مقالات مروری چه مقالاتی هستند؟

مقالات مروری Review Paper مقالاتی هستند که بر اساس مقالات منتشر شده نگاشته می‌شوند. این مقالات حاصل پژوهش میدانی یا آزمایشگاهی نیستند. به عبارتی مقالات مروری به منظور بررسی و تبیین وضعیت موجود درباره یک موضوع یا مسئله، متون را بررسی و تحلیل می‌کنند.

ویژگی‌های مقالات مروری

1.بر پژوهش‌های انجام شده در مسئله موردنظر تمرکز دارند؛

2. برای فهم و بررسی قابلیت‌‌های موضوع موردنظر (چیستی، چرایی، چگونگی)نوشته می‌شوند؛

3) بر یافته‌های پژوهش‌هایی پیشین تمرکز دارند.

هدف مقالات مروری

ترسیم مدل مفهومی از موضوع یا مسئله موردنظر؛

طرح مسئله در موضوع موردنظر؛

ترسیم شکاف دانشی؛

ضرورت و چرایی انجام پژوهش‌های بیشتر.

انواع مقالات مروری

مقالات مروری تحلیلی Analytical paper

پژوهش‌ها برای حل مسئله چه کاری‌هایی انجام داده‌اند؟ از چه روش‌هایی استفاده کردند؟ چه دانشی تولید شده؟ یا تولید نشده؟ برای مثال مطالعه رفتار اطلاع‌یابی در زمان بحران در بافت زنان

مقالات مروری مفهومی Conceptual paper

ناظر بر فهم، تبیین و قابلیت های موضوع یا مفهوم مورد نظر است. از دل متون، جنبه‌ها و مولفه‌های موضوع یا مفهوم موردنظر استخراج و بازآفرینی می‌شود. برای مثال مفهوم رفتار اطلاعاتی مشارکتی

مقالات مروری سیستماتیک systematic review

ناظر بر یافته های پژوهش‌های مرتبط پیشین است. این مقالات به دو نوع تقسیم می‌شوند:

مقالات مروری فراتحلیل یا متاآنالیز Meta-Analysis: اگر پاسخ به پرسش پژوهش ما کمی باشد از فراتحلیل استفاده می‌شود. از تحلیل‌های آماری استفاده می‌شود. برای مثال بر مبناى پژوهش‌های گذشته، اثر يك متغير روى متغير ديگر چقدر است؟ (پرسش کمی)

مقالات مروری فراترکیب یا متاسنتز Meta-synthesis: اگر پاسخ به پرسش پژوهش ما کیفی باشد از فراترکیب استفاده می‌شود. هدف آن درک عمیق پدیده موردنظر از دل یافته‌های پژوهش‌های پیشین با رویکرد کیفی است. از کدگذاری و مقوله‌بندی استفاده می‌شود. برای مثال فراترکیب پژوهش شبکه های اجتماعی مجازی در ایران.

منبع: دکتر مریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400 

Loading

نقش کلیدی متون و پیشینه‌های پژوهش

فرایند پژوهش، مسیری پویا و تکاملی است—نه یک روند خطی و ثابت. پژوهشگر در طول این مسیر همواره نیازمند بازنگری و بازگشت به مراحل پیشین برای اصلاح روش‌ها و اندیشه‌هاست. در این میان، متون و پیشینه‌های پژوهشی نقشی بنیادین و اثرگذار ایفا می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت این منابع علمی بر تمامی اجزای فرایند تحقیق سایه افکنده‌اند و مسیر پژوهش را جهت‌دهی می‌کنند.در زیر به تعدادی از نقش‌های متون در فرایند پژوهش اشاره می‌کنم:

  1. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا به صورت هوشمندانه موضوع مناسب را برای پژوهش انتخاب کنید.
  2. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا وضعیت نامطلوب را درک و فهم کنید و براساس آن بتوانید شکاف دانشی را کشف و اثبات کنید. به عبارتی اثبات شکاف دانشی به ما می‌گوید پژوهش های پیشین نتوانسته‌اند دانش کاربردی را تولید کنند؛ پس لازم است برای درک، فهم و حل وضعیت نامطلوب نیاز است پژوهش انجام شود.
  3. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند با درک وضعیت نامطلوب و کشف شکاف دانشی، پرسش‌های (اصلی،فرعی‌ و عملیاتی) خوب و مسئله محور را مطرح کنید.
  4. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند، مدل مفهومی از مولفه‌ها و ابعاد موضوع طراحی کنید تا براساس آن پرسش‌های فرعی و عملیاتی خوب و قابل پژوهیدن بپرسید.
  5. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند، پروتکلی مولد برای اجرای پژوهش طراحی کنید (به عبارتی از جامعه پژوهش خود چی بپرسی؟ از کی بپرسی و چطوری بپرسی) تا بتوانید به داده‌های دست اول دست پیدا کنید.
  6. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا بتوانید نوآوری و اصالت پژوهش خود را تبیین کنید.

همه مواردی که بیان کردم نیاز به دانش موضوعی، بافتی، و روشی (دکترمریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400) دارد که تنها با مطالعه دقیق و موشکافانه متون و پیشینه‌های معتبر و برتر امکان‌پذیر است. مطالعه دقیق متون، مسیر پژوهش را هوشمندانه و کوتاه می‌کند.

مطالعه دقیق و تحلیلی متون و استخراج مطالب آنها براساس هدف و پرسش پژوهش می تواند به شما کمک کند تا پژوهش مولدی انجام دهید که منجر به آگاهی، دانایی و توانایی (مریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400) در ذینفعان پژوهش شود. پس هر چه زمان باکیفیت برای جستجو و مطالعه دقیق متون و پیشینه‌ها بگذارید، ضرر نخواهید کرد.

منبع: دکترمریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400.

Loading

چگونه از سرقت علمی بپرهیزیم و معرفی سامانه های همانندجویی

سرقت علمی (plagiarism) از جمله تخلفات شایع مربوط به حوزه نگارش است و می‌توان آن را از مصادیق تقلب و فریبکاری در پژوهش به شمار آورد. سرقت علمی عبارتند از به کار بردن کلام مکتوب یا شفاهی دیگران بدون ذکر منبع است.

شکل های رایج سرقت علمی

  • رونویسی کردن از روی کتاب و مقاله دیگران و ارائه آن به عنوان نوشته خود بدون ذکر منبع؛
  • کپی کردن و بریدن و چسباندن بخش‌های از یک فایل کامپیوتری به هم و ارائه آن به عنوان کار خود؛
  • استفاده از کلام دیگران و ارائه آن به عنوان اثر خود؛
  • استفاده از فکر و نظر دیگران و عرضه آن به طوری که گویی فکر و نظر خود شما است؛
  • نقل کلمه به کلمه از یک منبع بدون استفاده از علامت نقل قول مستقیم؛
  • اتکای بیش از حد بر آثار دیگران: از آثار دیگران نقل قول‌های طولانی مکرر در نوشته خود نیاورید.

برای پرهیز از سرقت علمی چه باید کرد؟

ارجاع دادن به منابع را یاد بگیریم. شیوه‌های ارجاع فراوان است. شیوه‌نامه‌های مختلفی برای تهیه ارجاع برای انواع منابع اطلاعاتی وجود دارد.

  • از شیوه‌نامه دانشگاه خود استفاده کنید (پایان‌نامه)؛
  • از شیوه‌نامه مجله هدف (مقاله)؛
  • می‌توانید با جستجوی ساده تحت عبارت جستجوی زیر به شیوه‌نامه‌ ارجاع‌نویسی دسترسی یابید. Citation style AND [APA or MLA or Chicago]

ارجاع در چه مواردی لازم است؟

به همه منابعی که از آنها استفاده کرده‌اید، ارجاع بدهید. برای هر کلمه، فکر یا اطلاعاتی که از هر منبعی گرفته‌اید باید ارجاع تهیه کنید.

  • کتاب های و مجله های علمی
  • روزنامه ها و مجله های عادی
  • جزوه ها  یا بروشورها
  • فیلم های سینمایی یا مستند، برنامه های تلویزیونی
  • سایت های اینترنتی و سایر منابع رایانه ای
  • نامه یا ایمیل افراد
  • مصاحبه ها با اشخاص
  • سخنرانی ها

ارجاع در این موارد لازم نیست؟

  • وقتی مشاهدات و آزمایش‌های خود را نقل می‌کنید؛
  • وقتی از تجربه‌های شخصی خود را نقل می‌کنید؛
  • وقتی نظرات و افکار و نتیجه‌گیری خود را می‌نویسید؛
  • وقتی تحلیل و ارزیابی خود را می‌نویسید؛
  • وقتی در نوشته خود به واقعیت‌هایی اشاره می‌کنید که همه و اکثر مخاطبان آن را می‌دادنند.

چگونه مطالب دیگران را در نوشته خود وارد کنیم؟

علاوه بر دانستن قواعد ارجاع به منابع، باید روش صحیح ترکیب مطالب دیگران را در نوشته خود بدانیم. دو روش وجود دارد:

1) نقل‌قول مستقیم: بازنویسی دقیق کلام شفاهی یا کتبی دیگران نقل مستقیم است. وقتی می‌خواهیم عین کلام کسی را در نوشته بیان کنیم، باید آن را بین دو گیومه «» بیاوریم و بلافاصله منبع را ذکر کنید.

2) نقل‌قول غیرمستقیم و خلاصه کردن: هنگامی که اطلاعات و مطالب منبعی را با نوشته خود ترکیب می‌کنیم و آن را با کلام خودمان می‌نویسیم نقل‌قول غیرمستقیم کرده اید. به دنبال آن نیز باید به منبع اصلی ارجاع دهیم.

هنگام آوردن نقل‌قول مستقیم یا غیرمستقیم بهتر است ابتدا نام نویسنده را ذکر کنید. به این کار ارجاع پرقوت می‌گویند. مثلا می نویسیم «به گفته معین» و نقل‌قول مستقیم یا غیرمستقیم را به دنبال آن می‌آوریم.

معرفی سامانه های همانندجوی فارسی

معرفی سامانه های همانندجوی لاتین

Loading

چگونه مقاله پژوهشی را بخوانیم؟ فیلم آموزشی

Loading

ده نکته برای ارسال مقاله

قبل از ارسال مقاله نکات ریزی وجود دارد که باید به آن توجه کنید. در این مقاله این نکات را به صورت سیاهه بیان کردم تا مطمئن شوید که آیا قبل از ارسال مقاله هر آنچه لازم است، انجام داده‌اید؟

1) قالب مقاله : دستورالعمل‌ مجله (Guide for Author) را بخوانید.

  • تعداد کلمات یا محدودیت طول مقاله؛
  •  اندازه حاشیه‌ها؛
  •  شماره‌گذاری جدول‌ها و نمودارها؛
  • فاصله‌گذاری‌ها؛
  • سبک و قالب مراجع و ارجاع درون متنی؛
  • نوع چکیده (ساختاریافته یا ساختارنیافته)؛
  • قالب نسخه مقاله (ورد/لاتک/پی‌دف‌اف).

2) زبان و نحوه پرداختن به موضوع: دست نوشته شما باید خوب نوشته شده باشد.

  • ساختار جمله؛
  • دستور زبان و سبک نوشتاری؛
  •  بیان منطقی موضوع؛
  •  درک مطلب؛
  •  انتخاب کلمات؛
  • غلط املایی.

3) حقایق و جزئیات: همه جزئیات حتی کوچکترین آن را بررسی کنید.

  • دقت داده ها؛
  •  هماهنگی عددی بین متن و زیرنویس جدول و  شکل، نمادها، واحدهای اندازه گیری؛
  • هماهنگی بین استنادهای درون متنی و لیست مراجع.

4) نقل‌قول‌ها و استنادها

  • دقت در بیان نقل قول ها؛
  • کسب مجوز برای  استفاده از شکل‌ها و تصاویر مقالات دیگر؛
  •  گرفتن رضایت از بیماران/افراد.

5) تضاد منافع: تضاد منافع، بخشی از اخلاق پژوهش است.

ممکن است در نگارش مقاله چند نفر با هم همکاری داشته باشند یا مقاله تحت حمایت سازمان یا نهاد خاصی باشد، در خصوص چاپ مقاله در مجلۀ خاص و ترتیب نویسندگان رضایت طرفین لازم است.

 

6) ساختار مقاله: ساختار مقاله باید براساس اصول مقاله‌نویسی باشد.

  • عنوان ؛
  • چکیده؛
  •  کلمات کلیدی ؛
  • مقدمه؛
  • روش‌ها؛
  • نتایج و یافته‌ها؛
  • بحث و نتیجه گیری؛
  • مراجع؛
  • پیوست؛
  • قدردانی؛
  • یادداشت‌ها.

7) گرافیک‌ها  و شکل‌ها: جدول‌ها و  شکل‌ها باید دقیق و براساس دستورالعمل مجله هدف آماده شود.

اندازه فایل ، وضوح و رنگ تصویر ها، لجندها و زیرنویس‌های شکل ، جدول ، نمودار…

8) اطلاعات نویسنده

جزئیات مربوط به همه نویسندگان، اطلاعات تماس و وابستگی سازمانی آنان و مشخص کردن نویسنده مسئول مکاتبات

9) نامه همراه یا کاورلتر

کاورلتر نامه به سردبیر مجله است. بیان کنید، چرا مقاله شما مهم است و نکته بدیع و مهم در این پژوهش چیست.

10) انطباق

اطمینان حاصل کنید  که مطالعه شما مطابق با رهنمودهای اخلاقی است؛

برای مثال: دستورالعمل‌های مراقبت از بیمار و حیوانات، دستورالعمل‌های ثبت کارآزمایی بالینی، دستورالعمل‌های حفاظت از محیط زیست و …

 

Loading