نوشته‌ها

اصطلاحنامه‌ها: ابزار یافتن کلیدواژه‌ها

مفاهیم اصلی یا کلیدواژه‌های اصلی پژوهش خود را با استفاده از سوال یا مساله پژوهش شناسایی و استخراج می‌کنید. باید فهرستی از کلمه‌ها و عبارت‌ها برای هر یک از مفاهیم اصلی داشته باشید. برای مثال:

Information seeking behavior

Information seeking theory

Information seeking strategies

Information seeking model

Information seeking behavior theory

Information seeking anxiety

Information seeking activities

Information seeking audience

می توانید با استفاده از نرم‌افزارهای نقشه ذهنی مثل (Xmind، MindGenius، iMindMap)  یا با کاغذ و قلم نقشه‌ای از کلیدواژه‌های خود ترسیم کنید.

از چه ابزارهایی برای یافتن کلیدواژه‌های مرتبط و مترادف استفاده کنیم؟

  • اصطلاحنامه ها، سرعنوان های موضوعی و دیکشنری های تخصصی
  • جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی و استفاده از بخش گروه بندی نتایج جستجو
  • بررسی کلیدواژه ها و چکیده های مقالات مرتبط بازیابی شده
  • جستجو در موتورهای کاوش مانند Google Scholar
  • استفاده از وبگاه های پیشنهاد کلیدواژه

تعریف اصطلاحنامه‌ها، سرعنوان‌های موضوعی و دیکشنری‌های تخصصی

اصطلاحنامه (Thesaurus) و سرعنوان موضوعی (Subject heading) روابط معنایی اصطلاحات را نشان می‌دهند  و واژگان کنترل شده‌ای هستند. پایگاه‌های اطلاعاتی یا کتابداران از آنها برای توصیف موضوع منابع اطلاعاتی استفاده می‌کنند. در حالی‌که واژه نامه‌ها یا دیکشنری‌ها، فقط معانی واژه‌ها را بیان می‌کنند.

ویژگی خوب اصطلاحنامه‌ها نمایش درختی یا ساختار سلسله مراتبی کلیدواژه‌هاست. آنها شامل کلیدواژه مرجع یا پذیرفته شده، مترادف‌ها، واژه‌های مرتبط، واژه‌های اعم، واژه‎‌‌های اخص است.

فایده استفاده از سرعنوان موضوعی و اصطلاحنامه‌های مناسب

  • باعث بسط جستجو شده و به شما کمک می کند تا نتایج بیشتری درباره موضوع خود بیابید.
  • کلیدواژه های استاندارد و مرجع را پیدا کنید.
  • مقالات را با توجه به موضوع خود پیدا کنید، حتی اگر مقاله از کلمات کلیدی انتخابی شما استفاده نکند.

سرعنوان موضوعی و اصطلاحنامه‌ها بین پایگاه‌های داده (لاتین) متفاوت است، بنابراین برای یافتن آنها، باید هر پایگاه را جداگانه بررسی کرد. برای مثال

(Mesh)Medline،  Ebsco، Library of Congress Subject Headings

در ادامه در قالب فیلم آموزشی اصطلاحنامه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و نیز جستجوی اصطلاحنامه‌ای برای نمونه در چند پایگاه را بیان خواهیم کرد.

فیلم‌ آموزشی معرفی اصطلاحنامه‌ها

———-

فیلم آموزشی اصطلاحنامه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)


فیلم آموزشی جستجوی تزاروسی در چند پایگاه

https://info-consulting.ir/keywords/

Loading

نحوه انتخاب و استفاده از کلیدواژه‌ها برای جستجو

Loading

همه چیز درباره استراتژی جست‌وجو

جستجوی ادبیات موضوع (literature Review)، جستجویی نظام‌مند (سیستماتیک) و جامع در تمام انواع منابع منتشر شده درباره موضوع پژوهش است. هدف کشف و تعیین گستردگی و عمق منابع مرتبط و هسته درباره موضوع است. به عبارتی جستجوی ادبیات موضوع، جستجویی سنجیده و سازمان‌یافته‌ای است که برای یافتن منابع هسته و اصلی درباره موضوع است. عنصر اساسی در روش‌شناسی هر طرح پژوهشی است؛ به طوری که بر تمام فرایند پژوهش سایه می‌افکند و تا پایان فرایند پژوهش ادامه دارد. داشتن استراتژی جستجو  یا راهبرد جستجو برای جستجوی ادبیات موضوع بسیار ضروری و حائزاهمیت است. بدون داشتن درک درست و سازمان یافته‌ای راجع به جستجو در منابع اطلاعاتی، یافتن منابع هسته، اصلی و با کیفیت غیرممکن است و جستجوی شما از جامعیت و مانعیت (دقت) برخوردار نخواهد بود.

استراتژی جستجو (راهبرد جستجو)  چیست؟ Search Strategy

استراتژی جستجو (راهبرد جستجو) ساختارسازمان‌یافته از کلمات کلیدی است که برای جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی یا موتورهای کاوش استفاده می‌شود. استراتژی جستجو مفاهیم اصلی سوال پژوهش شما را به منظور بازیابی نتایج دقیق ترکیب می کند. باید توجه داشته باشید استراتژی جستجو در هر پایگاه‌اطلاعاتی یا موتورکاوشی متفاوت است.

هر پایگاه اطلاعاتی متفاوت عمل می کند ، بنابراین شما باید استراتژی جستجوی خود را برای هر پایگاه‌داده بنویسید. اگر پژوهش شما چندین حوزه مختلف را پوشش می دهد ، باید تعدادی استراتژی جستجوی جداگانه ای ایجاد کنید. استراتژی‌های خود را آزمایش کرده و پس از بررسی نتایج جستجو ، آنها را اصلاح کنید.

برخی ملاحظات قبل از شروع جستجو…

Øآنچه به دنبال آن هستید را مشخص و تعریف کنید. تصمیم بگیرید در کجا جستجو کنید.

Øیک استراتژی جستجو ایجاد کنید.

Øدر طی جستجو استراتژی جستجوی خود را اصلاح کنید.

Ø استراتژی جستجوی خود را برای استفاده در آینده ذخیره کنید.

Ø برای اینکه درباره موضوع، دانش اولیه و بافتی بدست آورید کتاب، مقالات دایره المعارفی و هندبوک‌ها و ویکی‌ها را بخوانید.

فیلم آموزشی:

مراحل ایجاد استراتژی جست‌وجو

در عمل استراتژی جستجو چگونه به نظر می‌رسد؟

  1. سوال پژوهش و مساله پژوهش خود را تعریف و مشخص کنید. برای مثال قرار گرفتن در معرض سیگاری ها بر کودکان مبتلا به آسم چگونه تأثیر می گذارد؟داشتن عزت نفس چه تاثیری بر روابط عاطفی دارد؟
  2. مفاهیم اصلی یا کلیدواژه های اصلی پژوهش خود را با استفاده از مرحله 1 شناسایی و استخراج کنید.
  3. با استفاده از اصطلاحنامه‌ها، دیکشنری‌ها، چکیده و کلیدواژه‌های مقالات مرتبط، مترادف‌ها و کلمات مرتبط با مفاهیم اصلی پژوهش را فهرست کنید. برای مثال دود سیگار ، سیگاری ها ….. کودک نوپا ، کودکان ، کودکان …. آلرژی ، مشکلات تنفسی، شخصیت، احترام به نفس، حفظ منافع شخصی، احترام به خود، شرافت نفس، مناعت طبع،
  4. پایگاه اطلاعاتی و منبع جستجوی مناسب را شناسایی و انتخاب کنید. باید قبل از شروع جستجو، ابزارها و امکانات آنها را بررسی کنید یا راهنمای جستجو را بخوانید.
  5. ترکیب‌های مختلف کلیدواژه‌های استخراج شده را  با فنون متداول جستجو امتحان کنید.
  6. ارزیابی نتایج جستجو و اصلاح و بازنگری استراتژی جستجو

 

Loading