ده نشانه برای شناسایی مجلات غارتگر و ابزارهای آن
همانطور که در مقاله مجلات غارتگر چه مجلاتی هستند؟ اشاره کردیم، هدف اصلی مجلات غارتگر بهره برداری و طعمه قرار دادن محققان و دانشگاهیان و نیاز آنها به انتشار نتایج تحقیقاتشان است. چون نویسندگان را فریب می دهند، اینگونه نشر را نشر انگلی parasitic یا فریب دهنده deceptive و غارتگر predatory می نامند.
مجلات جعلی، نشر فرصت طلبانه ای است که از نیاز دانشگاه برای نشر سوءاستفاده می کند. هدف اصلی کسب درآمد است. آثار داوری همتا و ویراستاری نمی شوند. به عبارتی فرایند جدی برای داوری همتا ندارند و کنترل اثر نویسنده را در دست می گیرند و خوانندگان را گمراه می کنند. هیچ حساسیتی درباره کیفیت اثر منتشر شده ندارند.
در این مقاله ده نشانه برای شناسایی مجلات غارتگر و ابزارهای آن را بیان می کنم. به عبارتی وقتی یک مجله ای را می خواهید انتخاب کنید باید چه چیزی را جستجو و بررسی کنید؟
1)اطلاعات تماس
- آیا در وبگاه مجله، اطلاعات تماس درست و کامل است ؟
- آیا آدرس ها معتبرند؟
2) دامنه و هدف مجله
- آیا دامنه مجله، گسترده و چندرشته ای است؟
- آیا مجله چندحوزه موضوعی غیرمرتبط و گسترده را پوشش می دهد؟ در این صورت باید مشکوک شوید.
3)فرایند داوری همتا
- آیا مقالات داوری همتا می شود؟
- آیا فرایند داوری در وبگاه مجله توضیح داده شده است؟ اکثر مجلات معتبر اینکار را می کنند.
4) هیات تحریریه
- آیا هیات تحریریه متخصصان شناخته شده ای هستند؟
- آیا تخصص هیات تحریریه در محدوده عنوان و دامنه مجله است؟
- با تعدادی از آنها تماس بگیرید و راجع به سابقهشان در آن نشریه بپرسید.
- معمولا نشریات جعلی هیات تحریریه ناشناخته ای دارند و نمی توانید اطلاعات دقیقی از آنها بدست آورید یا اسامی شان جعلی است.
5) اطلاعات نمایه سازی
- آیا مجله در پایگاههای اطلاعاتی معتبر مثل scopus، Web of science، Ebsco و …نمایه می شود؟
- آیا مجله به عنوان یکی از انتشارات یک انجمن علمی معتبر یا انجمن ناشران است؟
- نشریات جعلی مدعی اند دارای ضریب تاثیر impact factor هستند و در پایگاه ها نمایه می شوند.
6) خط مشی هزینه برای نویسنده
- آیا مجله هزینه های انتشار را از نویسندگان دریافت می کند؟
- قبل از ارسال مقاله حتما این موضوع را بررسی کنید.
- مجلات دسترسی آزاد هزینه انتشار را بعد از پذیرش مقاله اخذ می کنند، در حالیکه نشریات جعلی هزینه را در همان مرحله ارسال مقاله اخذ می کنند.
- در مجلات دسترسی آزاد، مجوز کپی رایت از نویسنده اخذ می شود و آثار تحت مجوزکریپتوکامانز منتشر می شود.
7) کیفیت مقالات
- آیا مجله، مقالات باکیفیت و خوب منتشر می کند؟
- آیا مقالات منعکس کننده دامنه و عنوان مجله است؟
- آیا غلط های املایی و گرامری در عنوان و چکیده مشاهده میشود؟
- این موضوع را با استادها و دوستان سال بالایی کنترل کنید.
- معمولا مقالات در این مجلات دارای سرقت علمی هستند.
8) فراخوان برای نویسنده
- آیا مجله انتشار سریع را تضمین می کند؟
- اگر خیلی خوب به نظر میرسد مشکوک است.
- این مجلات خیلی سریع ظرف یک تا 4 هفته مقالات را پذیرش و منتشر می کنند.
- ضریب پذیرش بالایی دارند شاید 100 درصد.
9) راهنمای نویسندگان
- آیا مجله خط مشی روشنی از فراخوان ارسال مقاله دارد؟
- آیا آموزش برای نویسندگان دارد؟
- ممکن است ظاهر وبگاه مجلات جعلی شبیه یک مجله مشهور و معتبر باشد و شما را گمراه کند یا ظاهری غیرحرفه ای داشته باشد.
10) دعوت از طریق ایمیل
- آیا ویراستاران و کارکنان مجله آدرس ایمیل سازمانی یا مختص آن نشریه دارند؟
- نویسندگان را با ایمیل های اغراق آمیز به ارسال مقاله دعوت می کنند.
ابزارهای شناسایی نشریات غارتگر
پیوست: لینک ابزارهای شناسایی مجلات غارتگر:
http://rsf.research.ac.ir/Index.php
https://en-author-services.edanzgroup.com/journal-selector
https://jcr.isc.gov.ir/Blacklist.aspx
مجلات غارتگر چه مجلاتی هستند؟
براساس داده‌های اسکوپوس از میان مقاله هایی که به اسم ایران در این پایگاه ثبت شده، بیشترین مقاله در مجله‌ای با نام Australian Journal of Basic and Applied Science منتشر شده است، در حالی که با یک بررسی سطحی روی این مجله، نشاندهنده بی‌اعتباری آن است. به عنوان مثال این مجله با وجود داشتن نام استرالیایی تنها یک نفر از استرالیا در هیئت تحریریه آن حضور دارد که آن اسم نیز اسمی جعلی است و آن فرد وجود خارجی ندارد. در مدت شش سال ایرانیان مبلغ 296640 دلار برای انتشار مقاله‌هایشان به این مجله پرداخت کرده اند.
پس مهم است با مفهوم مجلات غارتگر و نشانه های آن آگاه شوید و ابزارهای شناسایی و اعتبارسنجی نشریات را بدانید. در این نوشته به این موضوع خواهیم پرداخت.
انتشار علمی به دوصورت انجام می شود:
1.خودآرشیوی: یعنی خود نویسنده با استفاده از ابزارهای شبکه اجتماعی یا واسپارگاه های موضوعی اثر خود را منتشر می کند و در دسترس دیگران قرار می دهد. خودآرشیوی به دو صورت انجام می شود.
الف. انتشار از طریق شبکه های اجتماعی علمی برای مثال شبکه های اجتماعی ریسرچ گیت،شبکه اجتماعی اکادمیا
ب. انتشار از طریق واسپارگاه های موضوعی (Subject Repositories) برای مثال
2. انتشار در قالب مجلات که به سه شکل انجام می گیرد:
الف) مجلات با دسترسی باز (Open Access Journals)
ب) مجلات دو رگه یا هیبرید (چاپی و الکترونیکی) (Hybrid Journals)
ج) مجلات پولی یا اشتراکی (Subscribed & closed Journals)
همچنین مجلات جعلی و غارتگر در قالب های زیر منتشر می شوند:
- مجلات هایجکت شده یا ربوده شده (Hijacked Journals): کلاهبرداری و سوء استفاده از نام و اعتبار یک مجله معتبر، توسط افرادی سودجو که برای فریب نویسندگان مقالات و پژوهشگران استفاده می شود.
- مجلات مستقل (Stand Alone Journals): مجلاتی که بدون وابستگی به سازمان یا موسسه ای به صورت مستقل منتشر می شوند.
- مجلات با ناشران جعلی (Predatory Publeshers): که این نشریات جعلی ارزشی ندارند. به پیشبرد علم کمک نمی کنند. زمان، تلاش و پول شما را به هدر می دهند. شما فقط به رشد تجاری شان کمک می کنید.، تاثیر منفی روی آینده شغلی شما می گذارد.
واژه مجلات غارتگر عبارتی است که توسط جفری بیل، کتابدار ارتباطات علمی در دانشگاه کلرادو ابداع شده است و مربوط به مجلات و ناشران مجلاتی است که هدف اصلی آنها بهره برداری و طعمه قرار دادن محققان و دانشگاهیان و نیاز آنها به انتشار نتایج تحقیقاتشان است. چون نویسندگان را فریب می دهند، اینگونه نشر را نشر انگلی parasitic یا فریب دهنده deceptive و غارتگر predatory می نامند.
مجلات جعلی، نشر فرصت طلبانه ای است که از نیاز دانشگاه برای نشر سوءاستفاده می کند. هدف اصلی کسب درآمد است.
آثار داوری همتا و ویراستاری نمی شوند. به عبارتی فرایند جدی برای داوری همتا ندارند و کنترل اثر نویسنده را در دست می گیرند و خوانندگان را گمراه می کنند. هیچ حساسیتی درباره کیفیت اثر منتشر شده ندارند.
ادعاهای بی اساسی درباره ضریب تاثیر (Impact Factor) و نمایه سازی در پایگاه ها می کنند.ناشران غارتگر هنرمندانی هستند که پول های پژوهشگران را به یغما می برند.
مجلات جعلی خوشامد می گویند. می گویند علاقه شدیدی به پژوهش شما دارند. فرش قرمز پهن می کنند.
مجلات معتبر دارای داوری همتا،اصلاح و بازنگری مقاله، و رد مقاله هستند.
چگونه قابل اطمینان بودن یک کنفرانس را بررسی کنیم:بیان چک لیست
برای محققان مهم است که بتوانند کنفرانس های غارتگر را شناسایی کنند. محققان باید قبل از ثبت نام در یک کنفرانس، تمام جزئیات را با دقت بررسی کنند. ترجیحاً باید در کنفرانس هایی شرکت کنید که از سوی انجمن های علمی برگزار شده یا کنفرانس هایی که همکاران یا اساتیدتان از آنها شنیده اند یا در آن شرکت کرده اند.
در زیر چک لیستی با 20 سوال تهیه کردم تا به عنوان یک دستورالعمل، راهنمای شما باشد. بی شک این لیست کامل نیست، اگر مواردی جا مانده، سپاسگزار خواهم بود، برای من در بخش دیدگاه ها بنویسید.
- آیا سازمان یا انجمن برگزارکننده این همایش را میشناسید؟
- آیا می توانید به آسانی محل برگزاری همایش را شناسایی کنید؟
- آیا اولین بار این همایش برگزار می شود؟
- آیا شما یا همکارانتان قبلاً در این کنفرانس شرکت کرده اید؟
- آیا مشخص است که چه هزینه هایی (هزینه کنفرانس، هزینه ثبت نام و غیره) را باید پرداخت کنید و اگر شما به عنوان سخنران پذیرفته شوید از این هزینه ها صرفنظر خواهد شد؟
- آیا هیچ حامی مالی در این کنفرانس شرکت می‌کند؟
- آیا آنها را میشناسید، به ویژه در زمینه های مرتبط با صنعت مانند پژوهش مهندسی و زیست پزشکی؟
- آیا وبگاه کنفرانس را بررسی کرده اید؟
- آیا می‌توانید تمام اطلاعات کنفرانس از قبیل هزینه حضور، تاریخ ارسال، تاریخ کنفرانس، کمیته علمی، جزئیات برنامه، محل برگزاری را در آن بیابید؟
- آیا قبلاً مقاله هایی از این کنفرانس را خوانده اید؟
- آیا در مورد زمان بندی و دستورکار کنفرانس اطلاعات کاملی وجود دارد؟
- آیا دامنه و اهداف کنفرانس متناسب با حوزه و علاقه اصلی شما است؟
- آیا سخنران های کلیدی را می شناسید؟
- آیا اسامی کمیته علمی در وبگاه کنفرانس ذکر شده است؟
- آیا شناخت قبلی از اعضای کمیته علمی دارید؟
- آیا درباره داوری و درصد پذیرش مقالات به روشنی بیان شده است؟
- آیا مقالات داوری همتا می شود؟
- کنفرانس انتشار مقاله را تضمین می‌کند؟
- آیا درمورد شرایطی که مجموعه مقالات منتشر خواهد شد به روشنی بیان شده است؟
- آیا کنفرانس به روشنی گفته است که مجموعه مقالات در پایگاههای اطلاعاتی معتبر مانند اسکوپوس یا وب آو ساینس نمایه سازی می شود؟
چگونه بفهمیم دعوت‌نامه ارسال شده به ایمیل مان از کنفرانس های غارتگر است؟
اگر می‌خواهید بفهمید که آیا دعوت‌نامه های ارسالی از کنفرانس های غارتگر است یا خیر؟
از خودتان سؤال‌های زیر را بپرسید. این سوال ها علائم هشداری هستندتا در دام این کنفرانس ها نیافتید.
- آیا این کنفرانس در حوزه تخصصی شماست؟
- آیا این کنفرانس یک رویداد اتفاقی است؟
- کنفرانس‌های معتبر، سالیانه برگزار می‌شوند. بررسی کنید و ببینید آیا می‌توانید اطلاعاتی از برنامه سالهای قبل بیابید یا خیر؟
- چه نوع هزینه‌هایی برای حضور در کنفرانس لازم است؟
- این همایش را چه کسی برگزار می‌کند؟ آیا این یک موسسه انتفاعی است؟
- اگر چنین است، آیا ارتباطی با یک سازمان تحقیقاتی، انجمن، و موسسه معتبری دارد؟
- آیا برگزارکننده‌ها سعی می‌کنند هزینه‌های ثبت‌نام را با اقامت، وعده‌های غذایی و سفرهای تفریحی همراه کنند؟
- آیا این همایش ادعا می‌کند که چکیده‌ها و مقالات را داوری همتا می‌کند؟
- آیا این همایش ادعا می کند داوری ها در کمترین زمان یا نرخ پذیرش بالایی دارد؟
- آیا این همایش تضمین می‌کند که مقالات در مجموعه مقالات منتشر خواهد شد؟ آیا تاکنون مقالاتی از مجموعه مقالات سالهای گذشته آن خوانده‌اید؟
- آیا موضوع همایش بسیار گسترده و کلی است و برگزارکنندگان در تلاشاند تا حوزه های مختلف را در یک رویداد ترکیب کنند؟
- آیا دعوت‌نامه الکترونیکی از یک فراهم‌کننده ایمیل رایگان مانند Gmail آمده است؟
- آیابرگزارکننده کنفرانس، چندین کنفرانس دیگر در همان سال و در همین موضوع برگزار می‌کند؟
درباره اطلاعیاری
اطلاعیاری محملی است برای آموزش سواد اطلاعاتی و مهارتهای پژوهشگری. هدف و رسالت اطلاعیاری تسهیلگری است و مجهز کردن شما به سلاح سواد اطلاعاتی و پژوهشگری است. تلاش میشود خدمتی مستمر در راستای کسب اطلاعات باکیفیت و پاسخ به نیازهای اطلاعاتی شما فراهم شود.
شبکه های اجتماعی
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
