مؤثرترین روش‌ها برای آموزش مهارت‌های پژوهشی به کاربران چیست؟

مقدمه

من در یک گروه تخصصی خدمات کتابخانه‌ای در لینکدین عضو هستم. در این گروه هر بار راجع به خدمات کتابخانه، پرسش‌هایی مطرح می‌شود. در ابتدا برای پاسخ به هر پرسش، مقاله‌ای  با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و متخصصان انجمن لینکدین نوشته و منتشر می‌شود. سپس کتابداران دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را در ارتباط با هر بخش از مقاله بیان می‌کنند.

اگر کتابدار متخصص و باتجربه باشید،در وهله اول وقتی پرسش را مشاهده می‌کنید، پرسش به نظر بدیهی می‌رسد و  پاسخ پرسش را سریع در ذهن‌تان مرور می‌کنید.  وقتی مقاله و تجربه‌های دیگران را می‌خوانید، متوجه این موضوع می‌شوید، این گونه پرسش‌ها از یک سو به شما کمک می‌کند چگونه به یک سوال تخصصی و مربوط به حرفه خود، پاسخ علمی و ساختاریافته بدهید؛ از سوی دیگر به شما کمک می‌کند از ایده‌ها و تجربیات دیگران بهره ببرید. متوجه می‌شوید روش‌ها و ایده‌های دیگری در این ارتباط وجود دارد که ممکن است به آن توجه نکرده‌اید و از آن غفلت کرده‌اید.

در این پست به یکی از پرسش‌ها و دیدگاه‌های کتابداران نسبت به آن پرسش پرداختم.  پرسش چه بود “مؤثرترین روش‌ها برای آموزش مهارت‌های پژوهشی به کاربران چیست؟“… خوب… حالا میریم به سراغ پاسخ پرسش:

سوال پژوهش را تعریف کنید

اولین قدم در هر پروژه پژوهشی، تعریف سوال یا موضوع پژوهش است. این کار همیشه آسان نیست، به خصوص برای پژوهشگران تازه کار که ممکن است ایده‌های مبهم یا وسیعی داشته باشند. می‌توانید با بررسی معیارهایی از قبیل هدف، مخاطب، دامنه، بافت و علاقه، به کاربران کمک کنید، سوالات پژوهش خود را محدود کنند.  همچنین می‌توانید آنها را راهنمایی کنید تا از ابزارهایی مانند نقشه ذهنی، نقشه مفهومی یا طوفان فکری برای تولید و سازماندهی ایده‌هایشان استفاده کنند.

دیوید مارتین (نظر و تجربه کتابدار پژوهشی و پژوهشگر)

من همیشه به افراد می‌گویم که به موضوع پژوهش خود مانند یک بازی کلمات فکر کنند – مانند جدول کلمات متقاطع یا چرخ ثروت. از مترادف‌ها، تشابه‌ها یا روش‌های متفاوت برای بیان پرسش خود استفاده کنید. نتایج شما را افزایش می‌دهد. همچنین، از گوگل فقط به عنوان نقطه شروع استفاده کنید. از نتایج گوگل و از زبان و اصطلاحات آن برای ساختن عبارت جستجوی خود استفاده کنید

مارتین ناماچکیکا (نظر و تجربه متخصص مدیریت دانش و مدیر کتابخانه)

آموزش مهارت های پژوهش به مراجعان بخش اساسی نقش کتابدار است و راه‌های موثری برای انجام این کار وجود دارد. کمک یک به یک، کارگاه‌های آموزشی و استفاده از منابع دیجیتال همه روش‌های ارزشمندی برای کمک به مشتریان برای توسعه مهارت‌های پژوهشی هستند. با تهیه راهنماها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی ساختاریافته و منابع دیجیتال، کتابداران می‌توانند مراجعان را به پژوهشگران مستقل تبدیل کنند و از این طریق آنها را برای یافتن اطلاعات قابل اعتماد و مرتبط در زمینه‌های مختلف توانمند ‌سازند.

منابع مناسب را انتخاب کنید

قدم بعدی انتخاب منابع مناسب برای سوال پژوهش است. بسته به رشته، موضوع و سطح پژوهش، مراجعان ممکن است نیاز به استفاده از انواع مختلف منابع مانند کتاب، مجلات، پایگاه‌های اطلاعاتی، وب‌سایت‌ها یا رسانه‌ها داشته باشند. شما می‌توانید با آموزش نحوه شناسایی ویژگی‌ها، نقاط قوت و محدودیت‌های هر منبع، به کاربران کمک کنید تا بهترین منابع را انتخاب کنند. همچنین می‌توانید برای ارزیابی کیفیت و اعتبار منابع، معیارهای ربط، اعتبار، دقت، روزآمدی و پوشش محتوایی و زمانی منابع را به آنها معرفی کنید.

بریتانی دی. (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه دانشگاهی)

من همیشه از دانشجویان درباره مشخصات تکلیفشان می‌پرسم – بسیاری باید انواع خاصی از منابع اطلاعاتی را پیدا کنند تا تکلیف را با موفقیت انجام دهند. هنگام آموزش ارزیابی اطلاعات، من روش خواندن جانبی را دوست دارم، که به دانشجویان می‌آموزد که خارج از منبعی که به دنبال آن هستند برای تأیید اطلاعات استفاده کنند.

استراتژی‌های  جستجو موثر را توسعه دهید

هنگامی که کاربران منابع خود را انتخاب کردند، باید استراتژی‌های جستجوی موثری را برای یافتن اطلاعات مورد نیاز خود توسعه دهند. این شامل استفاده از کلمات کلیدی، عملگرهای جستجو، فیلترها و سایر ویژگی‌ها است. این استراتژی‌ها نتایج جستجو را اصلاح و گسترش می‌دهند. می‌توانید با نشان دادن نحوه استفاده از ابزارهای جستجوی مختلف، مانند فهرست‌ها، نمایه‌ها، موتورهای جستجو، یا راهنمای موضوعی، به کاربران کمک کنید تا استراتژی‌های جستجوی خود را توسعه دهند. همچنین می‌توانید نحوه استفاده از مترادف‌ها، عبارات مرتبط، یا عبارات عام‌تر و خاص‌تر را برای تغییر و بسط عبارات جستجوی خود به آنها آموزش دهید.

دیانا روسا (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه)

یک مثال برای توسعه استراتژی‌های جستجو، که شخصاً آن را مؤثر می‌دانم، انجام تمرین‌های عملی است که در آن کاربران می‌توانند مستقیماً استراتژی‌های جستجو را اعمال کنند. استفاده از مثال‌های تحقیق واقعی برای نشان دادن اینکه چگونه استراتژی‌های جستجو به طور مؤثر اعمال می‌شوند، می‌تواند به کاربران کمک کند تا ارتباط و کاربرد عملی مهارت‌هایی را که یاد می‌گیرند، ببینند.

اطلاعات را تحلیل و ترکیب کنید

پس از اینکه مشتریان اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کردند، باید آن را تحلیل و ترکیب کنند تا به سؤال پژوهش خود پاسخ دهند. این شامل خواندن، خلاصه کردن، مقایسه، بیان تضادها، و ادغام اطلاعات از منابع مختلف است. می‌توانید با راهنمایی آنها به استفاده از سازمان‌دهنده‌های گرافیکی، مانند جداول، نمودارها یا ماتریس‌ها، به کاربران کمک کنید تا اطلاعات را تحلیل و ترکیب کنند و به آنها در مقایسه و سازمان‌دهی اطلاعات کمک کند. همچنین می‌توانید آنها را تشویق کنید که از مهارت‌های تفکر انتقادی، مانند پرسش، استدلال، و استدلال‌های مبتنی بر شواهد برای تفسیر و ارزیابی اطلاعات استفاده کنند.

دیانا روسا (نظر و تجربه کتابدار کتابخانه)

برخی از راه‌های موثر برای آموزش مهارت‌های پژوهش، تجزیه و تحلیل و ترکیب، شامل ارائه مثال‌های عملی مانند تشویق به مشارکت فعال، استفاده از منابع آنلاین و ارائه بازخورد سازنده در مورد روش‌های پژوهش کاربران است. علاوه بر این، راهنمایی آنها در ارزیابی انتقادی منابع و ترویج تفکر تحلیلی مفید است.

ارتباط برقرار کنید و اطلاعات را استناد دهید

مرحله نهایی در فرآیند پژوهش، برقراری ارتباط و استناد اطلاعات در قالب و سبک مناسب است. بسته به هدف و مخاطبان پروژه تحقیقاتی، کاربران ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های مختلف ارتباطی مانند گزارش، مقاله، سخنرانی یا پوستر داشته باشند. می‌توانید با آموزش نحوه استناددهی و نحوه تهیه گزارش، مقاله و پاور سخنرانی و پوستر به آنها کمک کنید. همچنین می‌توانید آنها را با ابزارهای استناددهی، مانند تولیدکننده‌های استناد citation generators، نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات علمی (اندنوت و مندلی) managers یا راهنماها آشنا کنید تا استناددهی استاندارد داشته باشند.

فرآیند پژوهش را ارزیابی و آن را رویت‌پذیر کنید

فرآیند پژوهش یک روند خطی یا ثابت از مراحل و گام‌ها نیست، بلکه یک چرخه پویا و تکراری از پژوهش و یادگیری است. بنابراین، برای مراجعان مهم است که فرآیند و نتایج پژوهش خود را ارزیابی و تأمل کنند و نقاط قوت و ضعف، چالش‌ها و راه‌حل‌ها و زمینه‌های بهبود را شناسایی کنند. شما می‌توانید با ارائه بازخورد و معرفی شاخص‌ها و ابزارهای ارزیابی پژوهش به کاربران کمک کنید تا فرآیند پژوهش خود را ارزیابی کرده و در مورد آنها فکر کنند. همچنین می‌توانید آنها را تشویق کنید تا تجربیات و دیدگاه‌‌ های پژوهشی خود را با دیگران، مانند همسالان، مربیان، یا کتابداران در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند.

نگارش: مریم اسدی

منبع: https://www.linkedin.com/advice/0/what-most-effective-ways-teach-research-skills-ge6bc