عناصر کلیدی طراحی در ایجاد فضای کتابخانه کاربرمحور

در این مقاله به برخی از عناصر کلیدی طراحی پرداختم که می‌تواند به کتابداران در ایجاد فضای کتابخانه کاربرمحور کمک کند. توجه به این عناصر موجب می‌شود از یک سو درک صحیح و کاملی از نیازها و انتظارات کاربران کتابخانه بدست آوریم؛ و از سوی دیگر فضایی طراحی کنیم که برای کاربران کتابخانه لذت‌بخش باشد، استفاده‌پذیری از خدمات و منابع کتابخانه را افزایش دهد و تجربه موثر و تصویر رضایت‌بخشی در ذهن کاربران در استفاده از کتابخانه ایجاد کند.

این مقاله از تجربه شخصی (دکتر مریم اسدی)، جامعه لینکدین (LinkedIn community ) و هوش مصنوعی بهره برده است. 

کاربرپژوهی[1]

کاربرپژوهی فرآیند جمع‌آوری داده‌ها و دیدگاه‌هایی درباره کاربران یک کتابخانه مانند اطلاعات جمعیت‌شناختی، نیازها، انگیزه‌ها، چالش‌ها و رضایت آنها است. کاربرپژوهی را می‌‎توان با روش‌های مختلفی مانند نظرسنجی، مصاحبه، مشاهدات، گروه‌های تمرکز و آزمون‌های استفاده‌پذیری انجام داد. کاربرپژوهی می‌‌تواند به کتابداران کمک کند تا مشکلات و فرصت‌هایی را که کاربران با آن مواجه‌اند شناسایی کنند و راه‌حل‌هایی برای آن بیابند. همچنین کاربرپژوهی می‌تواند به کتابداران کمک کند تا اثربخشی و استفاده‌پذیری خدمات، فضاها و نظام‌های موجود در کتابخانه را ارزیابی کنند.

پرسونای کاربر[2]

پرسونای کاربر، بازنمودهای خیالی از کاربران معمولی یا ایده‌آل یک کتابخانه است که بر اساس داده‌های حاصل از پژوهش کاربر بدست می‌آید. شناخت شخصیت‌های کاربر می‌توانند به کتابداران کمک کنند تا انواع مختلف کاربرانی که از کتابخانه آنها بازدید می‌کنند یا از آنها استفاده می‌کنند، اهداف، رفتارها، ترجیحات و نارضایتی آنها را درک کنند. پرسونای کاربر همچنین می‌توانند به کتابداران کمک کنند تا با کاربران خود ارتباط برقرار کنند. با آنها همدلی کنند. خدمات، فضاها و نظام‌هایی متناسب با نیازها و انتظارات آنها طراحی کنند. شخصیت کاربر را می‌توان با استفاده از الگوها، ابزارها یا داستان ها ایجاد کرد. این الگو باید شامل جزئیاتی مانند نام، سن، شغل، پیشینه فرد، نیازها، انگیزه ها، سرخوردگی‌ها و سناریوها باشد.

نقشه‌های سفر کاربر[3]

نقشه‌های سفر کاربر ابزارهای بصری است که گام ها و تعاملات کاربران را هنگام استفاده از خدمت، فضا یا سیستم کتابخانه نشان می‌دهند. نقشه‌های سفر کاربر می‌تواند به کتابداران کمک کنند تا تجربه کاربر را از دیدگاه کاربر ترسیم کنند و نقاط تماس، احساسات، سرخوردگی‌ها و فرصت‌هایی را شناسایی کنند که کاربران در طول مسیر با آنها مواجه می‌شوند. نقشه‌های سفر کاربر همچنین می‌تواند به کتابداران کمک کند تا با حذف یا کاهش نقاط اصطکاک و افزودن نقاط مثبت، تجربه کاربری را بهینه کنند. نقشه‌های سفر کاربر را می توان با استفاده از دیاگرام‌ها، نمودارها یا داستان‌‌سازی ایجاد کرد. این نمودارها باید شامل جزئیاتی مانند مراحل، اقدامات، افکار، احساسات و فرصت‌ها باشد.

بازخورد کاربر

بازخورد کاربر فرآیند جمع آوری و تجزیه و تحلیل نظرها و پیشنهادهای کاربران یک خدمت، فضا یا نظام کتابخانه است. آن می‌تواند به کتابداران کمک کند تا رضایت و وفاداری کاربران را اندازه‌گیری کنند و نقاط قوت و ضعف طراحی خود را شناسایی کنند. بازخورد کاربر همچنین می‌تواند به کتابداران کمک کند تا طراحی خود را با تصور کاربر از کتابخانه بهبود بخشند و نوآوری کنند. بازخوردها را می‌توان با روش‌های مختلفی مانند نظرسنجی، مصاحبه، بررسی، رتبه‌بندی، نظرها و پیشنهادها جمع‌آوری کرد.

آزمون کاربر

آزمون کاربر فرآیند ارزیابی استفاده‌پذیری و عملکرد یک خدمت، فضا یا نظام کتابخانه با کاربران واقعی یا بالقوه است. آن می‌تواند به کتابداران کمک کند تا مفروضات و فرضیه‌های طراحی خود را اعتبارسنجی کنند و مشاهده کنند که کاربران چگونه با طراحی آنان در موقعیت‌های واقعی یا شبیه سازی شده تعامل دارند. آزمون کاربر همچنین می‌تواند به کتابداران کمک کند تا هرگونه مشکل در استفاده، خطا یا اشکالی را که بر تجربه کاربر تأثیر می‌گذارد شناسایی و برطرف کنند. آزمون کاربر را می‌توان با روش‌های مختلفی انجام داد، مانند آزمون استفاده‌پذیری، آزمون‌های بتا، تست‌های A/B و ارزیابی‌های اکتشافی.

هم‌آفرینی کاربر[4]

هم‌آفرینی کاربر فرآیندی است که در آن کاربران یک خدمت، فضا یا سیستم کتابخانه در فرآیند طراحی همکاری و مشارکت دارند. آن می‌تواند به کتابداران کمک کند تا از خلاقیت و تخصص کاربران خود بهره‌ ببرند. همچنین ایده‌ها و راه‌حل‌هایی را تولید کنند که مرتبط‌تر، متنوع‌تر و نوآورانه‌تر باشد. هم‌آفرینی کاربر همچنین می‌تواند به کتابداران کمک کند تا اطمینان‌پذیری و تعامل با کاربران خود را افزایش دهند و حس مالکیت و جامعه‌پذیری کاربران را تقویت کنند. هم‌آفرینی کاربر می‌تواند با روش‌های مختلفی مانند کارگاه‌های آموزشی، رویدادهای هکاتون، جمع‌سپاری و طراحی مشارکتی انجام شود.

[1] – User Research

[2]– User Persona

[3] – User journey maps

[4] – User co-creation

اقتباس از منبع:

https://www.linkedin.com/advice/3/what-some-key-design-elements-consider-when-creating-3myzc