نوشته‌ها

بیانیه ایفلا درباره کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی

/0 دیدگاه /در , /توسط

پذیرش هوش مصنوعی (از این پس به عنوان “AI” نامیده می شود) و یادگیری ماشین در بخش خصوصی و عمومی به سرعت در حال رشد است. این بیانیه خط‌‌مشی به منظور تشریح ملاحظات کلیدی برای استفاده از این فناوری‌ها در بخش کتابخانه و پیشنهاد نقش‌هایی است که کتابخانه‌ها باید در جامعه‌ای با ادغام هوش مصنوعی تلاش کنند، افزایش دهند.

فناوری‌های هوش مصنوعی می‌توانند عمیقاً دگرگون‌کننده باشند و از قدرت آن‌ها برای رفاه عمومی و نوآوری استفاده شود. با آمادگی لازم – و در نظر گرفتن نگرانی‌ها و محدودیت‌های اخلاقی فعلی – کتابخانه‌ها می‌توانند مسئولانه از فناوری‌های هوش مصنوعی برای پیشبرد مأموریت اجتماعی خود استفاده کنند.

هوش مصنوعی در کتابخانه: ادغام فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در کارهای روزمره.

همانطور که فناوری هوش مصنوعی در حال تکامل است، تعدادی از برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (ML) ممکن است خدمات و عملکردهای جدیدی را به کتابخانه ها معرفی کنند. برای مثال، فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند کتابخانه‌ها را قادر به بهبود تشخیص نوری نویسه‌های متن یا ایجاد کاربردهای جدید برای مجموعه‌های کتابخانه‌ای قابل خواندن با ماشین (به عنوان مثال طبقه بندی یا کشف) – چه برای خود کتابخانه، چه کاربر یا پژوهشگران شود.

به طور مشابه، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند این قابلیت را داشته باشند که ابعاد و رویکردهای جدیدی به فرآیندهای مدیریت دانش در کتابخانه‌ها به ویژه سازمان‌دهی، ذخیره‌سازی و ادغام دانش اضافه کنند. هوش مصنوعی ممکن است بتواند ابعاد جدیدی را برای ارائه خدمات در صورت همراه شدن با روباتیک ارائه دهد. در حالی که مواردی وجود دارد که ممکن است از هوش مصنوعی برای خودکارسازی برخی از خدمات موجود کتابخانه (در برنامه‌های هوش مصنوعی مانند ربات‌های گفتگو یا ابزارهای جستجو و کشف) استفاده شود، باید مراقب بود که از تأثیرات منفی بر کیفیت خدمات و کارکنان جلوگیری شود (همانطور که در پیوست یک توضیح داده شده است).

برای مثال، کتابخانه‌ها و انجمن‌های کتابداری می‌توانند با محققان و توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی تعامل داشته باشند تا برنامه‌هایی را به‌طور خاص برای استفاده در کتابخانه و/یا در پاسخ به نیازهای کاربر ایجاد کنند، از جمله با ایجاد خدمات قابل دسترس که قبلاً امکان‌پذیر نبوده است.

استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها باید تابع استانداردهای اخلاقی روشن باشد، مانند استانداردهایی که در آیین‌نامه اخلاقی ایفلا برای کتابداران و سایر کارکنان اطلاعاتی بیان شده است. به عنوان مثال، برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی که به جمع‌آوری داده‌های گسترده – مانند نرم‌افزار تحلیل رفتار برای ارزیابی عملکرد – متکی هستند، نباید گزینه‌های حریم خصوصی کاربران یا ملاحظات حقوقی را نادیده بگیرند (مشخصات بیشتر در پیوست یک)

کتابخانه‌ها می‌توانند به کاربران درباره هوش مصنوعی آموزش دهند و به آنها کمک کنند در جامعه‌ای که از هوش مصنوعی بیشتر استفاده می‌کند، پیشرفت کنند.

تعداد فزاینده‌ای از ابتکارات دولت‌ها و سازمان‌های مدنی با هدف آموزش عموم درباره هوش مصنوعی و پیامدهای اجتماعی استفاده از آن است. کتابخانه‌ها منبع معتمد و معتبری از دانش هستند و می‌توانند به گسترش این تلاش‌ها به جوامع خود کمک کنند.

امروزه، بسیاری از کتابخانه‌ها برای کمک به مشتریان خود کار می‌کنند تا شایستگی‌های سواد دیجیتال شامل توانایی استفاده معنادار از فناوری، از مهارت‌های اولیه فناوری اطلاعات تا توانایی‌های خلاقانه – ایمن، اخلاقی و قانونی را توسعه دهند. این تلاش‌ها را می‌توان برای ارتقای سواد الگوریتمی گسترش داد – درک اینکه چگونه الگوریتم‌ها و سایر فرآیندهای دیجیتال بر نحوه دسترسی و دریافت اطلاعات کاربران تأثیر می‌گذارند.

برای مثال، کتابخانه‌های عمومی می‌توانند موقعیت مناسبی برای ارائه چنین آموزش‌هایی به عموم مردم داشته باشند (پیوست2)، اما این امر می‌تواند به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در زمان و منابع و همچنین ارتقای مهارت از سوی کتابداران نیاز داشته باشد. بنابراین، کتابداران باید در این تلاش‌ها حمایت شوند – و همچنین می‌توانند با سایر سازمان‌ها یا بخش‌ها برای کمک به ارائه آموزش الگوریتمی و سواد دیجیتالی شریک شوند (بیشتر در پیوست2 توضیح داده شده است).

کتابخانه‌ها همچنین می‌توانند با کمک به کاربران خود در درک هوش مصنوعی، آنها را قادر سازند تا در بحث‌های خط‌مشی درباره معنای استفاده از هوش مصنوعی «به‌خوبی» شرکت کنند و اینکه کدام موارد استفاده برای عموم اخلاقی و مطلوب است.

به طور گسترده‌تر، کتابخانه‌ها می‌توانند نقشی در کمک به کاربران خود برای سازگاری با برخی از تغییرات احتمالی در بازار کار ناشی از هوش مصنوعی ایفا کنند. یادگیری مادام‌العمر این پتانسیل را دارد که نقش مهمی در کمک به افراد در مدیریت تغییر نیازمندی‌های مهارتی یا انتقال شغلی ایفا کند. ابزارها و خدماتی که کتابخانه‌ها ارائه می‌کنند می‌توانند فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر عادلانه، به‌ویژه برای جمعیت‌های آسیب‌پذیر یا به حاشیه رانده شده را فراهم کنند. برای مثال، کلاس‌های رایگان سواد دیجیتال و مهارت‌های فناوری اطلاعات که بسیاری از کتابخانه‌ها ارائه می‌دهند، ممکن است اهمیت فزاینده‌ای پیدا کنند، زیرا این مهارت‌ها بیش از هر زمان دیگری بر قابلیت استخدام تأثیر می‌گذارند.

سواد هوش مصنوعی

کتابخانه‌ها می‌توانند از پژوهش‌های هوش مصنوعی با کیفیت بالا و اخلاقی پشتیبانی کنند.

بسیاری از نگرانی‌های اخلاقی و فراگیر فعلی مرتبط با پژوهش‌ها و برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی از داده‌های آموزشی ناقص، نادرست یا مغرضانه (“زباله در داخل، زباله بیرون”) ناشی می‌شوند. کتابداران آموزش دیده می توانند تخصص خود را در زمینه ذخیره‌سازی داده‌ها و صدور مجوز، ارزیابی کیفیت داده‌ها، و ذخیره‌سازی اطلاعات ایمن و اخلاقی برای کمک به محققان برای رفع برخی از نگرانی‌های مربوط به داده‌ها به کار گیرند.

کتابخانه‌ها همچنین می‌توانند از پژوهش و توسعه اخلاقی هوش مصنوعی از طریق گزینه‌های انتخابی خود پشتیبانی کنند: فناوری‌های هوش مصنوعی را خریداری کنید که استانداردهای اخلاقی برای حفظ حریم خصوصی و فراگیر بودن را رعایت می‌کنند. این امر هم اعتماد کاربران را به کتابخانه ها تایید می‌کند و هم با افزایش تقاضا برای فناوری های هوش مصنوعی اخلاقی، پیامی را به حوزه پژوهش‌های هوش مصنوعی ارسال می‌کند.

کتابخانه‌ها برای سازگاری موفقیت‌آمیز به چه چیزی نیاز دارند؟

ماهیت دگرگون‌کننده هوش مصنوعی به این معناست که کتابخانه‌ها باید در موقعیتی باشند که بتوانند از منابع جدیدبه عنوان تغییرات چشم‌انداز فناوری استفاده کنند و خدمات خود را مطابق با نیازهای متغیر جامعه تنظیم کنند.

برای این منظور، کتابداران ممکن است با آگاهی بیشتر از چشم انداز فناوری بهره مند شوند. از آنجایی که هوش مصنوعی می تواند به طور قابل توجهی به اشتغال در این بخش تغییر شکل دهد، ممکن است برای سازگاری با تغییرات احتمالی در نقش‌هایشان در محل کار، به آموزش نیز نیاز داشته باشند. قابل توجه است که کتابخانه‌ها در بخش‌های مختلف ممکن است به‌طور متفاوتی تحت تأثیر قرار گیرند – برای مثال، کتابخانه‌های دولتی، حقوقی و سایر کتابخانه‌های تخصصی ممکن است بیشتر بر ارائه خدمات مبتنی بر دانش متمرکز شوند.

کتابخانه‌ها باید قوانین، زیرساخت‌ها و فناوری لازم را داشته باشند تا بتوانند هوش مصنوعی را بپذیرند و از آن استفاده کنند. استثناهای متن و داده‌کاوی تحت چارچوب کپی‌رایت برای اجازه دادن به کتابخانه ها برای ادامه انجام ماموریت خود و مشارکت فعال در جامعه هوش مصنوعی بسیار مهم است.

توصیه‌ها

بر اساس موارد فوق، ایفلا توصیه‌های زیر را به دولت‌ها، کتابخانه‌ها و انجمن‌های کتابداری ارائه می‌کند:

دولت ها (و سازمان های بین دولتی، در صورت لزوم) باید:

  • – استثناهای متن و داده کاوی را در چارچوب های کپی رایت لحاظ کنید
  • – اطمینان حاصل کنید که کتابخانه‌ها یا شبکه‌های کتابخانه‌ای زیرساخت‌ها و فن‌آوری‌های لازم را برای سازگاری و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی دارند.
  • – اطمینان حاصل کنید که هر مقررات مربوط به هوش مصنوعی از اصول حریم خصوصی یا برابری محافظت می کند، و اجازه می دهد تا تلاش هایی انجام شود که از اهداف نوآوری و منافع عمومی حمایت می کند.
  • – اطمینان حاصل شود که کتابخانه ها در توسعه و اجرای برنامه ها و استراتژی های هوش مصنوعی بین بخشی گنجانده شده اند.

انجمن‌های کتابداری و مربیان آموزش کتابخانه باید:

  • – به کتابداران کمک کنید تا تأثیر هوش مصنوعی و ارتباط آن با اصول اخلاقی و حریم خصوصی را درک کنند. مربیان آموزش کتابخانه‌ای باید اطمینان حاصل کنند که کتابداران می‌توانند مهارت‌ها و شایستگی‌های دیجیتالی مناسب را توسعه دهند.
  • – از کتابخانه‌ها برای ایفای نقش بزرگ‌تری در تکامل سیستم آموزشی دفاع کنید، زیرا آنها با تغییرات بازار کار که هوش مصنوعی می‌تواند ایجاد کند، سازگار می‌شوند.
  • -با محققان و توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی تعامل کنید تا برنامه هایی را برای استفاده از کتابخانه توسعه دهند که با استانداردهای اخلاقی و حریم خصوصی مطابقت داشته باشد و به طور خاص نیازهای کتابخانه و کاربران کتابخانه را برطرف کند.
  • – به عنوان انجمنی برای تبادل بهترین شیوه‌ها در مورد استفاده اخلاقی از فناوری‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها عمل کنید.

کتابخانه‌ها باید در صورت امکان و مناسب:

  • – به مشتریان خود کمک کنید تا سوادهای دیجیتالی را توسعه دهند که شامل درک نحوه عملکرد هوش مصنوعی و الگوریتم‌ها و سوالات مربوط به حریم خصوصی و اخلاقی است.
  • – به تمرکز تلاش‌ها بر تسهیل یادگیری مادام‌العمر و در صورت امکان، ارائه خدمات به بیکاران ادامه دهید.
  • – اطمینان حاصل شود که هرگونه استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها باید تابع استانداردهای اخلاقی واضح باشد و از حقوق کاربران آنها محافظت کند.
  • – فناوری‌هایی را تهیه کنید که به الزامات حقوقی و اخلاقی حریم خصوصی و دسترسی پایبند باشند.

هوش مصنوعی:کتابخانه‌ها در خط مقدم هوش مصنوعی

Loading

هوش مصنوعی:کتابخانه‌ها در خط مقدم هوش مصنوعی

/0 دیدگاه /در , /توسط

چکیده

متن زیر مربوط به پیوست سوم بیانیه ایفلا درباره کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی ( IFLA Statement on Libraries and Artificial Intelligence) است. هوش مصنوعی در بسیاری از جنبه‌های جامعه، از جمله روش کار افراد و دسترسی به اطلاعات، ظرفیت تحول‌آفرینی دارد. برای کتابخانه‌ها مهم است که سازگار شوند تا بتوانند از راه‌حل‌های فن‌آوری جدید استفاده کنند و خدمات خود را برای برآوردن نیازهای متغیر جامعه تطبیق دهند. بیانیه ایفلا نقش‌های کلیدی کتابخانه‌ها را در جامعه‌ای که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، مشخص کرده است. و در سرتاسر جهان، برخی از کتابخانه‌ها و سازمان‌های کتابخانه‌ای در حال حاضر مشغول افزایش آگاهی و سواد هوش مصنوعی، توسعه و کار با هوش مصنوعی، و شرکت در بحث‌های پیرامون تأثیر آن بر بخش کتابخانه و فراتر از آن هستند. هدف این پیوست برجسته کردن برخی از تلاش‌های کتابخانه‌هایی است که تا به امروز انجام شده است.

ترجمه این پیوست توسط  دکتر مریم اسدی انجام شده است.

بخش 1 – تأمل در نقش کتابخانه‌ها در دنیای هوش مصنوعی

فوروم ملی 2018 که توسط فدراسیون انجمن‌های کتابخانه‌های کانادا (CFLA-FCAB) سازماندهی شد، پیامدهای هوش مصنوعی را برای بخش کتابخانه و فراتر از آن بررسی کرد. شرکت‌کنندگان در مورد اینکه چگونه کتابخانه‌ها می‌توانند به اطمینان از تأثیر مثبت هوش مصنوعی بر جامعه کمک کنند، و اینکه چگونه CFLA-FCAB می‌تواند از آنها حمایت کند و برای دستیابی به این هدف با شرکا همکاری کند، بحث کردند. به‌عنوان مثال بحث‌ها، به اهمیت مجهز کردن کارکنان کتابخانه و دانشجویان علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی به درک اولیه از هوش مصنوعی و به نقشی که کتابخانه‌ها می‌توانند در آموزش عموم مردم درباره هوش مصنوعی ایفا کنند، اشاره کردند.

ملاحظات مشابهی ابتکار شورای کتابخانه‌های شهری را برای پیشبرد نقش کتابخانه‌ها در آمریکای شمالی در ارتقای شهروندی دیجیتال و حکمرانی عادلانه داده‌ها در عصر هوش مصنوعی هدایت کرده است. به عنوان اولین گام، کارگروهی تشکیل شد تا بررسی کند که چگونه کتابخانه‌ها می‌توانند برای به حداکثر رساندن مزایای بالقوه اجتماعی و به حداقل رساندن خطرات هوش مصنوعی همکاری کنند.

گام‌های بعدی که توسط شورای کتابخانه‌های شهری مشخص شده است شامل توسعه تعاریف و چارچوب‌های هوش مصنوعی است که نقش کتابخانه‌ها را در ارتقای دسترسی عادلانه به اطلاعات و آموزش در هوش مصنوعی، تسهیل تبادل شیوه‌ها و بینش‌های خوب و موارد دیگر ارتقا می‌دهد. فعالیت‌های اخیر شورای کتابخانه‌های شهری، برای مثال شامل، میزبانی یک وبینار است که بر نقش کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان مربی در مواجهه با هوش مصنوعی، با عنوان «هوش مصنوعی، سواد الگوریتمی و نقش‌های کتابخانه‌ها» تمرکز دارد. و میزبانی یک فوروم در زمینه هوش مصنوعی و شهروندی دیجیتال.

بخش 2 – کتابخانه‌ها و سواد هوش مصنوعی

در هلند، کتابخانه‌های عمومی این فرصت را دارند که با حمایت طرح ملی دوره هوش مصنوعی، سواد هوش مصنوعی را بالا ببرند. سازمان‌های هلندی AI for Good Netherlands، Elephant Road و مرکز نوآوری برای هوش مصنوعی یک دوره آموزشی گسترده آنلاین را برای کمک به عموم مردم برای درک بهتر هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند، با مشارکت کتابخانه‌ها، ترویج دوره و کمک به افراد بیشتری برای شرکت در آن. به عنوان مثال، زمانی که نسخه Junior MOOC در سپتامبر 2019 معرفی شد، 16 کتابخانه در سراسر کشور در راه اندازی آن شرکت کردند و کلاس هایی را برای عموم برای شرکت در دوره آنلاین برگزار کردند.

فدراسیون انجمن‌های کتابخانه‌های کانادا، کتابخانه دانشگاه رایرسون و کتابخانه عمومی تورنتو، اخیراً پروژه هوش مصنوعی برای همه کانادا را راه اندازی کرده‌اند – پروژه‌ای با هدف توسعه یک برنامه هوش مصنوعی و سواد الگوریتمی که می‌تواند در کتابخانه‌های عمومی سراسر کانادا اجرا شود.

کتابخانه‌های شخصی نیز طرح‌های سواد و افزایش آگاهی را اجرا می‌کنند. برای مثال، کتابخانه عمومی تورنتو، یک حلقه یادگیری برای افرادی که نسخه بین‌المللی فنلاندی عناصر AI MOOC را دنبال می‌کنند، ارائه می‌کند. چکیده‌ای از شورای کتابخانه‌های شهری، سایر ابتکارات یادگیری را با تمرکز بر هوش مصنوعی در کتابخانه‌های عمومی در آمریکای شمالی برجسته می‌کند. به عنوان مثال، اینها شامل برنامه‌های بحث و گفتگو در مورد آگاهی هوش مصنوعی و شهروندی دیجیتال در کتابخانه عمومی میامی-داد و کتابخانه عمومی دی سی است.

کتابخانه عمومی فریسکو در ایالات متحده، در کنار دوره‌های آموزشی هوش مصنوعی، کیت‌های سازنده هوش مصنوعی را ارائه می‌دهد. برمبنای کیت Google AIY Voice Project، یک کیت سازنده هوش مصنوعی کتابخانه‌ای حاوی یک بلندگوی «هوشمند» (جعبه‌ای با رایانه سطح پایه Raspberry Pie و یک بلندگوی کوچک) و یک کتاب آموزشی است. کاربران کتابخانه می‌توانند این کیت را بررسی کنند و یاد بگیرند که چگونه دستگاه را برای درک دستورات صوتی، با استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون، کدنویسی کنند.

بخش 3 – هوش مصنوعی در کتابخانه

از «باغ‌وحش‌های حیوانات خانگی» که به کاربران اجازه می‌دهد با فناوری‌های جدید آشنا شوند تا ارائه خدمات روزمره، فناوری‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌های سراسر جهان برای اهداف گسترده‌ای استفاده می‌شوند. برخی از این فناوری ها – به ویژه آنهایی که در حوزه مدیریت دانش فعالیت می‌کنند – از سوی خود کتابخانه‌ها توسعه یافته‌اند.

برای مثال، کتابخانه ملی نروژ با استفاده از یادگیری ماشینی خودکارسازی طبقه‌بندی اعشاری دیویی را آزمایش کرده است. به ویژه، کتابخانه به اهمیت نبود سوگیری در هنگام معرفی اسناد اضافی در مجموعه داده‌های خود اشاره کرده است.

همچنین نمونه‌هایی از کتابخانه‌های دانشگاهی وجود دارد که در راه‌اندازی برنامه‌های هوش مصنوعی یا با واحدهای دیگر همکاری می‌کنند. استودیوی هوش مصنوعی کتابخانه دانشگاه استنفورد در حال توسعه پروژه‌هایی برای بررسی کاربرد هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها برای پردازش اطلاعات داخلی و کشف و تحلیل مجموعه کتابخانه‌ها است. دانشگاه رودآیلند یک آزمایشگاه هوش مصنوعی را در کتابخانه دانشگاه راه اندازی کرد و بر گشودگی آن برای کارکنان و دانشجویان و همچنین جامعه تحقیقاتی گسترده‌تر رودآیلند تأکید کرد. هملت، یک سیستم مجهز به شبکه عصبی، یک رابط‌کاربری کشف کتابخانه تجربی برای مجموعه پایان‌نامه‌های MIT است.

مرکز بورس‌های دیجیتالی کتابخانه‌های دانشگاه سینسیناتی در برنامه‌های کاربردی یادگیری ماشین تخصص دارد. به عنوان مثال، نمونه‌هایی از کار آنها شامل تحلیل شبکه توییتر جنبش‌های عدالت اجتماعی است.

کتابخانه مرکزی هلسینکی Oodi، یک برنامه تلفن همراه مجهز به هوش مصنوعی را برای کاربران کتابخانه معرفی کرده است که برای ارائه پیشنهادهای مطالعه و کمک به کشف مجموعه کتابخانه طراحی شده است. نکته مهم این است که در ابتدای پروژه در سال 2018، تصمیم گرفته شد که اطلاعات شخصی کاربران جمع‌آوری نشود. در سراسر جهان، کتابخانه‌ها شروع به استفاده از ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی برای مقاصد مختلف، از پاسخ به سؤالات راهنما گرفته تا نقش همراهی در مطالعه، کرده‌اند.

Loading

سواد هوش مصنوعی

/0 دیدگاه /در , /توسط

چکیده

متن زیر مربوط به پیوست دوم بیانیه ایفلا درباره کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی ( IFLA Statement on Libraries and Artificial Intelligence) است. در این پیوست به سواد هوش مصنوعی پرداخته است. در این بیانیه به اهمیت آگاهی عمومی و ظرفیت‌سازی راجع به هوش مصنوعی در بین مردم جامعه و به درک تأثیرات اجتماعی بالقوه هوش مصنوعی، به ویژه در زمینه حقوق بشر تاکید شده است. سواد هوش مصنوعی را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از مهارت‌ها تعریف کرد که درک کامل هوش مصنوعی را از طریق سه محور مهم ممکن می‌کند: یادگیری در مورد هوش مصنوعی، یادگیری در مورد نحوه عملکرد هوش مصنوعی، و یادگیری مادام‌العمر با هوش مصنوعی (Long & Magerko, 2020؛ Miao et al., 2021).

ترجمه این پیوست توسط  دکتر مریم اسدی انجام شده است.

پیوست دوم: سواد هوش مصنوعی

برای استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی برای ارتقای توسعه فراگیر، مهم است که اطمینان حاصل شود که همه مهارت‌ها و شایستگی‌های لازم برای انتخاب معنادار در استفاده از هوش مصنوعی وجود دارد و از برنامه‌های هوش مصنوعی هم در قلمرو عمومی و هم در قلمرو خصوصی بهره‌مند می‌‌شوند (و آسیب نمی‌بینند).

به همین دلیل است که چندین چارچوب و اسناد سیاستی حکمرانی هوش مصنوعی – به ویژه آنهایی که بر اخلاق و حقوق بشر تمرکز دارند – به نیاز به آگاهی و ظرفیت‌سازی عمومی اشاره می‌کنند. برای مثال، بندهایی درباره آگاهی و سواد هوش مصنوعی در توصیه‌های شورای اروپایی درباره «رمزگشایی هوش مصنوعی: ده گام برای حفاظت از حقوق بشر» و در یک مجموعه استاندارد پیشنهاد شده توسط کارگروه گسترده اخلاق دانش علمی و فناوری (COMEST) کمیسیون جهانی یونسکو در زمینه اخلاق هوش مصنوعی گنجانده شده است.

همچنین اهمیت آگاهی عمومی در بیانیه وزرای نوآوری G7 تاکید شده است و توصیه شورای OECD درباره هوش مصنوعی شامل توصیه‌ای برای دولت‌ها برای کمک به تجهیز مردم به مهارت‌های لازم برای تعامل، استفاده و کار با هوش مصنوعی است. به طور مشابه، بیانیه بخش IEEE در مورد هوش مصنوعی به اهمیت سواد هوش مصنوعی برای عموم مردم و همچنین اطلاع‌رسانی و مشارکت دادن مردم در گفتمان و تصمیم‌گیری خط‌مشی‌های هوش مصنوعی اشاره می‌کند.

«سواد هوش مصنوعی» به چه معناست؟

در کنار سواد دیجیتال و مهارت‌های اولیه فناوری اطلاعات و ارتباطات، «سواد هوش مصنوعی» معمولاً با درک ابتدایی از نحوه عملکرد هوش مصنوعی و یادگیری ماشین شروع می‌شود، چه کاری می‌توانند انجام دهند و چه کاری نمی‌توانند انجام دهند. برای نمونه از آنچه که سواد هوش مصنوعی می‌تواند پوشش دهد، می‌توان به “عناصر هوش مصنوعی” نگاهی انداخت، یک دوره آموزشی گسترده باز آنلاین که توسط یک مشاور فناوری رکتوr و دانشگاه هلسینکی توسعه یافته است.

هدف موک( MOOC ) کمک به افراد غیرمتخصص است تا درک اولیه‌ای از هوش مصنوعی داشته باشند. این دوره موضوعاتی مانند تعریف هوش مصنوعی، جستجو و حل مسئله، قضیه بیز، احتمالات و کاربرد آنها در هوش مصنوعی، انواع یادگیری ماشین، طبقه‌بندی و رگرسیون در ML، مبانی شبکه‌های عصبی، و مفاهیم اجتماعی هوش مصنوعی را پوشش می‌دهد.

نکته بعدی دومین عنصر کلیدی سواد هوش مصنوعی را برجسته می‌کند – درک تأثیرات بالقوه هوش مصنوعی، به ویژه در حوزه حقوق بشر. به عنوان مثال این می‌تواند، آگاهی از خطرات تبعیض‌آمیز هوش مصنوعی باشد. به طور گسترده‌تر، آن شامل درک چگونگی اعمال اصولی مانند شفافیت، توضیح‌پذیری و عدالت در کاربرد هوش مصنوعی و چرایی اهمیت آنها می‌شود.

سوم، عموم مردم می‌توانند از آموزش درباره مدیریت داده‌های شخصی بهره‌مند شوند. این شامل آگاهی و سواد در رابطه با مسائل حریم خصوصی و همچنین درک نحوه استفاده از داده‌های شخصی در فرآیندهای تصمیم‌گیری هوش مصنوعی است.

در نهایت، درهم تنیدگی رو به رشد هوش مصنوعی در جامعه، سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (MIL) را به یک قابلیت مهم فزاینده برای عموم مردم تبدیل می‌کند. هوش مصنوعی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر نحوه دسترسی افراد به اطلاعات – از نتایج جستجوی شخصی‌شده و مدیریت محتوا، تا محتوای تولید شده توسط (یا با کمک) هوش مصنوعی، تا تعدیل محتوای مبتنی بر هوش مصنوعی داشته باشد. سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی می‌تواند این اطمینان را دهد که مردم قادر به هدایت و تفکر انتقادی در زمینه اطلاعات با واسطه هوش مصنوعی هستند – و به طورکلی، درگیری‌شان با هوش مصنوعی را درک کنند.

این قابلیت در چند چارچوب دیگر اشاره شده، حتی اگر از اصطلاحات مختلفی استفاده شده است. برای مثال، مطالعه مقدماتی COMEST، سواد هوش مصنوعی را در بافت‌های آموزشی و دانشی به عنوان مهارتی توصیف می‌کند که تفکر انتقادی درباره نقشی را ممکن می‌سازد که سیستم‌های رایانه‌ای هوشمند در «تشخیص نیازهای اطلاعاتی، انتخاب، تفسیر، ذخیره‌سازی و نمایش داده‌ها[اطلاعات] » ایفا می‌کنند. به طور مشابه، یک مقاله کاربردی در مورد هوش مصنوعی در آموزش توسط یونسکو، سواد اطلاعاتی و داده‌ای را به‌عنوان شایستگی‌های دیجیتالی مهمی شناسایی می‌کند که ممکن است یادگیرندگان برای «آمادگی برای هوش مصنوعی» به کسب آن نیاز داشته باشند. این دو شایستگی مستلزم «مرور، جستجو، فیلتر کردن، […] ارزیابی، [و] مدیریت داده‌ها، اطلاعات و محتوای دیجیتال» است.

عناصر سواد هوش مصنوعی

به طور خلاصه، سواد هوش مصنوعی را می توان به عنوان عناصر زیر در نظر گرفت:

  • – درک اساسی از نحوه عملکرد هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، منطق زیربنایی و محدودیت‌های آنها.
  • – درک تأثیرات اجتماعی بالقوه هوش مصنوعی، به ویژه در زمینه حقوق بشر.
  • – مهارت‌های مدیریت داده های شخصی؛
  • – سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی.

چرا برای عموم مردم داشتن سواد هوش مصنوعی مهم است؟

برای شروع، سواد و آگاهی از هوش مصنوعی برای تقویت مشارکت آگاهانه عمومی در گفت‌وگوهایی درباره خط‌مشی و تصمیم‌گیری در رابطه با هوش مصنوعی بسیار مهم است. دوم، می تواند شفافیت را تشویق کند، تقاضا برای پاسخگویی ایجاد کند، و تعامل مهم با تصمیمات هوش مصنوعی، از جمله توانایی به چالش کشیدن آنها در صورت لزوم را ایجاد کند.  در نهایت، برخی اسناد بر شایستگی‌ها و مهارت‌های مجدد موردنیاز برای کمک به آماده‌سازی کارکنان برای انتقال احتمالی در بازار کار تأکید می‌کنند. به عنوان حوزه‌ای برای رشد احتمالی در آینده، توسعه سطح سواد هوش مصنوعی می‌تواند حداقل سنگ بنایی به سمت مشاغل برای برخی باشد.

تقویت سواد هوش مصنوعی در میان مردم مستلزم آموزش هماهنگ و تلاش‌های آگاهی‌افزایی است و چندین سند خط‌مشی به نقش موسسات و برنامه‌های آموزشی رسمی اشاره می‌کنند. با این حال، همانطور که در «سیاست‌ها و توصیه‌های سرمایه‌گذاری برای هوش مصنوعی قابل اعتماد» تأکید شده است، بسیار مهم است که طرح‌های سواد هوش مصنوعی برای همه قابل دسترسی باشد. شکاف های دیجیتالی یا سایر موانع احتمالی مانند سن، مهارت‌ها یا درآمد نباید مانع از بهره‌مندی گروه‌های آسیب‌پذیرتر یا کمتر برخوردار از چنین طرح‌هایی شود.

کتابخانه‌ها تجربه گسترده‌ای در ارائه فرصت‌های یادگیری غیررسمی دارند. از مهارت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ای سی تی) گرفته تا علوم، فناوری، مهندسی و پزشکی تا سوادآموزی، آنها الگویی برای آموزش ارائه داده‌اند که می‌تواند به گروه‌های آسیب‌پذیر، محروم یا به حاشیه رانده‌ شده برسد. آنها می‌توانند این الگو را برای ظرفیت‌سازی عناصر کلیدی سواد هوش مصنوعی که در بالا ذکر شد، گسترش دهند.

برای مثال، مطالعه‌ای اخیر توسط Project Information Literacy، نحوه هدایت و ارزیابی چشم‌اندازهای اطلاعاتی الگوریتم محور خود را، به ویژه از زاویه اطلاعات و سواد الگوریتمی، مورد بررسی قرار داد. این مطالعه مجموعه‌ای از توصیه‌ها را برای کتابخانه‌ها، در میان سایر ذینفعان کلیدی، درباره چگونگی ارتقای آگاهی و سواد و تلاش برای سواد اطلاعاتی پیشنهاد می‌کند. برای مثال، اینها شامل استفاده از رویکردهای یادگیری همتا به همتا، تشکیل جوامع علاقه‌مند اساتید دانشگاه و گروه های متخصص، کمک به ادغام سواد الگوریتمی در دوره‌ها و برنامه های درسی موجود و موارد دیگر است.

برخی از کتابخانه‌ها در حال حاضر شروع به کشف این نقش کرده‌اند و فرصت‌های یادگیری هوش مصنوعی را ارائه می‌کنند، همانطور که در پیوست 3 توضیح داده شده است. با تکیه بر این مثال‌ها و موارد دیگر، کتابخانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در حصول اطمینان از اینکه طرح‌های سواد هوش مصنوعی اساساً فراگیر و در دسترس همگان قرار گیرد، ایفا کنند.

Loading

قابلیت ‌هوش مصنوعی در کتابخانه دانشگاهی

/0 دیدگاه /در , /توسط

یادداشت کوتاه

قابلیت ‌هوش مصنوعی در کتابخانه دانشگاهی

دکتر مریم اسدی

هوش مصنوعی (AI) این قابلیت را دارد که شیوه فعالیت کتابخانه‌های دانشگاهی و خدمات‌رسانی به کاربران خود را متحول کند. نظام‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند به وظایفی مانند فهرست‌نویسی، مدیریت مجموعه، و خدمات مرجع کمک کنند و کتابداران را آزاد بگذارند تا بر مسئولیت‌های سطح بالایی مانند آموزش سواد اطلاعاتی و کمک پژوهشی تمرکز کنند.
یکی از روش‌هایی که در حال حاضر از هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی استفاده می‌شود، پیاده‌سازی ربات‌های گفتگو یا چت‌بات‌ها است. این دستیاران مجازی می‌توانند در طیف وسیعی از وظایف کتابداری، از پاسخ‌دادن به سؤالات مرجع پایه‌ای تا جستجو در فهرست پیوسته کتابخانه، به کاربران کمک کنند. ربات‌های گفتگو می‌توانند در طول هفته و 24 ساعته در دسترس کاربران قرار داشته باشند، به این معنی که کاربران می‌توانند حتی در خارج از ساعات اداری کتابخانه از کمک آنها استفاده کنند. علاوه بر این، ربات‌های گفتگو می‌توانند چندین تعامل با کاربر را به طور هم‌زمان مدیریت کنند و کارایی خدمات مرجع را افزایش دهند.
همچنین هوش مصنوعی می‌تواند به مدیریت مجموعه کمک کند. با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها درباره الگوهای امانت و رفتار کاربر، سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند کتاب‌ها یا مقالاتی را به کاربران توصیه کنند که احتمالاً به آن‌ها علاقه دارند. این می‌تواند به کتابداران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد توسعه مجموعه و انتخاب منابع بگیرند و اطمینان حاصل کنند که منابع کتابخانه با نیازها و علایق کاربران همسو است.
هوش مصنوعی همچنین می‌تواند به بهبود دسترسی به منابع کتابخانه کمک کند. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی می‌توانند به وظایفی مانند تشخیص تصویر و متن کمک کنند و به کاربرانی که دارای اختلالات بینایی هستند اجازه دهد با سهولت بیشتری به مواد دیجیتال دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، پردازش زبان طبیعی می‌تواند برای تولید زیرنویس به‌صورت خودکار یا تهیه متن برای محتوای چندرسانه‌ای مورداستفاده قرار گیرد و برای طیف وسیع‌تری از کاربران قابل‌استفاده باشد.
یکی از امیدوارکننده‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی، خودکارسازی کارهای معمول مانند فهرست‌نویسی، رده‌‌بندی و نمایه‌سازی است. هوش مصنوعی می‌تواند برای انجام این وظایف با سرعت و دقت بیشتری نسبت به انسان‌ها آموزش ببیند و می‌تواند به کاهش خطاها و ناهماهنگی‌ها در مجموعه‌های کتابخانه کمک کند.
با وجود قابلیت هوش مصنوعی برای متحول کردن کتابخانه‌های دانشگاهی، لازم است اشاره شود که چندین دغدغه وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها نبود استانداردها و بهترین شیوه‌ها برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها است. علاوه بر این، این نگرانی وجود دارد که هوش مصنوعی جایگزین مشاغل کتابداری شود و تعامل انسانی را که یک جنبه اساسی از کتابداری دانشگاهی و فرایند کشف اطلاعات است کاهش دهد.
به‌طورکلی، پرواضح است که هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که با تسهیل دسترسی به منابع، بهبود خدمات مرجع و کارآمدتر کردن مدیریت مجموعه، به نفع کتابخانه‌های دانشگاهی باشد. بااین‌حال، مهم است که بادقت و توجه بیشتری به پیاده‌سازی هوش مصنوعی نزدیک شویم و اطمینان حاصل کنیم که این فناوری به‌گونه‌ای استفاده شود که باارزش‌ها و اهداف کتابخانه هماهنگ باشد.
بی شک هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که در بهبود و ارتقای وظایف کتابخانه دانشگاهی مؤثر باشد، اما برای تحقق کامل آن به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در خودکارسازی نیاز است. کتابخانه‌های دانشگاهی اغلب در پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کتابخانه‌های خود با چالش‌های جدی مانند کمبود منابع، زیرساخت‌ها و نیروی انسانی ماهر روبرویند.
یکی از چالش‌های عمده در کتابخانه‌های دانشگاهی، عدم سرمایه‌گذاری در خودکارسازی است. نظام‌های هوش مصنوعی به مقدار قابل‌توجهی از توان محاسباتی، ذخیره‌سازی داده و زیرساخت شبکه‌ای برای عملکرد مؤثر نیاز دارند که پیاده‌سازی و نگهداری آن می‌تواند پرهزینه باشد. علاوه بر این، آموزش و نگهداری نظام‌های هوش مصنوعی نیز نیازمند دانش و مهارت‌های تخصصی است که در این زمینه کمبودهایی وجود دارد.
با وجود این چالش‌ها، هنوز راه‌هایی وجود دارد که می‌توان از هوش مصنوعی در کتابخانه دانشگاهی استفاده کرد. برای مثال، می‌توان ربات‌های گفتگو ساده را پیاده‌سازی کرد که به برنامه‌نویسی یا منابع پیشرفته نیاز ندارند و می‌توانند به سؤالات مرجع پایه‌ای پاسخ دهند. علاوه بر این، برخی نرم‌افزارها، کتابخانه‌ها و پلتفرم‌های هوش مصنوعی منبع‌باز نیز وجود دارند که می‌توانند به کاهش هزینه‌های پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی کمک کنند.
رویکرد دیگر، همکاری با نهادهای خارجی (دانشگاه‌ها، مؤسسات و شرکت‌ها) است که منابع و تخصص لازم برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها را دارند. آنها می‌توانند آموزش، کمک فنی و بودجه برای پیاده‌سازی نظام‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها را فراهم کنند. این موضوع همچنین می‌تواند فرصت‌های همکاری و شبکه‌سازی با مناطق دیگر را افزایش دهد.
به‌طورکلی، مهم است که در مورد چالش‌ها و محدودیت‌های پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی واقع‌بین باشیم و با یک ذهنیت راهبردی و عمل‌گرایانه به این فرایند نزدیک شویم. هوش مصنوعی برای بهبود و ارتقای خدمات کتابخانه فرصت‌هایی را فراهم می‌کند، اما نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، همکاری و بودجه دارد.

ماخذ

  • Cox, A. (2023). How artificial intelligence might change academic library work: Applying the competencies literature and the theory of the professions. Journal of the Association for Information Science and Technology, 74( 3), 367– 380. https://doi.org/10.1002/asi.24635.
  • Odei, Philip (2023). artificial-intelligence-potential-academic-library-setting. Online. Available from: https://www.linkedin.com/pulse/artificial- intelligence-potential-academic-library-setting-odei/

Loading

کتابخانه دانشگاهی هوشمند: بررسی پروژه‌‏های هوش مصنوعی

/0 دیدگاه /در , /توسط

عنوان: کتابخانه دانشگاهی هوشمند: بررسی پروژه‌‏های هوش مصنوعی و ظرفیت‌های کتابخانه‏‌های کارائیب

نویسنده: آدریان سنت پاتریک دانکن

مترجم: راضیه حیدری بابارود

چکیده:

هدف: هدف این مقاله پیشنهاد استفاده از هوش مصنوعی (AI) در جنبه‌های کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب برای سطوح بیشتر کارآمدی و همچنین دسترسی گسترده است. این مقاله بیشتر بر اهمیت هوش مصنوعی در تقویت نیروی کار، کاهش فرصت‌های خطا، و در عین حال به حداکثر رساندن خروجی منابع برای کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب تأکید می‌کند. طراحی/روش/رویکرد: این تحقیق از طریق یک ادبیات گسترده و تحلیل محتوا، متون مختلف را از سراسر جهان، در بخش‌های گسترده، مورد ارزیابی قرار داد تا تأیید کند که اجرای هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب قابل قبول است. یافته‌ها: آشکار کردن امکانات برای تقویت سطوح عالی کارایی و همچنین صرفه جویی در زمان و کاهش احتمال ناکارآمدی در سیستم از طریق ورود و خروج روان تر و همچنین مسئولیت پذیری بیشتر.[AQ3] محدودیت‌ها / کاربردهای تحقیق: این تحقیق در درجه اول بر پیشنهاد استفاده از هوش مصنوعی در عملیات روزانه کتابخانه دانشگاهی متمرکز بود. علاوه بر این، اجرای و کارایی کاربرد برای کتابخانه‌های دانشگاهی هوشمند را تأیید کرد. اصالت/ارزش: با توجه به دانش نویسندگان، این اولین مطالعه از این نوع برای کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب است و این واقعیت را آشکار می‌کند که کتابخانه‌های دانشگاهی در حال حاضر می‌توانند از سطوح بالاتری از کارایی و دقت از طریق به کارگیری دقیق هوش مصنوعی در برخی حوزه‌های کلیدی بهره ببرند. در کتابخانه های دانشگاهی این مطالعه بیشتر در مورد تأثیر هوش مصنوعی بر کتابخانه های دانشگاهی گزارش می دهد.

منبع: 

Duncan, A.S.P. (2022), “The intelligent academic library: a review of AI projects & potential for Caribbean libraries”, Library Hi Tech News, Vol. 39 No. 5, pp. 12-15. https://doi.org/10.1108/LHTN-01-2022-0014

مقدمه و ضرورت

کتابخانه‌‏های دانشگاهی همچنان به گسترش بیشمار منابع و خدمات برای کتابخانه‏‌های دیجیتالی خود برای ارایه به مشتریان ادامه می‏دهند. با این حال، آنها هنوز در حال گردآوری منابع چاپی فراوانی هستند. فشار جمعی برای ارائه منابع الکترونیکی و چاپی و همچنین خدمات پشتیبانی برای هر دو باعث محدودیت فضایی جدی برای کتابخانه‌های دانشگاهی شده است.. تاثیر هوش مصنوعی همراه با پیشرفت‏های فناوری رایانه بر آینده کتابخانه‌‏ها بسیار زیاد و  تشخیص کیفیت با انتظارات شغلی فعلی متفاوت خواهد بود. برنامه‌‏های کاربردی هوش مصنوعی مبتنی بر کتابخانه‏ عمدتا برای کارکردهای اساسی و با هدف کمک‏‌های تجاری توسعه یافته‌‏اند. برنامه‌های کاربردی بالقوه هوش مصنوعی نظام‌هایی هستند که به انجام وظایف مختلف مانند بودجه، خدمات مرجع، مجموعه‌سازی و برنامه‏‌ریزی برخی از فعالیت‏های آنلاین کتابخانه و همچنین برنامه‏‌های کاربردی برای سیستم‏هایی که خدمات کاربر را بهبود می‌‏بخشند مانند مراجع آماده، ذخیره و بازیابی اطلاعات به کتابخانه‏‌ها کمک می‏کنند. رشد هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در رشته‌های خارج از علوم، سال‌ها بر گفتمان فناوری غالب بوده است. برنامه‏‌های کاربردی جدید فرصت‏های جدیدی را برای پژوهشگران اطلاعاتی مانند سیستم‏های چندرسانه‌‏ای، کتابخانه‌های دیجیتال، سیستم اطلاعات جغرافیایی، تجارت الکترونیک ایجاد کرده است. همان‏طور که هوش مصنوعی به طور فزاینده قدرتمند و متنوع می‌شود مشکلات مختلفی را در یافتن اطلاعات در این دوره پراهمیت فناوری ایجاد می‏‌کند.

بررسی

این مقاله استفاده کنونی از هوش مصنوعی در کتابخانه‌‏های دانشگاهی کارائیب را برجسته می‌کند و توصیه‏‌هایی را برای پذیرش گسترده کتابخانه‌‏های هوش مصنوعی ارائه می‌کند. جامعه پژوهش شامل کل جامعه کتابخانه دانشگاهی کارائیب انگلیسی زبان است. برای اثربخشی، کتابخانه‏‌های دانشگاهی در سراسر منطقه براساس وجود فناوری توانمند و همچنین حضور هوش مصنوعی و اجرای آن در دسترسی و اشاعه روزانه اطلاعات مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل انتقادی کاملی از پروژه‌‏های که در حال  حاضر در حال انجام هستند و همچنین پروژه‌‎هایی که  قرار است در روزهای آینده آغاز شوند، انجام شد. علاوه بر این، ارزیابی متون هوش مصنوعی در سراسر جهان برای مقایسه آنها با طرح‏ها و پروژه‏هایی که در حال حاضر در کارائیب انجام شده اند، انجام شد. این مطالعه بر انجام مقطعی از صنایع با مقایسه آن‏ها با صنعت دسترسی و اشاعه اطلاعات از طریق بررسی متون علمی متمرکز است. چندین کتابخانه دانشگاهی از طریق برنامه‏‌های کاربردی مختلف و با استفاده از هوش مصنوعی برای سطوح کارایی بیشتر، پیاده‌سازی کرده‌‏اند.

هوش مصنوعی درهای خود را به روی افزایش توانمندی‌ها برای کتابخانه‌ها و بهبود بیشتر در خدمات و منابع باز می‌کند . امکانات ارائه شده توسط کتابخانه‏‌های دانشگاهی را زمانی که کاربران می‌‌توانند با کمک علم رباتیک و هوش مصنوعی بررسی قفسه کتاب، رسید و بازگشت منابع را به راحتی انجام دهند و زمان و کارهای روزمره کارکنان را کاهش ‌دهد تصور کنید. علاوه بر این، سطوح بالاتری از کارایی را از کاهش خطای انسانی تا زمان تحویل سریع برای پردازش درخواست‏های آنلاین را ممکن می‌سازد.

ناودان‌های کتاب‌ هوشمند

مفهوم ناودان کتاب‏ هوشمند، انقلابی در فضای کتابخانه دانشگاه کارائیب است. ناودان کتاب، مجهز به اسکنرهای شناسایی فرکانس رادیویی (ار. اف. ای. دی.) است که دقیقاً در بالا، نزدیک دهانه عطف کتاب، جایی که کتاب‏ها در آن قرار می‏گیرند چسبانده شده‌اند. اسکنر، پس از قرار دادن کتاب در داخل، ، کتاب را اسکن می‏کند و اطلاعات آن را به فهرست پیوسته ارسال می‏‌کند که کتاب به کتابخانه بازگردانده شده است و ایمیلی برای امانت گیرنده قبلی نیز ارسال می‏‌ شود و سپس در” فهرست کتاب‌های در دسترس” برای سایر کاربران کتابخانه قرار می‌گیرد.

در فواصل زمانی معین ناودان کتاب به طور خودکار باز می‏شود و چرخ کتاب را آزاد می‌کند تا کتاب‏ها دوباره روی آن قرار گیرد. با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری هوشمند، کتاب‏ها در قفسه‌ها مرتب شده و سپس در یک جاکتابی که به پایه هر قفسه متصل است، قرار می‏گیرند. سپس بازوهای رباتیک هوش مصنوعی کتاب‏ها را از نگهدارنده کتاب بازیابی می‏کنند و از شماره بازیابی برای قرار دادن دقیق هر کتاب در قفسه استفاده می‏شود. این کار باعث افزایش کارایی می‌شود و زمانی را که کارکنان باید برای مدت‌های طولانی بایستند تا تعداد زیادی از کتاب‌های حجیم را در قفسه بگذارند، کاهش می‌دهد.

قفسه‌های کتاب هوشمند

 یکی از اجزای مکمل ناودان‌های کتاب‏ هوشمند، قفسه‏بندی مجدد منابع با سرعت و دقت است. با یک جاکتابی متصل به هر قفسه و دو بازوی رباتیک چرخان 360 درجه‏ای  هوش مصنوعی، کتاب‏ها از جاکتابی بازیابی می شوند و براساس شماره بازیابی در هر سطح قفسه قرار می‏گیرند. قفسه‏ها دارای لیست شماره بازیابی از پیش تعیین شده‏ای برای هر قفسه خواهند بود و اطمینان حاصل می‌کنند که هر مورد به طور دقیق در  قفسه‌‏بندی مجدد قرار گرفته است. انتظار می‏رود این قفسه‌های  هوشمند بار کاری کارکنان را 50 تا 75 درصد کاهش دهد و زمان بیشتری را برای انجام سایر کارهای غیرتکراری فوری فراهم کنند. علاوه بر این، فناوری هوش مصنوعی فرصت تاخیرهای غیرقابل توجیه را که منجر به جریمه در حساب کاربران می‏‌شود، را کاهش دهد.  تقویت سطوح بیشتر بازیابی یکی دیگر از مزایای سیستم هوشمند است. جمع‌آوری منابع از قفسه‌ها به راهبرهای کناری اجازه می‌دهد تا سرعت زیادی در بازیابی داشته باشند و و زمان انتظار مشتریان را کاهش دهد.

سیستم موجودی موبایل

چن و همکاران (2021) تحقیقی انجام دادند و متوجه شدند  که در برخی مواقع کتاب‌ها آنطور که نشان داده شده در قفسه‌ها نیستند و نمی‌توان آن‌ها را پیدا کرد. این یک مشکل معمولی است که کتاب در محل موردنظر نیست. به طور معمول، کارکنان مجبور بودند این مشکل را معمولا با بررسی فیزیکی هر آیتم، به صورت جداگانه، با چشم حل کنند. با این حال، این روش دستی باعث افزایش ناکارآمدی و اشتباهات متعدد و گاهی‌اوقات ناآگاهانه می‏شد.

 با استفاده از برچسب‌های RFID، داده‌های کتاب در آن جاسازی می‌شوند. با کمک یک برنامه تلفن همراه متصل به سیستم، کارکنان کتابخانه می‌توانند کتاب‌هایی را که از قبل در قفسه‌ها قرار گرفته‌اند، اسکن کنند تا تأیید کنند که در مکان صحیح قرار دارند یا خیر. اگر مکان نادرست باشد، کارکنان کتابخانه یا هوش مصنوعی می‏توانند کتاب را در موقعیت صحیح خود قرار دهند. علاوه بر این، بررسی سریع تمام مواد موجود در قفسه انجام می‏شود و گزارش‏های دقیقی از اقلام موجود در قفسه و دفعات استفاده از طریق برنامه در زمان واقعی ارائه می‏‌شود.

ماشین‌های کنترل ورود/خروج

این به‌ویژه برای فضای کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب جدید نیست، اما به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. وجود ماشین‌های کنترل ورود /خروج می‌تواند بر سرعت و دقت بررسی/خروج منابع توسط دانشجویان تأثیر زیادی بگذارد. دانشجویان می‌توانند در اوقات فراغت خود، منابع را از مجموعه قفسه‌های باز بردارند و هنگامی که آماده شدند، بدون نیاز به ماندن در صف انتظار ، کتاب را ثبت یا بازگردانند. این موضوع کار کارکنان را بسیار کاهش می‌دهد. دادن فرصت به دانشجویان برای بازیابی مطالب خاص، به دانشجویان کمک می‌کند تا ضمن آشنایی با منابع کتابخانه، مهارت‌های جستجو و بازیابی کتابخانه خود را تقویت کنند.

 این سیستم کنترل ورود و خروج به درهای کتابخانه متصل می‌شود و یک پارامتر 12 فوتی تنظیم می‌شود تا همه منابعی که مجاز به خروج از کتابخانه نیستند، خارج نشوند. مراجعه کننده با زنگ هشدار و بسته شدن درب خروجی کتابخانه متوجه می‏شود و از خروج منابع بدون مجوز جلوگیری می‌کند. بخش‌هایی از این مورد توسط کتابخانه مونا انجام شد که از خروج منابع جلوگیری می‌کند.

دسترسی به منابع کمیاب و مجموعه‏‌های خاص

لازم به ذکر است که همه مجموعه‌‏ها نمی‏توانند به طور کامل از هوش مصنوعی استفاده کنند. با این حال، اسکنرهای میکروفرم ویژه به دانشجویان اجازه می‌دهند تا منابع کمیاب را که از قالب‌های اصلی اسکن شده و از طریق برنامه‌های مدیریت اطلاعات مختلف از جمله فضای آرشیو در دسترس قرار گرفته‌اند، مشاهده کنند. از طریق این پلتفرم، دانشجویان می‌توانند مطالب را مشاهده کنند و از آن‌ها به گونه‌ای استفاده کنند که گویی در قالب اصلی خود هستند. این امر ترافیک سنگین مواد «خاص» را کاهش می‌دهد، و اجازه می‌دهد تا سطح دسترسی بیشتری برای آیندگان فراهم شود و در عین حال دسترسی بدون وقفه را برای کاربران تقویت می‏‌کند.

بررسی پروژه‌های جهانی کتابخانه هوش مصنوعی

برنامه‌‏های کاربردی جدید فرصت‏های بسیار خوبی برای کتابخانه‏‌ها ایجاد کرده‏اند، مانند سیستم‏های چندرسانه‏‌ای و کتابخانه‏‌های دیجیتال. همانطور که برنامه‌های کاربردی به طور فزاینده قدرتمند، متنوع و فوری می‏شود، چندین موضوع شناخته شده در یافتن اطلاعات در این دوره فناورانه اهمیت بیشتری پیدا کردند. هوش مصنوعی امروز در بخش‏های مختلف جامعه ما به سرعت در دسترس و محبوب شده است. با توجه به وایت جیر (2016)، یک برنامه کاربردی هوش مصنوعی به کتابخانه‌‏ها این فرصت را می‏دهد که توجه خود را متحول کنند و تمرکز خود را تغییر دهند. روشی که کاربران در آن اطلاعات را جستجو و ذخیره می‏کنند دائماً در حال تغییر است. هوش مصنوعی یک میانبر کاربردی برای به کارگیری این دانش در نهایت ارائه می‏دهد و نتایج برتر را تولید می‏کند. تمرکز کتابخانه‏‌ها بر افزایش دسترسی به محتوا با استفاده از هوش مصنوعی است.

لیو (2011) بیان کرد که هم هوش مصنوعی و هم کتابداران یکدیگر را به نفع ارائه خدمات بهینه برای مشتریان خود تقویت کرده‏اند. در حال حاضر، هوش مصنوعی بسیاری از فعالیت‌های محاسباتی روزانه ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بیشتر سیستم‌های رایانه‌ای، به‌ویژه تلفن‌های همراه ما که امروزه در حال توسعه هستند، دارای سطوحی از هوش مصنوعی هستند و احتمالاً ما از آن‌ها استفاده کرده‌ایم، بدون اینکه بداینم آن‏ها ماشین‏های هوشمندی هستند.

کتابخانه‌ها سال‌هاست که این فناوری را از طریق فعالیت‌ها و اشکال مختلف اتوماسیون خود پیاده‌سازی می‌کنند. با انتشار کامل این سیستم، دانشجویان به طور کامل از منابع کتابخانه بهره‏مند خواهند شد.

تحقیقات گسترده‌‏ای در این زمینه انجام شده است و همچنان به بهبود عملکرد و کاربرد هوش مصنوعی، به ویژه در کتابخانه‏‌های دانشگاهی در حال حاضر ادامه می‏دهد. پژوهشگران هوش مصنوعی عوامل هوشمندی را طراحی کرده‌اند که در اینترنت کار می‌کنند و به دانشجویان این فرصت را می‌دهند تا در این محیط جدید حرکت کنند. کتابخانه‌های دانشگاهی با مشاهده چگونگی دیگر انواع کتابخانه‌ها و رشته‌های دانشگاهی، با موفقیت از این فناوری استفاده کرده‌اند، تکنیک‌هایی را برای استفاده مؤثر از فناوری هوشمند برای بهبود خدمات ارائه‌شده به مراجعه‌کنندگان شناسایی کرده‌اند (تالی، 2016).

کتابخانه MIT با آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی MIT در سال 2006 برای ایجاد موتورهای جستجویی که از هوش مصنوعی استفاده می‏کنند، شریک شد (دنی، 2006). این مشارکت چندین ابزار آنلاین را تولید کرد که هنوز در دسترس هستند و امروزه برای کارآمدی بیشتر  بهبود می‎‏یابند. ابتکارات اخیر مرکز مهارت‌های دیجیتال در دانشگاه اوکلاهاما، کارگاه‌ها و رویدادهایی را با همکاری سایر بخش‌های دانشگاه ارائه می‌کند تا  دانشجویان را در جریان فناوری‌های نوظهور، از جمله هوش مصنوعی قرار دهد (اسپیرز، 2019). علاوه بر این، کتابخانه بخشی جدایی‌ناپذیر از برنامه آموزشی الکسا است که در حال حاضر در دانشگاه اوکلاهاما ارائه می شود. هدف این برنامه تشویق دانشجویان به ایجاد مهارت‌های جدید الکسا برای حمایت از تجربه دانشگاه و کتابخانه‌شان است (وچروت، 2017).

کتابخانه دانشگاه رود آیلند اخیراً آزمایشگاه هوش مصنوعی خود را ایجاد کرده است که توسط کارکنان کتابخانه و همچنین اعضای هیئت علمی بخش‌های مختلف پشتیبانی می‌شود. این آزمایشگاه میزبان رویدادهای پردیس متعددی است که با هوش مصنوعی صحبت می‏کنند و شامل منابع فناوری برای استفاده و امانت است (لاوالی، 2019). بدیهی است که نیاز شدیدی به وجود منابع مشابه در کارائیب وجود دارد. از کتابخانه‌های این منطقه خواسته می‌شود تا با همکاران خود در سایر دانشکده‌ها همکاری کنند تا اطمینان حاصل کنند که فناوری جدید و همچنین فرصتی برای اصلاح فن‌آوری موجود برای تقویت کارآمدی فناوری در کتابخانه‌ها و همچنین دانشکده‌ها وجود دارد که به هر دو امکان استفاده یکپارچه را می‏دهد.

دانکن (2020) نیاز به کتابخانه‏‌ها را برای تقویت دسترسی بیشتر به مواد برای دانشجویان از راحتی اتاق خوابگاه و همچنین خارج از محوطه دانشگاه برجسته کرد. او همچنین بیان کرد که این کار باعث افزایش کارایی دانشجویان می‌شود که گاهی اوقات شب‌ها تا دیروقت مشغول مطالعه هستند، در حالی که ساختمان کتابخانه فیزیکی بسته است. این راحتی که او بیان کرد به سطوح بیشتری از استفاده از منابع کمک می‏کند و همچنین به توسعه نوشته‏های دانشجویان و در نتیجه کیفیت مقاله آنها کمک می‏کند.

 علاوه بر این، باواکوتی و صالح (2006) توضیح دادند که سیستم‌های هوشمند می‌توانند برای بازیابی سریع‌تر اطلاعات برای نیازهای کاربران از بخش گسترده‌تری از پایگاه‌های داده الکترونیکی استفاده شوند. برای بهره وری، کاربر می‏تواند اطلاعات مورد نیاز خود را به زبان طبیعی بیان کند و روند جستجو را بسیار آسان‎تر کند و در عین حال نتایج بسیار بهتری را به همراه داشته است.

از متون مشهود است که هوش مصنوعی فعالیت‌های تکراری روزانه کتابخانه‌های دانشگاهی را در روزهای آینده به عهده می‌گیرد و بسیاری کالج‌ها و دانشگاه‌های متعددی در سراسر جهان تا به امروز از این فناوری استفاده می‌کنند.  استفاده از فناوری هوشمند و نوآورانه تأثیر مثبتی بر کتابخانه‏ها، به ویژه کتابخانه‏‌های دانشگاهی و کالج‌ها داشته و دارد. این ثابت می‌کند که کاربردهای هوش مصنوعی تقریباً در تمام جنبه‌های کار کتابخانه، از بررسی کتاب گرفته تا مرجع یا حتی استفاده از فناوری هوشمند برای تعاملات بدون تماس با مشتریان، در زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌کند.

کاربرد هوش مصنوعی در کتابخانه‌‏های دانشگاهی به طور تصاعدی در حال افزایش است و ظرفیت نامحدودی را به ذینفعان ارائه می‏دهد. دانکن (2021) فرصت‌های مختلفی را توضیح داد که به کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب برای سطوح دسترسی بیشتر برای کاربرانشان و همچنین سهولت ذخیره‌سازی و سرعت بازیابی اطلاعات از پایگاه‌های داده الکترونیکی موجود ارائه می‌شود.

توصیه‏‌ها و نکات پایانی

تعدادی از برنامه‌های کاربردی برای هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی در سراسر جهان وجود دارد و آنها تأثیر مثبتی بر کتابخانه‌های دانشگاهی گذاشته‌اند. اثبات اینکه کاربردهای هوش مصنوعی باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه تقریباً در تمام بخش‌های جامعه می‌شود، زمانی که به خوبی به نحوه رشد این فناوری نگاه کنید، کار سختی نیست.

سطوح کمک به کاربران کتابخانه و استفاده از هوش مصنوعی در کتابخانه‌های دانشگاهی با سرعت بسیار بالایی در حال افزایش است و به نفع جامعه کتابخانه‌های دانشگاهی کارائیب است که این فناوری را در کتابخانه‌ها دریافت کرده و در دسترس کاربران قرار دهند تا بتوانند از آن بهره‌برداری کنند.

در نظر گرفتن راه‌هایی برای گنجاندن این فناوری‌ها در کتابخانه‌های دانشگاهی، فرصت ایده‌آلی را برای مدیریت فراهم می‌کند تا خدمات ارائه‌شده به جامعه دانشگاهی را به طور کلی بهبود بخشند.  کتابداران دانشگاهی باید بتوانند یاد بگیرند که چگونه به طور مؤثر از عوامل گفتگو، مرجع هوشمند و ماژول‏های سواد اطلاعاتی برای خدمت به مراجعین کتابخانه استفاده کنند. کاربردهای هوش مصنوعی احتمالاً گسترش خواهد یافت و خدماتی را که ما هنوز تصورش را نکرده ایم، در بر خواهد گرفت.

 لازم به ذکر است که استفاده از هوش مصنوعی هرگز نمی‏تواند تهدیدی برای کتابداران باشد، بلکه مکمل هستند. لیو (2011)، در مقاله خود مروری جامع از ادبیات مربوط به استفاده موثر از فناوری عامل هوشمند در محیط کتابخانه ارائه کرد و مزایای متعدد آن را بیان کرد. این محقق بیان کرد که هم هوش مصنوعی و هم کتابداران یکدیگر را به نفع ارائه بهترین خدمات به مراجعان تقویت خواهند کرد.

واضح است که هوش مصنوعی قبلاً بر روش جستجوی افراد برای اطلاعات تأثیر گذاشته است. یک موقعیت خوب برای کتابخانه‏‌ها این است که آن‏ها را در خط مقدم آموزش هوش مصنوعی قرار دهند و در استفاده از ابزارهای خاص در حوزه‌های  کلیدی ذخیره‌سازی و اشاعه اطلاعات پیشگام شوند. کتابخانه‌ها همیشه خود را به خاطر مشارکت در سواد اطلاعاتی ارزشمند دانسته‌اند و با کمک هوش مصنوعی می‌توانند به‌طور کامل در این زمینه، با هدایت فناوری، غرق شوند.

Loading