهی استاندارد داشته باشند.
فرآیند پژوهش یک روند خطی یا ثابت از مراحل و گام‌ها نیست، بلکه یک چرخه پویا و تکراری از پژوهش و یادگیری است. بنابراین، برای مراجعان مهم است که فرآیند و نتایج پژوهش خود را ارزیابی و تأمل کنند و نقاط قوت و ضعف، چالش‌ها و راه‌حل‌ها و زمینه‌های بهبود را شناسایی کنند. شما می‌توانید با ارائه بازخورد و معرفی شاخص‌ها و ابزارهای ارزیابی پژوهش به کاربران کمک کنید تا فرآیند پژوهش خود را ارزیابی کرده و در مورد آنها فکر کنند. همچنین می‌توانید آنها را تشویق کنید تا تجربیات و دیدگاه های پژوهشی خود را با دیگران، مانند همسالان، مربیان، یا کتابداران در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
نگارش: مریم اسدی
منبع: https://www.linkedin.com/advice/0/what-most-effective-ways-teach-research-skills-ge6bc
پژوهش و مرجع
دستور زبان (گرامر)، زبان، قواعد، استناد
صداقت علمی
اطلاع‌یاری محملی است برای آموزش سواد اطلاعاتی و مهارت‌های پژوهشگری. هدف و رسالت اطلاع‌یاری تسهیل‌گری است و مجهز کردن شما به سلاح سواد اطلاعاتی و پژوهشگری است. تلاش می‌شود خدمتی مستمر در راستای کسب اطلاعات باکیفیت و پاسخ به نیازهای اطلاعاتی شما فراهم شود.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
