کارآفرینی دانش بنیان تنها راه پیش‌روی رشد اقتصادی و بهره‌وری نیروی انسانی
بیانیه هفتمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات
خداوند را شاکریم که بعد از حدود یک سال تلاش فراوان و طی کردن مسیری پرفراز و نشیب، دو روز به یادماندنی را در کنگره متخصصان علوم اطلاعات در تاریخ 30 و 31 اردیبهشت ماه 1402 پشت سر گذاشتیم. اولین نشست عمومی حضوری متخصصان علوم اطلاعات بعد از همه‌گیری کرونا امیدها را برای از سر گرفته شدن جریان عادی کار و زندگی و فعالیت‌های علمی دوباره زنده کرد. در این کنگره که با حضور حرفه مندان، اندیشمندان، پژوهشگران، و صاحبان ایده و تجربه از اقصا نقاط کشور برگزار شد، همگی بر اهمیت کارآفرینی دانش بنیان تاکید کردیم و آموخته های خودمان را به اشتراک گذاشتیم. بعد از دو روز بحث و گفتگو، پیام‌های کنگره در قالب‌بندهای ذیل جمع‌بندی می‌شود:
- کارآفرینی دانش بنیان تنها راه پیش روی رشد اقتصادی، بهره وری نیروی انسانی، و ایجاد زمینه برای بالندگی منابع انسانی در مسیر رشد و توسعه کشور است. توجه به کارآفرینی دانش بنیان در سطوح مختلف ملی و محلی توصیه می شود.
- متخصصان علوم اطلاعات اعم از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی، رشته های همجوار، کتابداران و حرفه مندان فعال در عرصه مدیریت اطلاعات و اطلاع رسانی، و حوزه های مربوطه به عنوان دانشکاران نقش اساسی در کارآفرینی دانش بنیان دارند. توجه به توانمندی های آنان و به کارگیری آنها در مشاغل مرتبط به ویژه از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور توصیه می شود.
- کارآفرینی دانش بنیان مفهومی است که نه تنها در دانشگاه بلکه از مدارس تا بعد از دانشگاه باید مورد توجه برنامه ریزان، مدرسان، و دست اندرکاران قرار گیرد. در این زمینه همکاری متقابل وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری، صنعت، معدن، و تجارت و همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری توصیه می شود.
- کارآفرینی دانش بنیان نیاز به نظام مالکیت معنوی و نظام های صنفی اختصاصی دارد که بتواند ضمن دفاع از دستاوردها و حقوق فعالان این حوزه، عرصه را برای همکاری، هم افزایی، و هم آفرینی سازنده فراهم آورد. تسهیل ایجاد ساختارهای تخصصی مرتبط با کسب و کار در این زمینه توصیه می شود.
- کتابخانه های مختلف اعم از ملی، تخصصی، دانشگاهی، آموزشگاهی، و عمومی همگی به عنوان پیشگامان مراکز دانایی از پتانسیل های فراوانی برای تقویت کارآفرینی دانش بنیان در مدرسه، صنعت، دانشگاه، و جامعه برخوردارند. توجه به این قابلیت ها و فعالسازی آنها در مسیر پشتیبانی از نسل جوان فرهیخته و توانمند توصیه می شود.
- کارآفرینی دانش بنیان بر بستر ساختارهای قانونی مشوق، پشتیبانی های عمومی و دولتی پیشران رشد و توسعه بیشتری می یابد. ایجاد سازوکارهای مناسب و تاثیرگذار برای حمایت از کارآفرینی دانش بنیان فراتر از رویه های بروکراتیک معمول توصیه می شود.
- متخصصان علوم اطلاعات طیف وسیعی از حرفه مندان را در بر می گیرد که هرکدام در عرصه ای مختلف فعال هستند اما خمیرمایه فعالیت آنها اطلاعات و دانش است، بهره گیری بیش از پیش از دانشجویان و دانش آموختگان این حوزه به موفقیت کارآفرینی دانش بنیان در کشور کمک خواهد کرد.
- برنامه های درسی حوزه علوم اطلاعات برای همگامی با تغییرات نیازمند بازنگری های مضاعف و ایجاد ارتباط وثیق بین آموزه ها و نیازمندی های جامعه و صنعت است. بخشی از این تغییرات در قالب ایجاد گرایش هایی مرتبط با علوم داده، تحول دیجیتال و تحول مجازی قابل انجام است. توجه به این امر در دانشگاه ها و وزارت علوم توصیه می شود.
- کارآفرینی دانش بنیان نیازمند همگام سازی و ایجاد هماهنگی بین سیاست های کلان در سطح ملی است تا سیاست ها و برنامه های ملی بدون اینکه در تعارض با یکدیگر باشند، مسیر را برای کارآفرینی دانش بنیان فراهم سازند.
- مفهوم دانش بنیانی فراتر از معیارهایی است که معمولا برای ارزیابی و اعتباربخشی شرکت های دانش بنیان در نظر گرفته می شود. بازنگری ارزیابی ها و تغییر رویکردهای در این زمینه می تواند امکان ورود طیف وسیع تری از افراد به گردونه کارآفرینی دانش بنیان خواهدشد.
- دانش بنیان شدن کارآفرینی نیاز به تغییرات جدی در نوع نگاه به نظام مشوق ها به ویژه در ورود به دانشگاه هاست. ورودی های مناسب برای دانشگاه کارآفرین به سختی از سازوکار کنونی کنکور-محور به دست می آید. بنابراین لازم است تعریف «امتیاز ملی استعدادهای کارآفرین» در دستور کار سازمان سنجش آموزش کشور قرار گیرد تا سرمایه گذاری خانواده ها از تمرکز بر کلاس های کنکور به سمت شکوفاسازی استعدادهای خلاق دانش آموزان تغییر جهت داده و بستر را برای شکوفایی نوآوری و خلاقیت درنسل جوان فراهم کند.
در پایان ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران کنگره اعم از اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی و شورای سیاستگذاری و همچنین هیات مدیره انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی و حامیان کنگره و به ویژه سخنرانان انگیزشی، ارائه‌دهندگان مقالات علمی و اعضای پنل‌های تخصصی، از همه حاضرین حضوری و مجازی در کنگره قدردانی می کنیم و برای همه عزیزان آرزوی سلامتی و موفقیت داریم.
با آرزوی توفیق الهی
کمیته علمی هفتمین کنگره متخصصان علوم اطللاعات
