چگونه فرایند پژوهش را شروع کنیم؟

هنگامی که مجبورید یک پایان نامه یا مقاله بنویسید، اکثر افراد نمی دانند از کجا شروع کنند و برایشان کار سختی است. اما باید بدانید که مراحل مشخصی وجود دارد که می توانید دنبال کنید. فرایند پژوهش اغلب با یک ایده کلی که دوست دارید بیشتر درباره آن بدانید آغاز می شود. بی شک بررسی اولیه ای برای شناسایی مشکل یا مساله انجام می دهید. بعد از تعیین مساله و سوالات پژوهشی، می توانید طرح اولیه ای درباره پرداختن به موضوع و انجام تحقیق تهیه کنید. اینکار به پیشنهاده پژوهش (پروپوزال) منتهی می شود که ایده و برنامه های شما را تشریح می کند. پژوهشگران گام هایی برای انجام پژوهش بیان می کنند که در زیر دو شکل آن آورده شده است. باید بدانید فرایند پژوهش یک فرایند خطی نیست بلکه ممکن است در هر مرحله لازم باشد به مرحله قبلی بازگردید.

این مقاله به اولین گام فرایند پژوهش توجه دارد و کمک می کند ایده های خود را محدودتر کرده و پایه ای محکم برای پروژه تحقیقاتی خود ایجاد کنید.

مرحله اول: انتخاب موضوع

ابتدا باید ایده هایی را مطرح کنید. موضوع  مقاله یا پایان نامه/رساله شما می تواند بسیار گسترده و کلی شروع شود. به حوزه عمومی یا زمینه مورد نظر خود فکر کنید. بهتر است موضوعی را انتخاب کنید  که کمی با آن آشنایی دارید.

برای محدود کردن دامنه موضوع، منابعی را مطالعه کنید. مجلات مهم و معتبردر حوزه موضوعی خود را جستجو و فهرست مطالب آنها را مرور کنید. اگر مقاله ای از نظر شما مناسب و مرتبط است، برای یافتن منابع مرتبط بیشتر، فهرست ماخذ آن ها را بررسی کنید.

همانطور که می خوانید، یادداشت برداری کنید و سعی کنید مسئله، سوالات، بحث ها، تضادها و خلا ها را شناسایی کنید. هدف این است تا موضوع کلی را به موضوع خاص و تخصصی تر محدود کنید.

حتماً عملی بودن پژوهش، امکانات و تجهیزات موجود، مدت زمان انجام تحقیق، و دسترس پذیر بودن منابع و داده های مربوط به موضوع را در نظر بگیرید. قبل از حرکت به مرحله بعد، خوب است، موضوع را با اساتید خود یا دانشجویان علاقمند و سال بالایی در میان بگذارید.

مقاله مرتبط : چگونه یک موضوع خوب انتخاب کنیم؟

مرحله دوم: شناسایی مساله پژوهش  یا خلاء پژوهش

در این مرحله موضوع  را محدود  و مشخص کرده اید . اما پرسشی مطرح است که پژوهش شما دقیقاً چه چیزی را بررسی خواهد کرد و چرا اهمیت دارد؟ برای تمرکز بر هدف تحقیق، بایستی مسئله تحقیق را تعریف کنید.

مساله ممکن است یک مساله عملی باشد؛ برای مثال، فرآیند یا عملی که به خوبی کار نمی کند، مساله ممکن است اشکال در عملکرد یک سازمان یا مشکلی باشد که گروه خاصی از افراد جامعه با آن مواجه هستند.

از طرف دیگر، مساله ممکن است، مسئله نظری یا تئوری باشد؛ برای مثال، کشف پدیده یا رابطه ناشناخته، کشف یا تضاد بین مدل ها، کشف نظریه های مختلف یا بحثی حل نشده بین محققان باشد.

برای قرار دادن مساله در بافت و تعیین اهداف، بیان مساله بنویسید یعنی مساله یا مشکل را تبیین کنید. بیان مساله نشان می دهد که چه کسی/چه عاملی بر این مسئله تأثیر می گذارند، چرا تحقیقات لازم است و چگونه پروژه تحقیقاتی شما آن مساله یا مشکل را حل می کند.

مرحله سوم: تدوین و نوشتن پرسش های پژوهش

در مرحله بعد، بر اساس بیان مساله ، باید یک یا چند سوال تحقیق بنویسید. این پرسش ها براساس اهداف نوشته می شود. پرسش ها ممکن است بر توصیف ، مقایسه ، ارزیابی یا توضیح مسئله تحقیق متمرکز شوند.

یک سوال تحقیقاتی قوی باید به اندازه کافی خاص باشد که بتوانید با استفاده از روشهای تحقیق کیفی یا کمی مناسب ، به آن پاسخ دهید. همچنین باید به اندازه کافی پیچیده باشد که نیاز به تحلیل و استدلال عمیق داشته باشد. سؤالاتی که می توان با “بله / خیر” یا به راحتی پاسخ داد، برای یک پایان نامه یا مقاله مناسب نیستند.

در برخی از انواع تحقیق، ممکن است در این مرحله نیاز به ایجاد یک چارچوب مفهومی و فرضیه های قابل آزمایش داشته باشید.

مرحله چهارم: تهیه مدل مفهومی یا طرح پژوهش

طرح تحقیق چارچوبی عملی برای پاسخگویی به سوالات تحقیق شماست. این چارچوب شامل تصمیم گیری در مورد نوع داده های مورد نیاز، روشهای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها و مکان و مقیاس زمانی تحقیق است.

روشهای احتمالی بسیاری وجود دارد که می توانید برای پاسخ به سؤالات خود استفاده کنید. تصمیماتی که می گیرید تا حدودی براساس اولویت های شما خواهد بود. به عنوان مثال ، آیا می خواهید علل و تأثیرات را تعیین کنید ، نتیجه گیری کلی کنید یا جزئیات یک زمینه خاص را بفهمید؟

باید تصمیم بگیرید، آیا از داده های اولیه یا ثانویه و روش های کیفی یا کمی استفاده خواهید کرد. همچنین باید ابزارها، رویه ها و روش جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می کنید، و همچنین معیارهای انتخاب شرکت کنندگان یا منابع را تعیین کنید.

مرحله پنجم: نوشتن پیشنهاده تحقیق (پروپوزال)

سرانجام ، پس از اتمام این مراحل ، آماده تکمیل یک پیشنهاده تحقیق هستید. این پیشنهاده بافت ، ارتباط ، هدف و برنامه تحقیق شما را تشریح می کند.

علاوه بر بیان مقدمه، بیان مسئله و سؤالات تحقیق ، این پیشنهاده باید بررسی متون را نیز ارائه دهد و نشان دهد تحقیق شما  در بین آثار تحقیقاتی موجود کجا قرار خواهد گرفت. بخش طراحی تحقیق رویکرد شما را شرح می دهد و دقیقاً آنچه شما انجام خواهید داد توضیح می دهد.