کاربرد اصطلاحنامه‌ها در پژوهش: کارگاه آموزشی
برگزارکننده: انجمن علمی دانشجویی آموزش و پرورش دانشگاه علامه طباطبایی
مدرس: دکتر مریم اسدی
نوشته‌ها
فنون استراتژی جستجو
در این مقاله به شش تکتیک یا فنون استراتژی جستجو اشاره خواهد شد و در ادامه فیلم آموزشی این مقاله را خواهید دید.
جستجو با عبارت دقیق
برای جستجوی دقیق عبارت جستجو از «علامت نقل قول» استفاده کنید .
مثال:
«عزت نفس» “Self esteem”
«آموزش سواد اطلاعاتی» “ Information literacy education”
فایده: کاهش تعداد نتایج و بدست آمدن نتایج مرتبط
استفاده از جستجوهای تقریبی
کوتاه‌سازی واژه‌ها Truncation : برای یافتن تنوع واژه مورد نظر یا اشکال مفرد یا جمع واژه از علامت * استفاده می شود. برای مثال
nutri* اشکال متنوع آنnutrient, nutrition, nutrigenetics
استفاده از نمادها Wildcard: برای فهمیدن تغییرات املایی واژه‌ها و از علامت ؟ $ استفاده می شود. برای مثال
behavior , Behaviour :behave?or
organi?ation : organization organisation
استفاده از جستجوهای مجاورتی
میزان نزدیک بودن دو کلمه را مشخص کنید. فایده: نتایج شما را مرتبط‌تر کند.
به طور کلی هرچه دو کلمه به یکدیگر نزدیکتر باشند، رابطه بین آنها نزدیکتر است. (راهنمای پایگاه اطلاعاتی).
معمولا از ADJ (number)، N (number)
مثال:
In OvidSP databases (like Medline), searching for “physician ADJ3 relationship”
جستجوی تزاروسی یا اصطلاحنامه‌ای
انتخاب کلیدواژه ها از تزاروس پایگاه اطلاعاتی و جستجو با آن فایده: باعث کاهش نتایج جستجو می‌شود.
جستجوی با عملگرهای بولین
استفاده از منطق بولین برای ترکیب عبارت‌های جستجو؛ Boolean operators (AND, OR and NOT) به شما اجازه می‌دهد تا ترکیب‌های مختلف عبارت‌های جستجو یا سرعنوان‌های موضوعی را امتحان کنید.
عملگرهای اصلی بولی عبارتند از: AND, Or, Not
جستجوی استنادی
جستجوی استنادی روشی برای یافتن مقالاتی است که توسط سایر منابع به آنها استناد شده است.
از جستجوی استنادی برای موارد زیر استفاده کنید:
- دریابید که آیا مقالات توسط نویسندگان دیگر استناد شده است یا خیر.
- مقالات جدیدتری را با موضوع مشابه پیدا کنید.
- کشف کنید که چگونه یک ایده یا نوآوری شناخته شده تأیید، اعمال، بهبود، توسعه یا تصحیح شده است.
- کمک کنید تا مرور ادبیات شما جامع تر شود.
پایگاه هایی که با آنها می توانید جستجوی استنادی انجام دهید:
OvidSP databases
Google Scholar
Web of Science
Scopus
فیلم آموزشی:
https://info-consulting.ir/keywords/
اصطلاحنامه‌ها: ابزار یافتن کلیدواژه‌ها
مفاهیم اصلی یا کلیدواژه‌های اصلی پژوهش خود را با استفاده از سوال یا مساله پژوهش شناسایی و استخراج می‌کنید. باید فهرستی از کلمه‌ها و عبارت‌ها برای هر یک از مفاهیم اصلی داشته باشید. برای مثال:
Information seeking behavior
Information seeking theory
Information seeking strategies
Information seeking model
Information seeking behavior theory
Information seeking anxiety
Information seeking activities
Information seeking audience
می توانید با استفاده از نرم‌افزارهای نقشه ذهنی مثل (Xmind، MindGenius، iMindMap) یا با کاغذ و قلم نقشه‌ای از کلیدواژه‌های خود ترسیم کنید.
از چه ابزارهایی برای یافتن کلیدواژه‌های مرتبط و مترادف استفاده کنیم؟
- اصطلاحنامه ها، سرعنوان های موضوعی و دیکشنری های تخصصی
- جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی و استفاده از بخش گروه بندی نتایج جستجو
- بررسی کلیدواژه ها و چکیده های مقالات مرتبط بازیابی شده
- جستجو در موتورهای کاوش مانند Google Scholar
- استفاده از وبگاه های پیشنهاد کلیدواژه
تعریف اصطلاحنامه‌ها، سرعنوان‌های موضوعی و دیکشنری‌های تخصصی
اصطلاحنامه (Thesaurus) و سرعنوان موضوعی (Subject heading) روابط معنایی اصطلاحات را نشان می‌دهند و واژگان کنترل شده‌ای هستند. پایگاه‌های اطلاعاتی یا کتابداران از آنها برای توصیف موضوع منابع اطلاعاتی استفاده می‌کنند. در حالی‌که واژه نامه‌ها یا دیکشنری‌ها، فقط معانی واژه‌ها را بیان می‌کنند.
ویژگی خوب اصطلاحنامه‌ها نمایش درختی یا ساختار سلسله مراتبی کلیدواژه‌هاست. آنها شامل کلیدواژه مرجع یا پذیرفته شده، مترادف‌ها، واژه‌های مرتبط، واژه‌های اعم، واژه‌های اخص است.
فایده استفاده از سرعنوان موضوعی و اصطلاحنامه‌های مناسب
- باعث بسط جستجو شده و به شما کمک می کند تا نتایج بیشتری درباره موضوع خود بیابید.
- کلیدواژه های استاندارد و مرجع را پیدا کنید.
- مقالات را با توجه به موضوع خود پیدا کنید، حتی اگر مقاله از کلمات کلیدی انتخابی شما استفاده نکند.
سرعنوان موضوعی و اصطلاحنامه‌ها بین پایگاه‌های داده (لاتین) متفاوت است، بنابراین برای یافتن آنها، باید هر پایگاه را جداگانه بررسی کرد. برای مثال
(Mesh)Medline، Ebsco، Library of Congress Subject Headings
در ادامه در قالب فیلم آموزشی اصطلاحنامه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و نیز جستجوی اصطلاحنامه‌ای برای نمونه در چند پایگاه را بیان خواهیم کرد.
فیلم آموزشی معرفی اصطلاحنامه‌ها
———-
فیلم آموزشی اصطلاحنامه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
فیلم آموزشی جستجوی تزاروسی در چند پایگاه
https://info-consulting.ir/keywords/
درباره اطلاع‌یاری
اطلاع‌یاری محملی است برای آموزش سواد اطلاعاتی و مهارتهای پژوهشگری. هدف و رسالت اطلاع‌یاری تسهیلگری است و مجهز کردن شما به سلاح سواد اطلاعاتی و پژوهشگری است. تلاش می‌شود خدمتی مستمر در راستای کسب اطلاعات باکیفیت و پاسخ به نیازهای اطلاعاتی شما فراهم شود.
شبکه های اجتماعی
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
