هوش مصنوعی:کتابخانه‌ها در خط مقدم هوش مصنوعی

چکیده

متن زیر مربوط به پیوست سوم بیانیه ایفلا درباره کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی ( IFLA Statement on Libraries and Artificial Intelligence) است. هوش مصنوعی در بسیاری از جنبه‌های جامعه، از جمله روش کار افراد و دسترسی به اطلاعات، ظرفیت تحول‌آفرینی دارد. برای کتابخانه‌ها مهم است که سازگار شوند تا بتوانند از راه‌حل‌های فن‌آوری جدید استفاده کنند و خدمات خود را برای برآوردن نیازهای متغیر جامعه تطبیق دهند. بیانیه ایفلا نقش‌های کلیدی کتابخانه‌ها را در جامعه‌ای که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، مشخص کرده است. و در سرتاسر جهان، برخی از کتابخانه‌ها و سازمان‌های کتابخانه‌ای در حال حاضر مشغول افزایش آگاهی و سواد هوش مصنوعی، توسعه و کار با هوش مصنوعی، و شرکت در بحث‌های پیرامون تأثیر آن بر بخش کتابخانه و فراتر از آن هستند. هدف این پیوست برجسته کردن برخی از تلاش‌های کتابخانه‌هایی است که تا به امروز انجام شده است.

ترجمه این پیوست توسط  دکتر مریم اسدی انجام شده است.

بخش 1 – تأمل در نقش کتابخانه‌ها در دنیای هوش مصنوعی

فوروم ملی 2018 که توسط فدراسیون انجمن‌های کتابخانه‌های کانادا (CFLA-FCAB) سازماندهی شد، پیامدهای هوش مصنوعی را برای بخش کتابخانه و فراتر از آن بررسی کرد. شرکت‌کنندگان در مورد اینکه چگونه کتابخانه‌ها می‌توانند به اطمینان از تأثیر مثبت هوش مصنوعی بر جامعه کمک کنند، و اینکه چگونه CFLA-FCAB می‌تواند از آنها حمایت کند و برای دستیابی به این هدف با شرکا همکاری کند، بحث کردند. به‌عنوان مثال بحث‌ها، به اهمیت مجهز کردن کارکنان کتابخانه و دانشجویان علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی به درک اولیه از هوش مصنوعی و به نقشی که کتابخانه‌ها می‌توانند در آموزش عموم مردم درباره هوش مصنوعی ایفا کنند، اشاره کردند.

ملاحظات مشابهی ابتکار شورای کتابخانه‌های شهری را برای پیشبرد نقش کتابخانه‌ها در آمریکای شمالی در ارتقای شهروندی دیجیتال و حکمرانی عادلانه داده‌ها در عصر هوش مصنوعی هدایت کرده است. به عنوان اولین گام، کارگروهی تشکیل شد تا بررسی کند که چگونه کتابخانه‌ها می‌توانند برای به حداکثر رساندن مزایای بالقوه اجتماعی و به حداقل رساندن خطرات هوش مصنوعی همکاری کنند.

گام‌های بعدی که توسط شورای کتابخانه‌های شهری مشخص شده است شامل توسعه تعاریف و چارچوب‌های هوش مصنوعی است که نقش کتابخانه‌ها را در ارتقای دسترسی عادلانه به اطلاعات و آموزش در هوش مصنوعی، تسهیل تبادل شیوه‌ها و بینش‌های خوب و موارد دیگر ارتقا می‌دهد. فعالیت‌های اخیر شورای کتابخانه‌های شهری، برای مثال شامل، میزبانی یک وبینار است که بر نقش کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان مربی در مواجهه با هوش مصنوعی، با عنوان «هوش مصنوعی، سواد الگوریتمی و نقش‌های کتابخانه‌ها» تمرکز دارد. و میزبانی یک فوروم در زمینه هوش مصنوعی و شهروندی دیجیتال.

بخش 2 – کتابخانه‌ها و سواد هوش مصنوعی

در هلند، کتابخانه‌های عمومی این فرصت را دارند که با حمایت طرح ملی دوره هوش مصنوعی، سواد هوش مصنوعی را بالا ببرند. سازمان‌های هلندی AI for Good Netherlands، Elephant Road و مرکز نوآوری برای هوش مصنوعی یک دوره آموزشی گسترده آنلاین را برای کمک به عموم مردم برای درک بهتر هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند، با مشارکت کتابخانه‌ها، ترویج دوره و کمک به افراد بیشتری برای شرکت در آن. به عنوان مثال، زمانی که نسخه Junior MOOC در سپتامبر 2019 معرفی شد، 16 کتابخانه در سراسر کشور در راه اندازی آن شرکت کردند و کلاس هایی را برای عموم برای شرکت در دوره آنلاین برگزار کردند.

فدراسیون انجمن‌های کتابخانه‌های کانادا، کتابخانه دانشگاه رایرسون و کتابخانه عمومی تورنتو، اخیراً پروژه هوش مصنوعی برای همه کانادا را راه اندازی کرده‌اند – پروژه‌ای با هدف توسعه یک برنامه هوش مصنوعی و سواد الگوریتمی که می‌تواند در کتابخانه‌های عمومی سراسر کانادا اجرا شود.

کتابخانه‌های شخصی نیز طرح‌های سواد و افزایش آگاهی را اجرا می‌کنند. برای مثال، کتابخانه عمومی تورنتو، یک حلقه یادگیری برای افرادی که نسخه بین‌المللی فنلاندی عناصر AI MOOC را دنبال می‌کنند، ارائه می‌کند. چکیده‌ای از شورای کتابخانه‌های شهری، سایر ابتکارات یادگیری را با تمرکز بر هوش مصنوعی در کتابخانه‌های عمومی در آمریکای شمالی برجسته می‌کند. به عنوان مثال، اینها شامل برنامه‌های بحث و گفتگو در مورد آگاهی هوش مصنوعی و شهروندی دیجیتال در کتابخانه عمومی میامی-داد و کتابخانه عمومی دی سی است.

کتابخانه عمومی فریسکو در ایالات متحده، در کنار دوره‌های آموزشی هوش مصنوعی، کیت‌های سازنده هوش مصنوعی را ارائه می‌دهد. برمبنای کیت Google AIY Voice Project، یک کیت سازنده هوش مصنوعی کتابخانه‌ای حاوی یک بلندگوی «هوشمند» (جعبه‌ای با رایانه سطح پایه Raspberry Pie و یک بلندگوی کوچک) و یک کتاب آموزشی است. کاربران کتابخانه می‌توانند این کیت را بررسی کنند و یاد بگیرند که چگونه دستگاه را برای درک دستورات صوتی، با استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون، کدنویسی کنند.

بخش 3 – هوش مصنوعی در کتابخانه

از «باغ‌وحش‌های حیوانات خانگی» که به کاربران اجازه می‌دهد با فناوری‌های جدید آشنا شوند تا ارائه خدمات روزمره، فناوری‌های هوش مصنوعی در کتابخانه‌های سراسر جهان برای اهداف گسترده‌ای استفاده می‌شوند. برخی از این فناوری ها – به ویژه آنهایی که در حوزه مدیریت دانش فعالیت می‌کنند – از سوی خود کتابخانه‌ها توسعه یافته‌اند.

برای مثال، کتابخانه ملی نروژ با استفاده از یادگیری ماشینی خودکارسازی طبقه‌بندی اعشاری دیویی را آزمایش کرده است. به ویژه، کتابخانه به اهمیت نبود سوگیری در هنگام معرفی اسناد اضافی در مجموعه داده‌های خود اشاره کرده است.

همچنین نمونه‌هایی از کتابخانه‌های دانشگاهی وجود دارد که در راه‌اندازی برنامه‌های هوش مصنوعی یا با واحدهای دیگر همکاری می‌کنند. استودیوی هوش مصنوعی کتابخانه دانشگاه استنفورد در حال توسعه پروژه‌هایی برای بررسی کاربرد هوش مصنوعی در کتابخانه‌ها برای پردازش اطلاعات داخلی و کشف و تحلیل مجموعه کتابخانه‌ها است. دانشگاه رودآیلند یک آزمایشگاه هوش مصنوعی را در کتابخانه دانشگاه راه اندازی کرد و بر گشودگی آن برای کارکنان و دانشجویان و همچنین جامعه تحقیقاتی گسترده‌تر رودآیلند تأکید کرد. هملت، یک سیستم مجهز به شبکه عصبی، یک رابط‌کاربری کشف کتابخانه تجربی برای مجموعه پایان‌نامه‌های MIT است.

مرکز بورس‌های دیجیتالی کتابخانه‌های دانشگاه سینسیناتی در برنامه‌های کاربردی یادگیری ماشین تخصص دارد. به عنوان مثال، نمونه‌هایی از کار آنها شامل تحلیل شبکه توییتر جنبش‌های عدالت اجتماعی است.

کتابخانه مرکزی هلسینکی Oodi، یک برنامه تلفن همراه مجهز به هوش مصنوعی را برای کاربران کتابخانه معرفی کرده است که برای ارائه پیشنهادهای مطالعه و کمک به کشف مجموعه کتابخانه طراحی شده است. نکته مهم این است که در ابتدای پروژه در سال 2018، تصمیم گرفته شد که اطلاعات شخصی کاربران جمع‌آوری نشود. در سراسر جهان، کتابخانه‌ها شروع به استفاده از ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی برای مقاصد مختلف، از پاسخ به سؤالات راهنما گرفته تا نقش همراهی در مطالعه، کرده‌اند.