نوشته‌ها

ابزارهای هوش مصنوعی برای بررسی متون

مرور نوشتارها یا بررسی متون (literature review) فعالیتی فکری و تحلیلی است که طی آن پژوهشگر؛ متون و آثار موجود در زمینه پژوهش خود را شناسایی می کند تا در راستای پژوهش خود از آنها استفاده کند. مرور نوشتارها خلاصه ی پژوهش های پیشین نیست؛ بلکه مطالعه ای است که ضمن خلاصه کردن پژوهش های پیشین؛ آن را ارزیابی و ارتباط آنها را با یکدیگر و با پژوهش در دست انجام مشخص می کند. توانایی شناسایی، بازیابی، مرور، تحلیل و نوشتن از جایگاه مهمی در تدوین پیشینه است (برای اطلاعات بیشتر مقاله زیر را ببینید). در این پست در قالب یک اینفوگراف، ابزارهای هوش مصنوعی که می‌تواند در مرور نوشتارها یا بررسی متون به پژوهشگران کمک کند، معرفی می‌شود.

فایل pdf اینفوگراف

Loading

چگونه یک جستجوی موثر برای مرور نوشتارها انجام دهیم؟

مقدمه

مرور نوشتارها یا بررسی متون (literature review) فعالیتی فکری و تحلیلی است که طی آن پژوهشگر؛ متون و آثار موجود در زمینه پژوهش خود را شناسایی می کند تا در راستای پژوهش خود از آنها استفاده کند. مرور نوشتارها خلاصه‌ی پژوهش‌های پیشین نیست؛ بلکه مطالعه‌ای است که ضمن خلاصه کردن پژوهش های پیشین؛ آن را ارزیابی و ارتباط آنها را با یکدیگر و با پژوهش در دست انجام مشخص می‌کند. توانایی شناسایی، بازیابی، مرور، تحلیل و نوشتن از جایگاه مهمی در تدوین پیشینه است. هدف از مرور نوشتارها این است تا مشخص کنید چه آثاری؛ توسط چه کسانی؛ با چه هدف‌هایی؛ با چه روش‌هایی؛ با چه یافته‌هایی در زمینه مورد توجه پژوهشگر نوشته شده‌اند و چه زمینه‌هایی برای انجام پژوهش‌های بیشتر وجود دارد(منبع https://info-consulting.ir/literature-review/)قدرت یک پیشینه پژوهش به توانایی آن در غربال کردن و بازیابی منابع مرتبط بستگی دارد. داشتن یک رویکرد جستجوی بهینه برای یافتن منابع مرتبط نه تنها پیشینه مقاله شما را تقویت می‌کند، بلکه کارایی مرور شما را نیز افزایش می دهد. در این مقاله، قصددارم، شما را از طریق فرآیند ایجاد یک استراتژی جستجوی موثر برای یافتن متون مرتبط راهنمایی ‌کنم و ابزارهای کلیدی مربوط به آن را معرفی کنم. آگاهی از این موضوع  به شما امکان می‌دهد پیشینه جامع و مرتبط را به دست آورید.

مراحل کلیدی برای ایجاد یک استراتژی جستجوی موثر:

 مفاهیم و اصطلاحات جستجو را برای هر کدام از مفاهیم موجود در پژوهشتان را مشخص کنید

اولین قدم در جستجوی نظام‌مند متون، شناسایی مفاهیم کلیدی است. استفاده از چارچوب PICO (در پزشکی) – بیمار، مداخله، مقایسه، نتیجه (Patient, Intervention, Comparison, Outcome) – می تواند اینکار را ساده کند. به عنوان مثال، این سوال را در نظر بگیرید: “در بیماران مسن (P)، واکسن آنفلوانزا (I) در مقایسه با نبود واکسن (C) در پیشگیری از بستری شدن مرتبط با سرماخوردگی (O) چقدر موثر است؟ با شناسایی مفاهیم اساسی با تاکید بر عناصر موجود در عنوان و چکیده، شروع کنید.

واژگان کنترل شده در جستجوها

مرحله بعدی شامل شناسایی واژگان کنترل شده برای جستجو در پایگاه های اطلاعاتی است.

واژگان کنترل شده در جستجوی متون، اصطلاحات استاندارد و از پیش تعریف شده‌ای هستند که پایگاه‌های اطلاعاتی برای نمایه‌سازی و بازیابی مقالات مرتبط و برای تضمین یکدستی و غلبه بر تنوع واژگانی، استفاده می‌کنند (نیز نگاه کنید به https://info-consulting.ir/thesaurus-keywords-tools/).

این واژگان، مانند سرعنوان‌های موضوعی پزشکی (MeSH) در PubMed، به صورت سلسله‌مراتبی سازماندهی شده‌اند. به عنوان مثال، اگر در حال تحقیق درباره آنفولانزا هستید، استفاده از اصطلاحنامه مش MeSH تضمین می‌کند که مقالاتی را خواهید یافت که ممکن است به این بیماری به عنوان “آنفولانزا”، “آنفولانزای فصلی” یا حتی “H1N1” اشاره کنند.

قرار دادن این اصطلاحات متنوع تحت یک اصطلاح استاندارد، دقت جستجوی شما را افزایش می دهد. در اینجا ساختار واژگان کنترل شده در تعدادی از پایگاه‌های اطلاعاتی را نشان می ‌دهد.

جستجوی کلیدواژه‌ها

هنگامی که از جستجوی کلیدواژه‌ای استفاده می کنید، به پایگاه اطلاعاتی دستور می دهید که به دنبال عبارت دقیق وارد شده بگرددد. این روش می تواند بسیار مستقیم باشد اما با چالش هایی همراه خواهد بود:

  • دقت: جستجوی «آنفولانزا» ممکن است مقالاتی را که از «سرماخوردگی Flu» استفاده می‌کنند را از دست بدهد.
  • گستردگی: “آنفولانزا” می‌تواند مقالات نامرتبط را بازیابی کند، به عنوان مثال، “فلورسانس”.
  •  متغیر بودن: اصطلاحات مختلف برای یک مفهوم نیاز به کلیدواژه‌های متنوعی دارد.

برای بررسی متمرکز بر آنفولانزا، استفاده از کلیدواژه مانند “آنفولانزای فصلی”، “H1N1” و “آنفلوانزا A” “seasonal flu”, “H1N1”, and “influenza A” اطمینان حاصل می‌کند که نتایج جامعی دریافت می‌کنید.

فنون ساختن اصطلاحات کلیدواژهای برای جستجوی متون:
  • اصطلاحات مشابه/مترادف: انواع مختلفی مانند ” “flu” and “influenza.را ضبط کنید.
  •  تنوع املایی: املاها/اصطلاحات منطقه ای یا اصطلاحات خط فاصله را در نظر بگیرید. به عنوان مثال: املای آمریکایی در مقابل انگلیسی
  • توضیحات متناقض: برخی از اصطلاحات ممکن است در مقالات، متفاوت بیان شوند اما معنی یکسانی داشته باشند. به عنوان مثال، اصطلاحاتی مانند “آنفولانزای مرغی” و “آنفولانزای پرندگان” “bird flu” and “avian influenza”.
  • طیف ویژگی: تعادل بین اصطلاحات عمومی و جزئی. به عنوان مثال، از “ویروس” به “ویروس آنفولانزای H1N1”.
  • کوتاه‌سازی واژه‌ها Truncation: ستاره (*) در انتهای یک رشته از کاراکترها تمام عباراتی را که با آن رشته شروع می شوند جستجو می کند. به عنوان مثال، با استفاده از “influenz*” “influenza”، “influenzae” و “influenzal” را بازیابی می کند.
  • استفاده از نمادها Wildcard: “؟” جایگزین یک حرف یا نشان دادن یک حرف اضافی که در آن املا یا تغییر کلمه امکان پذیر است. به عنوان مثال. “H?N1” با “H1N1” و “H3N1” مطابقت دارد.
  • عملگرهای مجاورتی: میزان نزدیک بودن دو کلمه را مشخص می‌‍کند. فایده: نتایج شما را مرتبط‌تر کند. “influenza NEAR3 vaccine”  بین این دوکلمه سه فاصله وجود داشته باشد.

به یاد داشته باشید، نکته کلیدی این است که به طور گسترده فکر کنید، تمام عبارات مرتبط را در نظر بگیرید و استراتژی جستجوی خود را با پایگاه اطلاعاتی در حال استفاده تنظیم کنید.

اصطلاحات را با عملگرهای بولی ترکیب کنید

استفاده از عملگرهای بولین دامنه جستجوی شما را افزایش می‌دهد.

  • عملگر “AND” تضمین می‌کند که تمام مفاهیم انتخاب شده در نتایج وجود دارد. برای مثال، «واکسن آنفولانزا و آنفولانزا» مقالاتی را که هر دو عبارت را دارند بازیابی می‌کند.
  • از سوی دیگر، عملگر “OR” نتایج را در  هر جایی که باشد بازیابی می‌کند ، بنابراین “flu OR آنفلوانزا” مقالاتی را با هر یک از این اصطلاحات می گیرد.
  • اگر می‌خواهید یک اصطلاح خاص را حذف کنید، عملگر “NOT” مفید است. به عنوان مثال، “آنفلوآنزا NOT H1N1” مقالاتی در مورد آنفولانزا ارائه می‌دهد که به طور خاص به گونه H1N1 اشاره نمی کند.
 استراتژی جستجوی خود را ترجمه کنید

هر پایگاه داده، اعم از PubMed، Scopus یا Web of Science، اصطلاحات و روش جستجوی منحصر به فرد خود را برای تفسیر عبارت‌های جستجو (سینتکس) دارد. ضروری است که استراتژی جستجوی خود را با استانداردهای خاص هر پایگاه اطلاعاتی که استفاده می‌کنید منطبق کنید.

در اینجا چند ابزار رایگان برای کمک به شما در «ترجمه جستجو» آمده است.

برای مثال 

استراتژی جستجوی خود را مستند و ثبت کنید.

برای بهترین عملکرد، شفافیت و تکرارپذیری، تمام عناصر جستجوی متون را مستند کنید.

برای مطالب بیشتر می توانید به پیوندهای زیر مراجعه کنید:

در این راهنمای سریع، اصول اولیه انجام یک جستجوی مرور نوشتارها را آموخته‌اید. از این مطلب می‌توانید به عنوان نقطه شروع برای پژوهش‌های عمیق‌تر استفاده کنید.

Loading

نقش کلیدی متون و پیشینه‌های پژوهش

فرایند پژوهش یک فرایند تکاملی است. انجام پژوهش عمل خطی نیست، بلکه همواره باید برای بازنگری در روش‌ و اندیشه‌های خود، به هر یک از اجزای این فرایند رفت و برگشت کنیم. در این میان نقش متون و پیشینه‌های پژوهش در فرایند پژوهش، نقشی کلیدی و حیاتی است. به عبارتی متون و پیشینه بر تمام اجزای فرایند پژوهش سایه انداخته است. در زیر به تعدادی از نقش‌های متون در فرایند پژوهش اشاره می‌کنم:

  1. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا به صورت هوشمندانه موضوع مناسب را برای پژوهش انتخاب کنید.
  2. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا وضعیت نامطلوب را درک و فهم کنید و براساس آن بتوانید شکاف دانشی را کشف و اثبات کنید. به عبارتی اثبات شکاف دانشی به ما می‌گوید پژوهش های پیشین نتوانسته‌اند دانش کاربردی را تولید کنند؛ پس لازم است برای درک، فهم و حل وضعیت نامطلوب نیاز است پژوهش انجام شود.
  3. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند با درک وضعیت نامطلوب و کشف شکاف دانشی، پرسش‌های (اصلی،فرعی‌ و عملیاتی) خوب و مسئله محور را مطرح کنید.
  4. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند، مدل مفهومی از مولفه‌ها و ابعاد موضوع طراحی کنید تا براساس آن پرسش‌های فرعی و عملیاتی خوب و قابل پژوهیدن بپرسید.
  5. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند، پروتکلی مولد برای اجرای پژوهش طراحی کنید (به عبارتی از جامعه پژوهش خود چی بپرسی؟ از کی بپرسی و چطوری بپرسی) تا بتوانید به داده‌های دست اول دست پیدا کنید.
  6. متون و پیشینه‌های پژوهش کمک می‌کنند تا بتوانید نوآوری و اصالت پژوهش خود را تبیین کنید.

همه مواردی که بیان کردم نیاز به دانش موضوعی، بافتی، و روشی (دکترمریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400) دارد که تنها با مطالعه دقیق و موشکافانه متون و پیشینه‌های معتبر و برتر امکان‌پذیر است. مطالعه دقیق متون، مسیر پژوهش را هوشمندانه و کوتاه می‌کند.

مطالعه دقیق و تحلیلی متون و استخراج مطالب آنها براساس هدف و پرسش پژوهش می تواند به شما کمک کند تا پژوهش مولدی انجام دهید که منجر به آگاهی، دانایی و توانایی (مریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400) در ذینفعان پژوهش شود. پس هر چه زمان باکیفیت برای جستجو و مطالعه دقیق متون و پیشینه‌ها بگذارید، ضرر نخواهید کرد.

منبع: دکترمریم نظری، دوره کیمیاگران پژوهش، 1400.

Loading

با چهار حرکت در وب آو ساینس مقاله مروری پیدا کن: کلیپ آموزشی

پایگاه های استنادی از مهمترین پایگاه های اطلاعاتی برای جستجوی و یافتن مقالات تاثیرگذار و پراستناد است. با استفاده از این پایگاه ها شما می تونید به اطلاعاتی درباره آثار و استنادهای سایر نویسندگان به آثار، تعیین و شناسایی مجلات مهم برای انتشار مقاله، تعیین و شناسایی نویسندگان، موسسات و کشورهای هسته در آن حوزه موضوعی، تعیین و شناسایی کلیدواژه های استاندارد، تعیین روند رشد مقالات در آن حوزه موضوعی، امکان دسترسی به متن کامل مقالات از طریق یک مجرا دست یابید. این پایگاه ها به پژوهشگران کمک می کنه تا مقالات هسته و مهم را شناسایی و مسیر پژوهش یا مدل مفهومی پژوهش را به درستی ترسیم کنند. همواره به دانشجویان توصیه می کنم کار پژوهشی خود را با پایگاه های استنادی اسکوپوس و ای اس ای آغاز کنند.

Loading

با چهار حرکت در اسکوپوس مقاله مروری پیدا کن: کلیپ آموزشی

پایگاه های استنادی از مهمترین پایگاه های اطلاعاتی برای جستجوی و یافتن مقالات تاثیرگذار و پراستناد است. با استفاده از این پایگاه ها شما می تونید به اطلاعاتی درباره آثار و استنادهای سایر نویسندگان به آثار، تعیین و شناسایی مجلات مهم برای انتشار مقاله، تعیین و شناسایی نویسندگان، موسسات و کشورهای هسته در آن حوزه موضوعی، تعیین و شناسایی کلیدواژه های استاندارد، تعیین روند رشد مقالات در آن حوزه موضوعی، امکان دسترسی به متن کامل مقالات از طریق یک مجرا دست یابید. این پایگاه ها به پژوهشگران کمک می کنه تا مقالات هسته و مهم را شناسایی و مسیر پژوهش یا مدل مفهومی پژوهش را به درستی ترسیم کنند. همواره به دانشجویان توصیه می کنم کار پژوهشی خود را با پایگاه های استنادی اسکوپوس و ای اس ای آغاز کنند.

Loading